Sáng 9/9, ông Nguyễn Văn Phước - giám đốc First News cho biết - đã gửi đơn kiện lên tòa Tòa án Nhân dân quận 1, TP HCM. Công ty này yêu cầu trang thương mại điện tử Lazada gỡ toàn bộ thông tin liên quan của các gian hàng bán sách giả bị phát hiện, phải có biện pháp quản lý, ngăn chặn tình trạng buôn bán sách giả trên sàn. Đồng thời, các nhà sách, gian hàng phải chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của ấn phẩm đang được mua bán.
Nhìn vào bìa sách giả (phải) và sách thật "Muôn kiếp nhân sinh" khó phân biệt được bằng mắt thường, chỉ có thể sờ vào bìa (bìa sách thật in nổi tên tác phẩm). Ảnh: Mai Nhật.
Đại diện Lazada cho biết: "Chúng tôi luôn áp dụng chính sách quản lý nền tảng nghiêm ngặt và tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành. Nhà bán hàng trên Lazada phải cam kết tuân thủ theo luật pháp và quy định của địa phương. Khi nhận thấy các dấu hiệu vi phạm, chúng tôi sẽ tiến hành rà soát, gỡ bỏ các sản phẩm có liên quan trên nền tảng của mình. Tất cả phản ánh liên quan tới hàng giả, hàng nhái trên sàn giao dịch thương mại điện tử Lazada được xử lý theo pháp luật".
Ông Nguyễn Văn Phước cho biết quyết định kiện sau khi cuốn Muôn kiếp nhân sinh của tác giả - giáo sư Nguyên Phong bị làm giả. Sau hai tháng phát hành, ấn phẩm bán được 180.000 cuốn, bị nhiều gian hàng trên Lazada làm giả, bán giá rẻ hơn sách gốc từ 48% đến 50%. Ông Phước nói: "Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi, uy tín của chúng tôi. Công ty nhận được hàng trăm thư bức xúc của độc giả hỏi tại sao bán sách kém chất lượng. Công ty không in những cuốn sách đó nhưng vẫn đổi trả cho bạn đọc. Chúng tôi không thể tiếp tục mãi như thế".
Ngoài Muôn kiếp nhân sinh, theo ông Phước, nhiều sách khác của First News cũng bị làm giả, bán trên Lazada, như: Đắc nhân tâm, Quẳng gánh lo đi và vui sống, bộ 16 cuốn Hạt giống tâm hồn, Đi tìm lẽ sống, Bí mật may mắn, Quà tặng diệu kỳ, Hành trình về phương đông, Nghĩ giàu làm giàu... Giám đốc First News cho biết: "Một năm qua, dù chúng tôi nhiều lần lên tiếng, gửi bằng chứng và công văn, Lazada vẫn không có động thái chấn chỉnh tình trạng buôn bán sách giả, thậm chí còn có dấu hiệu bùng phát". Năm 2019, đơn vị này cho biết 686 đầu sách của họ bị in lậu, vi phạm bản quyền trên các sàn thương mại điện tử.
Ông Nguyễn Văn Phước, đại diện First News. Ảnh: Mai Nhật.
Nhiều NXB đau đầu với vấn nạn sách giả bán online. NXB Trẻ từng phát hiện cuốn Tiếng Nhật cho mọi người xuất hiện bản lậu trên Tiki, khi được phản ánh, website này đã cho dừng tài khoản của chủ gian hàng. Bà Vũ Quỳnh Liên - tổng biên tập NXB Kim Đồng - từng nói so với hành vi bán sách giả thông thường, trên môi trường internet, việc này khó phát hiện hơn vì đa phần người mua chọn sách trên mạng trước khi cầm được ấn bản. Khi bị phản ánh, nhiều sàn phủ nhận trách nhiệm, cho rằng chỉ là đơn vị trung gian, cung cấp nơi bán hàng chứ không lưu trữ ấn phẩm.
Đại diện First News nói về cách phân biệt quyển "Muôn kiếp nhân sinh" thật - giả ở họp báo sáng 9/9, tại TP HCM. Video: Mai Nhật.
Giới xuất bản đánh giá sách giả ngày càng được in tinh vi, muốn so sánh phải lấy tác phẩm của chính hãng đối chiếu mới phân biệt được. Một số dấu hiệu nhận biết như: bìa sách giả mờ nhạt hơn đôi chút; giấy bìa và ruột sách mỏng hơn vài phần trăm; chữ in không sắc nét, mực in không đều, hơi lem nhem ở những trang có chữ to, bìa lót; gáy sách giả thường bị lệch.
Theo Nghị định số 52 của Chính phủ: "Lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng hóa, dịch vụ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh" là hành vi bị cấm trong hoạt động thương mại điện tử".
Còn theo khoản 4, Thông tư số 47 của Bộ Công thương, thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử có trách nhiệm: "loại bỏ khỏi website những thông tin bán hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và các hàng hóa, dịch vụ vi phạm pháp luật khác khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh có căn cứ xác thực về những thông tin này".
Điều 202 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 quy định: Tòa án có quyền áp dụng các biện pháp dân sự như buộc tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, cải chính công khai, bồi thường hiệt hại...
Mai Nhật