Lần gần nhất, giới mộ điệu dõi theo một trận El Clasico không có cả Lionel Messi và Cristiano Ronaldo - ngày 23/12/2007, thế giới khi ấy rất khác bây giờ. Donald Trump chưa bộc lộ quá nhiều bận tâm về chính trị. Osama Bin Laden còn sống. Tesla chưa bán được một chiếc xe nào. Netflix còn đi bán DVD, trong khi Leonardo di Caprio vẫn đang miệt mài kiếm tượng vàng Oscar đầu tiên của đời diễn viên.
Khi nói đến bóng đá cấp độ CLB trong mười năm qua, Barca và Real đều trên tầm tất cả. Họ không chỉ thống trị La Liga, mà còn thống trị thế giới. Một thập kỷ vừa qua, Real và Barca đã vô địch La Liga chín trong 10 lần, vô địch Champions League bảy lần và cũng từng đó lần đăng quang ở giải World Cup các CLB. Họ biến mối hận thù thành động lực tiến lên. Họ căm thù nhau, nhưng đồng thời hoàn thiện nhau.
Ze Roberto, cựu tiền vệ Real Madrid, phát biểu: "El Clasico khiến cả thế giới phải ngưng lại. Đó không chỉ là chuyện của Madrid hay Barcelona, của Tây Ban Nha mà là của toàn cầu”.
Và cuộc chiến toàn cầu ấy, trong gần 10 năm qua, được lãnh đạo bởi hai đại tướng quân: Ronaldo và Messi. Hiếm có ai như họ, còn đang thi đấu đỉnh cao nhưng đã được coi là những huyền thoại sống. Họ tách riêng khỏi phần còn lại, tạo ra một vị thế vượt tầm thời đại. Trước họ, những cầu thủ vĩ đại nhất cũng chỉ giành được tối đa ba Quả Bóng Vàng. Nhưng Messi và Ronaldo, mỗi người đều sở hữu năm quả.
Khi Nou Camp sáng đèn cho trận El Clasico hôm nay, Ronaldo đã chuyển sang Juventus, còn Messi thì vắng mặt vì chấn thương. Real đang trải qua một mùa giải chuyển giao khi không còn cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử. Điều ấy chẳng hề dễ dàng chút nào. Họ đang đứng tận vị trí thứ tám trên bảng điểm. La Liga mới trôi qua chín vòng, Real đã hòa hai trận và thua ba trận. Khi Marcelo ghi bàn rút ngắn tỷ số còn 1-2 cho Real trong trận thua Levante hồi tuần trước, anh đồng thời ngăn đội nhà lập kỷ lục khát bàn thắng dài nhất lịch sử.
"Không có Cristiano, Real Madrid không biết ghi bàn", cựu tiền vệ Steve McManaman nói. “Có quá nhiều áp lực dành cho Julen Lopetegui".
Đấy là cái giá phải trả cho việc chia tay một cầu thủ luôn ghi bình quân 50 bàn mỗi mùa nhưng lại không có những sự thay thế xứng đáng. Real mang về Mariano Diaz, một chân sút tốt nhưng còn lâu mới đến tầm đẳng cấp thế giới. Tương tự, Vinicius Junior, mới 18 tuổi, chỉ là một sự đầu tư cho tương lai và mới ra sân vỏn vẹn 15 phút mùa này.
Ở Camp Nou, mọi thứ cũng chẳng phải màu hồng dù Barca đang chỉ kém đội dẫn đầu Atletico Madrid đúng một điểm. Nhưng chưa bao giờ các vị trí trong top 5 có cảm giác chông chênh đến thế, bởi các đội hoặc bằng điểm hoặc hơn kém nhau một - hai điểm. Bạn phải quay ngược về trước 13 năm để chứng kiến Barca giành ít điểm hơn hiện tại. 13 trận trên mọi đấu trường, Barca để lọt lưới đến chín trận. Điều may mắn cho họ là trong khung thành còn có Marc-Andre ter Stegen, người được xem là thủ thành hay nhất thế giới hiện tại.
Hàng thủ Barca lao đao vì một Gerard Pique đã bước sang bên kia sườn dốc, và một hàng tiền vệ không còn lấy kiểm soát bóng làm lẽ sống. Bây giờ, khi Messi ngồi ngoài, HLV Ernesto Valverde, vốn đau đầu vì các tuyến dưới, còn phải lo cho cả hàng tấn công.
