Dữ liệu của Chính phủ Ấn Độ công bố hôm 31/8 cho biết, GDP quý II giảm kỷ lục 23,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức giảm sâu nhất trong nhóm nền kinh tế lớn trên thế giới, theo thống kê của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Đây cũng là mức giảm tệ nhất của Ấn Độ kể từ năm 1996, khi nước này bắt đầu báo cáo số liệu hàng quý.
Lệnh phong tỏa tại Ấn Độ bắt đầu từ cuối tháng 3, thuộc hàng nghiêm ngặt nhất trên thế giới, với việc đóng cửa gần như mọi lĩnh vực không cần thiết của nền kinh tế. Tuy nhiên, nỗ lực này chỉ trì hoãn sự lây lan của virus và nền kinh tế vẫn bị tàn phá sau khi lệnh cấm bắt đầu nới lỏng vào tháng 5.
Đầu tư giảm mạnh 47% trong quý, trong khi chi tiêu tiêu dùng giảm gần 27%. Chi tiêu của chính phủ tăng 16% nhưng không đủ để vực dậy nền kinh tế qua dịch.
Ấn Độ có hơn 3,5 triệu ca nhiễm được xác nhận và 60.000 ca tử vong do Covid-19. Với hơn 75.000 trường hợp mắc mới mỗi ngày gần đây - nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào - Ấn Độ dự kiến vượt qua Brazil và Mỹ để dẫn đầu thế giới về số ca nhiễm.
Người mua sắm tại một trung tâm thương mại tại Mumbai hôm 5/8. Ảnh: Reuters.
Anagha Deodhar, nhà kinh tế tại ICICI Securities, cho biết điều này có nghĩa kinh tế Ấn Độ có thể gặp khó khăn hoặc thậm chí vẫn suy giảm trong hai quý tới, khi các công ty và người tiêu dùng còn do dự.
"Virus đang lây lan nhanh đến nông thôn và các điểm nóng ở các siêu đô thị đang trở nên tồi tệ hơn. Điều đó sẽ làm cho con đường phục hồi của Ấn Độ dài hơn", bà Anagha Deodhar nói.
Theo ước tính của nhiều nhà kinh tế, GDP của Ấn Độ sẽ giảm hơn 5% trong năm tài chính hiện tại (kết thúc vào tháng 3 năm sau). Nếu điều đó xảy ra, đây sẽ là hiệu suất tệ nhất của nền kinh tế này trong nhiều thập kỷ.
Một số nhà kinh tế nhận định, hoạt động kinh tế kém có thể cản trở Ấn Độ trong quá trình ngăn Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng tại châu Á. Điều này cũng sẽ gây áp lực lên các lãnh đạo Ấn Độ trong việc thực hiện các bước đi khó khăn về mặt chính trị, như nới lỏng quy định việc làm, đất đai, đẩy nhanh cải cách kinh tế khác để tăng cường đầu tư và việc làm.
Nishant Bhatia - một người kinh doanh dịch vụ ăn uống ở New Delhi, cho biết ông đã phải đóng một trong hai nhà hàng của mình và sa thải hơn một nửa trong số 50 nhân viên do đại dịch. Khi phong tỏa kết thúc, khách hàng vẫn không quay lại.
Ông cho biết thêm, giờ sẽ phải đóng cửa luôn phần kinh doanh còn lại, vốn đã tồn tại qua mọi đợt suy thoái khác trong 22 năm qua. "Mọi người vẫn sợ hãi khi đi ăn ngoài vì không ai muốn đặt tính mạng của mình vào rủi ro", ông nói và cho biết hiện giờ gần như không có thu nhập và không còn tiền tiết kiệm để chống lại cú sốc Covid-19".
Trong khi đại dịch ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến các nền kinh tế đang phát triển trên khắp thế giới, Ấn Độ đã gặp khó khăn ngay cả trước khi có Covid-19. GDP nước này đã xuống thấp nhất 11 năm trong năm tài khóa 2019. Đây là cú trượt dài từ vị trí nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất chỉ vài năm trước đó.
Các nhà chức trách Ấn Độ đã áp đặt lệnh phong tỏa chặt chẽ trên toàn quốc, với quy mô dân số đông nhất thế giới, gồm tất cả 1,3 tỷ người trên cả nước. New Delhi bắt đầu nới lỏng một số hạn chế vào tháng 5, dẫn đến sự phục hồi trong hoạt động kinh tế. Tuy nhiên, chi tiêu cho mọi thứ, từ điện thoại, ôtô đến đồ ăn nhanh vẫn thấp hơn nhiều so với mức trước đại dịch.
Tỷ lệ thất nghiệp trung bình của Ấn Độ trong quý vừa qua là 19,3%, theo Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ. Con số này đã tăng lên hơn 23% vào tháng 4 và tháng 5. Sau khi kết thúc phong tỏa, tỷ lệ thất nghiệp lùi về còn 11% vào tháng 6.
Sonal Verma - Kinh tế trưởng của Nomura về Ấn Độ cho biết, giai đoạn đầy thử thách đối với nhân viên cũng như các chủ doanh nghiệp nhỏ hiện tại có thể khiến chi tiêu ở Ấn Độ bị ảnh hưởng trong nhiều năm. Bởi niềm tin của mọi người vào tương lai bị lung lay. "Xu hướng tăng trưởng tiêu dùng sẽ thấp hơn" so với thập kỷ trước, bà cho biết và giải thích rằng người tiêu dùng sẽ cẩn trọng hơn vì sự bất ổn.
Hầu hết chuyên gia dự đoán kinh tế Ấn Độ sẽ gặp khó khăn trong tài khóa 2020, khi đại dịch lan đến nông thôn và kìm hãm niềm tin của người tiêu dùng cùng sức mua.
Người tiêu dùng tại một trung tâm thương mại đã mở cửa trở lại ở Mumbai. Ảnh: Zuma Press
Parveen Sharma, nhân viên tại một cửa hàng ở phía đông Delhi, cho biết sự bấp bênh về việc làm và thu nhập đã khiếm nhiều người cố gắng tiết kiệm bằng cách dùng tiếp điện thoại cũ. "Mọi người không còn tiền để mua điện thoại mới nữa", anh nói.
New Delhi đã công bố các gói hỗ trợ nền kinh tế trị giá hơn 250 tỷ USD và Ngân hàng trung ương Ấn Độ đã nhiều lần cắt giảm lãi suất. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng những động thái này là chưa đủ.
Dữ liệu từ Google cho thấy dù các biện pháp phong tỏa của Ấn Độ đã kết thúc và New Delhi đã nỗ lực khôi phục niềm tin tiêu dùng, hoạt động xung quanh các địa điểm giải trí, bán lẻ vẫn thấp hơn 40% so với tiền đại dịch. Trong khi đó, mức giảm ở Mỹ chỉ là 13%. Brazil - quốc gia đang phát triển có nhiều ca bệnh như Ấn Độ - chỉ giảm 19%, theo Báo cáo Di động của Google.
Phiên An (theo WSJ)