Bác sĩ Đào Hữu Nam, Trưởng khoa Điều trị tích cực, Trung tâm Y học lâm sàng Các bệnh Nhiệt đới trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương, hôm nay cho biết bệnh nhi phải thở oxy, ý thức li bì, hôn mê, yếu nửa người bên trái.
Bé sốt 39-40 độ kèm đau đầu suốt ba ngày. Ban đầu bé uống giảm sốt, đến ngày thứ hai sốt cao trở lại, nôn, đau đầu dữ dội. Bé khám tại Bệnh viện Nhi Hải Dương, tình trạng quá nặng nên chuyển Bệnh viện Nhi Trung ương, Hà Nội.
"Bé được chẩn đoán viêm não Nhật Bản", bác sĩ Nam nói.
Bệnh nhi được điều trị chống phù não, phòng co giật, giảm sốt. Hai ngày đầu, tình trạng bé không tốt, hôn mê, phải thở máy, điều trị tăng áp lực nội sọ. Tăng áp lực nội sọ là hội chứng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như phù não, thiếu máu não thậm chí tụt não, gây tử vong nhanh nếu không được điều trị.
"Chúng tôi phải đặt máy đo áp lực sọ não liên tục trong suốt hai ngày, giúp tránh tổn thương não cho cháu bé. Rất may, áp lực nội sọ của cháu bé đã ổn định, về mức bình thường", bác sĩ Nam nói.
Hôm nay, sau 10 ngày điều trị tích cực, bé đã phục hồi tốt, tự thở, tỉnh táo, tự ăn được, hết sốt. Tuy nhiên, chân trái và tay trái vẫn còn yếu. Dự kiến sau xuất viện, bé sẽ chuyển sang Bệnh viện Châm cứu Trung ương để phục hồi chức năng.
Gia đình cho biết bé đã được tiêm vaccine phòng viêm não Nhật Bản từ lúc hơn một tuổi, mũi thứ hai cách đó ba tuần. Tuy nhiên, mũi thứ ba lại tiêm cách tới hai năm, trong khi lịch tiêm mũi thứ ba nhắc lại sau một năm. Từ đó đến nay, bé không được tiêm nhắc lại. Theo lịch Tiêm chủng mở rộng, vaccine phòng viêm não Nhật Bản cần tiêm nhắc lại khoảng 3-5 năm một lần, cho đến khi trẻ 15 tuổi.
"Tiêm vaccine không đúng lịch, không tiêm nhắc lại có thể là nguyên nhân khiến trẻ vẫn bị mắc bệnh và triệu chứng nặng", bác sĩ Nam nói.
Bác sĩ Nam khám cho bệnh nhi viêm não Nhật Bản, sáng 28/5. Ảnh: Lê Nga.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng Các bệnh Nhiệt đới Trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết từ đầu năm đến nay, Trung tâm tiếp nhận gần 100 ca viêm não, trong đó hai ca viêm não Nhật Bản, còn lại là các nguyên nhân khác.
"Mùa hè từ tháng 5-7 thường là cao điểm của viêm não, trong đó có viêm não Nhật Bản. Do ảnh hưởng Covid-19, các bệnh nhân điều trị ở tuyến dưới nên thời gian qua, chúng tôi chỉ tiếp nhận các ca nặng", ông Lâm nói.
Theo ông Lâm, các năm qua, viêm não Nhật Bản là nguyên nhân gây viêm não hàng đầu cho trẻ em ở Việt Nam. Mỗi năm ghi nhận khoảng gần 100 ca viêm não Nhật Bản, chiếm khoảng 1/5 số ca viêm não nói chung. Tỷ lệ trẻ được tiêm chủng ngày càng cao nên số ca mắc viêm não Nhật Bản đang giảm dần.
Lứa tuổi thường mắc viêm não Nhật Bản là 2-4 tuổi. Thời gian qua nhiều trẻ lớn hơn 10 tuổi, thậm chí 15 tuổi, mắc viêm não Nhật Bản, do không tiêm chủng nhắc lại theo lịch. Một số trường hợp nhập viện muộn do cha mẹ nghĩ con bị sốt virus, viêm họng mà không nghĩ đến viêm não.
Các triệu chứng viêm não rất dễ nhận biết, ít bị nhầm lẫn với các bệnh khác. Điển hình là các chứng sốt cao, đau đầu, nôn không liên quan đến ăn uống. Trẻ kèm rối loạn ý thức ngủ gà gật, lơ mơ, li bì, rối loạn tri giác, thậm chí hôn mê, co giật...
Tỷ lệ tử vong của bệnh nhân 5-7%, di chứng khá nặng nề. 25-40% ca để lại di chứng, dẫn đầu là viêm não Nhật Bản và viêm não do Herpes virus. Trẻ bị di chứng do viêm não nhẹ thì yếu tay, chân, động kinh, kém giao tiếp. Nặng có thể bị mất chức năng vận động, ngôn ngữ, nằm một chỗ và cần người chăm sóc suốt đời. Các di chứng có thể được phục hồi qua thời gian.
"Viêm não do Herpes virus có thuốc điều trị, nếu bệnh nhân nhập viện sớm thì có thể phục hồi hoàn toàn, không có di chứng. Còn viêm não Nhật Bản chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng lại có vaccine dự phòng", ông Lâm nói.