Ngày 29/2, xe đẩy tay các loại không được phép lưu thông. Ngày 30/6, đến lượt xe tự chế khác bị cấm hoạt động. Hơn nửa tháng kể từ khi thời điểm này được gia hạn, nhiều người vẫn gắn liền với phương tiện thô sơ để kiếm tiền sinh nhai mà chưa có hướng để chuyển đổi.
Ông Quang, một người lái xe ba gác lâu năm tại quận 8, TP HCM, cho biết, cả gia đình 4 người đều trông chờ vào chút tiền ít ỏi ông kiếm được mỗi ngày bằng chiếc xe ba bánh này. Biết là hiện bị cấm hoạt động ban ngày, nhưng mỗi sáng ông vẫn xách xe đi chở vật liệu xây dựng vì không còn cách nào khác hơn. Ông cho biết, vẫn chưa biết kiếm sống bằng cách nào nếu thiếu xe.
Khó khăn hơn nữa là những người thu gom rác dân lập. Quy định chỉ được làm việc buổi tối khiến công việc của họ vất vả hơn khi người dân chưa quen với bỏ rác sau 22h. Chưa kể đến khi cấm hẳn xe 3, 4 bánh
Anh Phi đạp chiếc xe lọc cọc xe đi thu gom rác dọc đường Trần Não, quận 2, từ tảng sáng 17/1 cho biết, anh phải đi chở thuê cho một chủ điểm tập kết chất thải trên đường Lương Định Của với thu nhập 15.000 đồng một ngày. 10 năm qua, ngày nào anh cũng làm công việc này để nuôi một vợ 3 con. Tết xin thêm tiền lì xì ở các gia đình đổ rác, được xem là dịp duy nhất trong năm nhà anh tăng thêm thu nhập. "Cái Tết này chắc chắn nhà tôi không ăn không ngon vì nghĩ đến chuyện phải làm gì để sống sau tháng 6", anh Phi buồn lo nói. Anh cho biết, đã được chủ thông báo ngưng hợp đồng thuê vào giữa năm.
Hiện tại xe đẩy tay ba bánh bán trái cây, thu gom ve chai, xích lô vẫn hoạt động tấp nập bất chấp sáng tối, trên đường phố Sài Gòn. Dù UBND TP HCM lệnh cấm xe tự chế lưu thông ban ngày, nhưng tất cả đều lờ đi, kể cả công an cũng chỉ nhắc nhở suông chứ không phạt.
Xe tự chế vẫn hoạt động ban ngày và đang chờ được hỗ trợ chuyển nghề. Ảnh: Kiên Cường |
Trong khi nhiều chủ xe tự chế đang "nghẹt thở" vì không biết sẽ chuyển đổi phương tiện như thế nào, hầu hết quận huyện lại phải chờ ý kiến chỉ đạo của Sở Lao động thương binh xã hội hướng dẫn cho việc chuyển đổi và vay vốn.
Chủ tịch phường 2, quận 5, ông Thiều Hữu Tài phân trần, phương tiện tự chế trên địa bàn phường đa số là xe thu gom rác dân lập. Tuy nhiên đến nay phường vẫn chưa có kế hoạch gì cụ thể để hỗ trợ dân chuyển đổi, ngoài việc tiến hành điều tra thực tế theo yêu cầu của quận.
Ông Huỳnh Khắc Cần, Chủ tịch UBND quận 10, thì xác nhận quận đang điều tra cơ bản ở 15 phường trên địa bàn, xác định số lượng, đối tượng người sử dụng xe 3, 4 bánh. Sau đó tìm hiểu nguyện vọng của người dân xem họ muốn gì, vì thực tế có người được đề nghị hỗ trợ mua xe máy thì lại không thích chạy xe ôm. Kế hoạch hỗ trợ có thể đến giữa tháng 2 mới được trình quận xem xét, trong khi 29/2 là thời hạn cuối cùng cho xe 3, 4 bánh đẩy tay được hoạt động.
Ở quận Tân Bình, việc đổi mới cho các loại xe rác dân lập cũng gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều hộ dân lao đao khi tính tới chuyện chuyển sang đầu tư xe tải nhẹ 550 kg (giá 180 triệu đồng chiếc). Ngoài giá mua ban đầu cao, còn đồng nghĩa với phí vận chuyển cũng tăng. Với chi phí thu gom rác là 10.000/tháng như hiện nay, khả năng phải bù lỗ rất lớn. Các nghiệp đoàn rác dân lập đang đề nghị quận được tăng phí thu gom rác.
Ông Võ Văn Dũng, Trưởng phòng môi trường quận Tân Bình - quản lý ngành thu gom rác - cho biết, quận hiện có hơn 30% số người thu gom rác dân lập chuẩn bị chuyển đổi từ xe 3 bánh sang mua tải nhẹ 550 kg. 26 người đã tự đầu tư xe mới.
Phó chủ tịch phường 9, quận 8, Đào Mạnh Hồng khẳng định phường sẽ tạo điều kiện cho chủ xe tự chế cho vay vốn, tạo việc làm khác, chuyển nghề. Đồng thời phối hợp với Ban xóa đói giảm nghèo quận cho vay tiền hỗ trợ. "Nhưng triển khai cụ thể thì vẫn phải đợi sự chỉ đạo của thành phố", ông Hồng nói.
Trong khi đó Sở Giao thông công chính chỉ mới "rục rịch" họp các ban ngành để thúc đẩy phối hợp, nhanh chóng đưa ra biện pháp hỗ trợ chủ xe 3, 4 bánh chuyển nghề.
Còn UBND TP HCM vừa đồng ý xem xét cho phép các loại ba gác đạp, xích lô đạp có biển số, lưu thông bình thường vào ban ngày theo đề nghị của Ủy ban Mặt trận tổ quốc thành phố. Văn bản này không đề cập đến thời điểm cụ thể cho phép xe tự chế đã đăng ký, hoạt động.
Kiên Cường