Euronext đang quản lý 4 TTGDCK lớn của châu Âu là Paris (Pháp), Amsterdam (Hà Lan), Brussels (Bỉ) và Lisbon (Bồ Đào Nha), với giá 10,3 tỷ USD. Nếu việc này thành hiện thực, một TTGDCK mới xuyên Đại Tây Dương (trans-Atlantic) sẽ ra đời.
Tuy Ban Giám đốc Euronext cơ bản đã đồng ý với đề nghị mua lại của NYSE, nhưng các cổ đông chính của Euronext đã lớn tiếng phản đối. Sự việc càng trở nên rối hơn khi TTGDCK Đức ở TP.Frankfurt (Deutsche Boerse) cũng chính thức đánh tiếng tham gia "cuộc chơi" với giá dạm mua cao hơn hẳn (11,1 tỷ USD) so với giá của NYSE.
Ban Giám đốc Euronext cho rằng, đề nghị mua lại Euronext của NYSE là "hấp dẫn nhất" (dù giá thấp hơn) và sau khi hoàn tất mọi thủ tục, sẽ xuất hiện một TTGDCK mới xuyên Đại Tây Dương (tên tạm đặt là NYSE Euronext) lớn nhất thế giới, với thị giá là 21 tỷ USD và tổng giá trị của các công ty niêm yết sẽ lên tới 27.000 tỷ USD. Nhiều nhà phân tích châu Âu lo lắng cảnh báo rằng, người Mỹ đang có ý định thôn tính các TTGDCK của châu Âu mà động thái gần đây nhất là việc TTGDCK công nghệ cao New York (NASDAQ) đã mua tới 25,1% cổ phần của TTGDCK London. "Vậy nên châu Âu phải đoàn kết để chống lại ý định thôn tính của Mỹ", một tờ báo ở châu Âu đã "báo động" như vậy.
Giám đốc điều hành NYSE John Thain giải thích NYSE Euronext sẽ giao dịch cổ phiếu của các công ty châu Âu và Mỹ, đồng thời kiêm luôn cả giao dịch hàng hoá giao sau (futures trading). Theo tính toán sơ bộ, việc sáp nhập này sẽ giúp tiết kiệm được 293 triệu euro (375 triệu USD) trong 3 năm đầu tiên; tăng lợi nhuận thuần hàng năm của NYSE lên 14% ở năm thứ nhất, 21% ở năm thứ hai và thậm chí còn cao hơn ở các năm tiếp theo. "Do chênh lệch múi giờ giữa châu Âu và châu Mỹ mà thời gian làm việc của NYSE Euronext sẽ dài hơn, gối nhau, thuận lợi hơn cho các đối tượng tham gia (nhà đầu tư, môi giới…) trên toàn thế giới", ông John Thain nói.
Chính phủ Pháp tỏ ra có vẻ rất "khách quan" khi để Bộ trưởng Tài chính của mình Thierry Breton tuyên bố: "Ai mua Euronext cũng được miễn là phải duy trì được mức độ giao dịch sôi động (bằng hoặc hơn hiện nay) ở TTGDCK Paris".
Tuy vậy, Atticus Capital LLC, một quỹ đầu tư của Mỹ, hiện nắêm tới 9% cổ phần của Euronext (là một trong những cổ đông chính của Euronext) lại có chiều hướng thích "kết" với Deutsche Boerse hơn là với NYSE.
Ông Chris Hohn, Giám đốc điều hành The Children's Investment Fund, quỹ đầu tư đang sở hữu 10% cổ phần của Euronext, phát biểu thẳng thừng: "Chúng tôi thích hợp tác với Deutsche Boerse hơn, chứ không muốn làm việc với NYSE".
Phần lớn cổ đông của Euronext không thích "chơi" với NYSE, nhưng Ban Giám đốc Euronext, đứng đầu là Giám đốc điều hành Jean-Francois Theodore và Chủ tịch Jan-Michiel Hessels, dường như lại xu hướng ngược lại. Theo kế hoạch sáp nhập của NYSE, một khi NYSE Euronext ra đời, Giám đốc điều hành của NYSE Euronext sẽ là John Thain; Jean-Francois Theodore sẽ là Phó giám đốc điều hành; còn Chủ tịch sẽ là Jan-Michiel Hessels. Tức là ghế ngồi đã sắp xếp cho hai lãnh đạo "chóp bu" của Euronext đâu vào đấy cả rồi. Tuy nhiên, nói gì thì nói, hai ông này vẫn chỉ là người làm thuê; quyết định cuối cùng thuộc về các cổ đông chính của Euronext.
Ông Reto Francioni, Giám đốc điều hành Deutsche Boerse, cũng đang chơi "con bài tình cảm" là: "Cùng là châu Âu dễ nói chuyện với nhau hơn. Hơn nữa, Deutsche Boerse và Euronext trên mọi phương diện đều sàn sàn như nhau, nên nếu sáp nhập, hai bên sẽ hoàn toàn bình đẳng. Chứ đi với NYSE thì NYSE nuốt chửng… là cái chắc".
Ông Reto Francioni cũng để lửng khả năng là, trong "trường hợp xấu", nếu NYSE Euronext ra đời, thì Deutsche Boerse cũng sẽ không đứng một mình, mà tìm cách mua lại một số TTGDCK nhỏ hơn ở châu Âu như Borsa Italiana (Italia) ở Milano hay BME (Tây Ban Nha) ở Madrid…
Ông Olaf Kayser, chuyên gia chứng khoán của Ngân hàng Landesbank Rheinland-Pfalz, nhận định, Deutsche Boerse không được bỏ cuộc sớm, còn cơ hội thì nên theo đuổi bằng cách chào giá cao hơn. "Hơn nữa, chắc chắn NYSE còn vấp phải nhiều trở ngại khác. Deutsche Boerse ở thế thuận lợi hơn nhiều", ông Olaf Kayser nói. Từ trước đến nay, trong nhiều phi vụ, Deutsche Boerse và Euronext luôn là đối thủ kình địch của nhau. Gần đây nhất là vụ hai bên cùng nhăm nhăm mua lại TTGDCK London. Cuối năm 2004, Deutsche Boerse chào giá 1 tỷ bảng Anh, để sau đó Euronext nâng lên 1,2 tỷ bảng Anh rồi đến lượt Deutsche Boerse tâng tiếp lên 1,3 tỷ bảng Anh. Cuối cùng, cả hai đều bỏ cuộc.
(Theo ĐTCK)