Tại diễn đàn Công nghiệp hỗ trợ 2019 ngày 28/11, ông Phạm Tuấn Anh - Phó cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, đến nay Việt Nam vẫn chưa có các doanh nghiệp đứng đầu chuỗi sản xuất tầm cỡ khu vực trong ngành sản xuất, lắp ráp ôtô.
Theo vị này, ngành công nghiệp ôtô Việt Nam hiện mới chỉ tham gia vào phân khúc thấp của chuỗi giá trị và vẫn chưa làm chủ được công nghệ cốt lõi như động cơ, hệ thống điều khiển, truyền động...
Vì lẽ đó, ông Tuấn Anh cho biết, giá bán xe sản xuất, lắp ráp trong nước vẫn cao hơn các nước trong khu vực. Trong khi đó tỷ lệ nội địa hoá chỉ đạt một phần năm đến một phần sáu mục tiêu đề ra, và thấp hơn nhiều các nước trong khối ASEAN.
"Mục tiêu tỷ lệ nội địa hoá đặt ra là 40% vào năm 2005, 60% vào năm 2010 thì đến nay, con số đạt được thực tế chỉ ở mức 7-10%", ông Tuấn Anh thông tin.
Nói thêm về lý do giá ôtô Việt cao hơn các nước, đại diện Toyota Việt Nam chỉ ra, giá thành sản xuất, lắp ráp trong nước đang cao hơn khoảng 20%, và phần lớn do giá linh kiện cao. "Nếu là linh kiện nhập khẩu thì chi phí vận chuyển, đóng gói mất thêm 20%. Nhưng với những linh kiện trong nước sản xuất được thì cũng rất đắt, như nắp bình xăng giá thành trong nước làm đắt gấp đôi giá nhập khẩu nên đành phải dùng hàng nhập", vị này nói.
Dây chuyền lắp ráp xe của Công ty ôtô Trường Hải (Thaco) tại Khu công nghiệp Chu Lai. Ảnh: PV
Ngoài ra, do sản lượng nhỏ, công nghiệp hỗ trợ thiếu và yếu nên các nhà sản xuất phần lớn phải nhập khẩu các linh kiện để sản xuất ôtô.
Đại diện Toyota nhấn mạnh, doanh nghiệp rất cần Chính phủ có những chính sách hỗ trợ sản xuất xe sản xuất trong nước trong bối cảnh thuế nhập khẩu của xe nguyên chiếc về 0% kể từ năm 2018. "Nếu không được hỗ trợ, doanh nghiệp sẽ chuyển dần sang nhập khẩu xe nguyên chiếc, ngành sản xuất linh kiện trong nước đối mặt với sống còn", vị này cảnh báo.
Ông Phạm Văn Tài, Tổng giám đốc Công ty Thaco cũng cho rằng, thuế nhập khẩu ôtô nguyên chiếc đã về 0% từ đầu năm 2018, nhưng thuế với linh kiện không giảm tương ứng, nên các nhà sản xuất trong nước khó giảm giá xe bán ra. Ông đề nghị Chính phủ xem xét việc giảm thuế nhập khẩu linh kiện về 0% với linh kiện trong nước không sản xuất được. "Giảm thuế linh kiện sẽ kéo được giá ôtô trong nước xuống, và tỷ lệ nội địa hoá tăng lên", ông Tài nói.
Trong nỗ lực kéo giá xe sản xuất trong nước xuống, bà Nguyễn Thanh Hằng - Phó vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cho biết, đã có nhiều chính sách thuế ưu đãi với lĩnh vực sản xuất này. Song "không thể giảm ngay thuế nhập khẩu linh kiện về 0%, bởi sẽ mất đi hàng rào bảo hộ linh kiện trong nước đã sản xuất được như cao su, nhựa.
Khẳng định quan điểm ủng hộ phát triển sản xuất xe trong nước, đại diện Bộ Tài chính cho hay, cơ quan này sẽ trình Chính phủ sửa Nghị định 125, bổ sung chương trình ưu đãi cho ngành công nghiệp hỗ trợ. Theo đó, doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp đáp ứng những yêu cầu nhất định như nhập linh kiện trong nước không sản xuất được thì sẽ được hưởng thuế 0% trong 5 năm.
Anh Minh