Paull Cassell, luật sư đại diện cho thân nhân 346 hành khách và thành viên phi hành đoàn trong hai vụ rơi máy bay Boeing 737 MAX 8 tại Ethiopia và Indonesia giai đoạn 2018-2019 đã gửi đơn đến Bộ Tư pháp Mỹ, đề nghị "án phạt kịch khung" đối với "hành vi phạm tội chết chóc nhất lịch sử Mỹ".
Cassell khẳng định đây là đề nghị "hoàn toàn hợp lý và hợp pháp" sau khi chính phủ Mỹ phát hiện tập đoàn Boeing đánh lừa cơ quan kiểm định an toàn hàng không đối với dòng máy bay Boeing 737 MAX 8.
Nhóm gợi ý mức phạt là 24 tỷ USD, dựa trên con số 346 nạn nhân tử vong và thiệt hại kinh tế đối với các gia đình. Đề xuất ban đầu của gia đình các nạn nhân là 12 tỷ USD, nhưng nhóm sau đó đề nghị tăng gấp đôi, dựa trên các quy định về mức phạt trong luật hình sự liên bang Mỹ.
Bên cạnh mục đích bồi thường, nhóm đề nghị dành một phần tiền phạt cho các biện pháp đảm bảo an toàn hàng không, cũng như chỉ định một giám sát viên độc lập đối với Boeing trong vòng 5 năm.
Các gia đình còn yêu cầu gặp trực tiếp ban giám đốc Boeing và đề nghị Bộ Tư pháp Mỹ điều tra thêm mọi nghi vấn về hành vi phạm tội khác ở tập đoàn này.
Xưởng chế tạo máy bay Boeing 737 tại Renton, bang Washington, Mỹ tháng 3/2019. Ảnh: Reuters
Vào ngày 29/10/2018, máy bay thuộc hãng Lion Air của Indonesia rơi trên biển Java khiến toàn bộ 189 hành khách và phi hành đoàn tử nạn. Dữ liệu hộp đen cho thấy máy bay gặp sự cố kỹ thuật ngay sau khi cất cánh và phi công không thể giải quyết.
Khoảng 5 tháng sau, hãng hàng không Ethiopian Airlines gặp thảm kịch tương tự, trong đó 157 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng.
Các cuộc điều tra tai nạn cho thấy Boeing đã thêm vào dòng MAX 8 một hệ thống tăng cường tính năng điều khiển bay tự động mà không thông báo rõ ràng cho phi công hoặc hãng hàng không. Boeing đã hạ thấp tầm quan trọng của hệ thống và không kiểm tra toàn diện cho đến sau vụ tai nạn thứ hai.
Gia đình các nạn nhân cho rằng động thái đúng đắn duy nhất vào thời điểm này là "quyết liệt truy tố Boeing" với hình thức phiên tòa có bồi thẩm đoàn. Trong trường hợp Boeing đàm phán nhận tội với Bộ Tư pháp, gia đình các nạn nhân đề nghị chính phủ Mỹ không nhượng bộ.
Họ cũng đề nghị chính phủ Mỹ truy tố những cá nhân trong tập đoàn Boeing liên đới trách nhiệm trong hai vụ rơi máy bay ở Ethiopia và Indonesia, đang hoặc từng làm việc tại Boeing trong thời điểm hai thảm kịch xảy ra.
"Vụ án này không phức tạp. Hành động nói dối của Boeing đã gây chết người", luật sư Cassell viết. "Mất mát khổng lồ của các nạn nhân cần được thể hiện rõ trong phán quyết, điển hình là mức tiền phạt. Nếu hệ thống tư pháp không chỉ ra được hành động phạm pháp của Boeing gây thiệt hại khổng lồ về con người, đó sẽ là sai lầm đạo đức không thể sửa chữa".
Bộ Tư pháp Mỹ trước đó đã công khai đề nghị gia đình các nạn nhân bày tỏ mong muốn về các bước giải quyết sai phạm của Boeing, sau khi chính phủ Mỹ kết luận Boeing đã vi phạm thỏa thuận hoãn truy tố liên quan hai vụ rơi máy bay dòng 737 MAX 8.
Bộ Tư pháp Mỹ vào năm 2021 cáo buộc Boeing phạm tội lừa đảo vì đã cố tình đánh lừa Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) trong quá trình kiểm định chất lượng dòng 737 MAX 8. Boeing sau đó quy trách nhiệm cho hai nhân viên cấp thấp trong công ty. Bộ Tư pháp đồng ý hoãn truy tố trong ba năm, cho phép Boeing nộp phạt hành chính và phải cam kết điều chỉnh chính sách đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên, Bộ Tư pháp Mỹ ngày 14/5 thông báo cân nhắc truy tố Boeing vì đã vi phạm thỏa thuận, không thực hiện những thay đổi đúng cam kết. Quyết định cuối cùng sẽ được các công tố viên thông báo cho tòa án liên bang muộn nhất vào ngày 7/7.
Thanh Danh (Theo ABC)