Vụ mùa năm nay, huyện Krông Pa có khoảng hơn 1.000 ha trồng dưa hấu với sản lượng khoảng 40.000 tấn, chủ yếu người dân ở các tỉnh Phú Yên, Bình Định lên thuê đất trồng dưa.
16h, hàng chục người hái dưa thuê đổ về mảnh ruộng 2 ha của ông Nguyễn Văn Đỡ (ở xã Uar, huyện Krông Pa), nằm bên dòng sông Ba bắt đầu công việc.
Một tuần nay, khi bắt đầu mùa thu hoạch dưa, hàng trăm lao động từ các tỉnh Phú Yên, Bình Định chạy xe máy hơn trăm km ngược lên Gia Lai làm nghề gánh dưa thuê. Trên xe họ cột sẵn đòn gánh, hai cái giỏ cùng áo quần, đồ đạc cần thiết cho chuyến đi dài.
Anh Nguyễn Giỏi (42 tuổi, ở thị xã Sông Cầu, Phú Yên) cùng 11 người chạy xe máy từ quê lên Tây Nguyên hơn một tuần trước để làm nghề gánh dưa. Giá dưa chỉ hơn 1.000 đồng mỗi kg nên thu nhập không cao.
Ban ngày trời nắng nóng cắt dưa sẽ nhanh héo, dễ bị thối, nên phải đợi đến chiều mát mới cắt và bốc lên ôtô tải trong đêm.
Thương lái thuê hai nhóm để thu hoạch dưa. Sau khi xe cày san một đường bằng phẳng giữa vườn, một nhóm (10 người) có nhiệm vụ cắt và bốc dưa lên xe.
Nhóm còn lại có nhiệm vụ rải rơm dọc hai bên con đường mới mở để lót dưa khỏi bị bầm dập và gánh dưa đến chỗ tập kết. Gánh mỗi sào (500 m2), nhóm được thương lái trả 280.000 đồng.
5 năm làm nghề gánh dưa, ông Nguyễn Bảy (62 tuổi) thấu hiểu sự nặng nhọc của nghề, song ông không có lựa chọn nào khác. Đất đai ở quê hiếm hoi, bạc màu, nếu không lên Tây Nguyên gánh dưa thuê, ông không biết làm gì ra tiền lo cho vợ con.
Công việc của những người làm thuê bắt đầu từ chiều muộn đến 1-2h hôm sau, tuỳ vào sản lượng và diện tích vườn. Mỗi gánh, họ gánh khoảng 50 đến 60 kg, với quãng đường vài chục mét.
Một nhóm khác có nhiệm vụ cắt và bốc dưa lên ôtô.
Gánh xong được nửa vườn, những phu dưa dọn cơm ngay trên đồng ăn. Có nhóm chung tiền nấu cơm, thức ăn làm sẵn từ trước, nhóm khác mua cơm hộp mang theo. Họ nghỉ ngơi khoảng 30 phút rồi tiếp tục công việc.
Khi bóng đêm bao phủ, mỗi người đeo trên đầu một cái đèn pin, tiếp tục công việc.
23h, gánh xong vườn dưa, cả nhóm được thương lái trả công, họ chia nhau ngay trên đường, mỗi người khoảng 700.000 đồng.
Kết thúc ngày làm việc, 5 lao động cột võng dưới tán rừng xà cừ để ngủ, lấy sức hôm sau gánh dưa cho chủ vườn ở thị trấn Phú Túc, huyện Krông Pa. 7 người trong nhóm chạy về quê trong đêm để gánh cho chủ vườn ở Phú Yên.
Để tiết kiệm chi phí, những người làm thuê phải ngủ dưới những tán rừng, ăn cơm hộp và tắm rửa ở sông suối. Một năm họ ngược lên Tây Nguyên hai lần, mỗi lần kéo dài một tuần đến nửa tháng.
Ngọc Oanh