Bài toán ấy chắc chắn cũng khó khăn. Trung phong của họ, Luis Suarez, mới ghi hai bàn từ các tình huống bóng sống kể từ tháng Năm. Ousmane Dembele, người được mang về từ mùa trước để thay thế Neymar, thì cứ sau một trận thật hay là một trận thật dở. Malcom mới đá vỏn vẹn 28 phút mùa này và chưa chứng tỏ được gì.
El Clasico đã đến giữa những bộn bề của cả hai. Một cuộc thư hùng chẳng còn nóng bỏng như trước, nhưng lại là cơ hội vàng để cả hai cải thiện tình hình hiện tại. Vì chẳng có một cú huých nào tuyệt vời hơn là ba điểm từ El Clasico. Thắng ở đó, một đội bóng có thể thay đổi vận mệnh của họ.
Và với Lopetegui, trận cầu này còn mang ý nghĩa sinh tử.
"Real đang khủng hoảng. Thêm một thất bại nữa sẽ khiến cái đầu của Lopetegui rơi xuống", huyền thoại Hugo Sanchez của Real nói. “Nhưng một chiến thắng tại Camp Nou có thể đảo ngược tình thế”.
Fabio Capello, HLV từng hai lần vô địch La Liga với Real, hiểu rõ một nhà cầm quân ở Real phải trải qua những khó khăn thế nào. Ông nói: "Tôi từng ở vào tình thế của Lopetegui ở mùa 2006-2007. CLB nói với tôi phải thắng trận El Clasico, còn không thì ra đường".
Ngày mà Capello nhận tối hậu thư ấy, Real đang đứng ở vị trí thứ tư, mới thắng được một trong năm trận gần nhất và đã bị loại ở Champions League. "Trận El Clasico kết thúc với tỷ số hòa 3-3, nhưng chúng tôi đã đá một trận ra trò, xiết lại tinh thần và vô địch vào cuối mùa", Capello nói.
Đấy là vấn đề. Không chỉ là chuyện vùng miền, chính trị hay thù hận trăm năm, El Clasico còn là một thời cơ để đổi vận, để đập tan khủng hoảng và lật sang một trang mới. Và khi sân khấu chẳng còn Ronaldo lẫn Messi, đấy là thời cơ vàng cho những anh hào ở hai bên cất cao bước lên vũ đài lịch sử.
Câu hỏi là: ai đây?
Phía Real, Marco Asensio là một ứng viên. Mấy tuần gần đây, tiền vệ có cái tên được đặt theo huyền thoại Marco van Basten đã đá đúng ở vị trí mà Ronaldo để lại. Đấy cũng có thể là Gareth Bale, ba năm trước hãy còn là cầu thủ đắt giá nhất lịch sử. Phía Barca, có hai cái tên tiềm năng, đều tiêu tốn của Barca hơn trăm triệu đôla mỗi người để tậu về: Philippe Coutinho và Dembele.
Coutinho đã hy sinh rất nhiều trong thời gian qua. Ở World Cup, anh hy sinh cho Neymar, còn về Barca, thì hy sinh cho Messi. Nhưng tài nghệ của anh thì chẳng cần phải bàn cãi gì nữa. Valverde đã sẵn sàng để anh lãnh ấn tiên phong. Dembele trồi sụt thất thường, nhưng bất cứ lúc nào anh cũng có thể tung ra một cú sút trái phá hay một pha thoát đi như hỏa tiễn.
Và đừng quên Arthur, tiền vệ chơi ổn định bậc nhất của Barca từ đầu mùa. Anh đang làm một công việc chẳng dễ dàng chút nào: thay thế Xavi và Andres Iniesta. Ở tuổi 22, Arthur đã chững chạc tuyệt vời, dù cách đây vài tháng người ta còn chưa biết anh là ai.
Những cầu thủ vừa nêu đều đang đứng trên đôi vai của những người khổng lồ: Messi và Ronaldo. Họ là những người giữ lửa cho El Clasico, để giúp trận đấu được chờ đợi nhất hành tinh giữ vững thương hiệu hàng chục năm qua.
Diego Forlan, người từng cùng Atletico Madrid chiến đấu trong vô vọng để lật đổ sự thống trị của hai gã khổng lồ Real – Barca, thừa nhận El Clasico trên tầm tất cả. Anh nói: "Cristiano và Messi giúp El Clasico phát triển đến mức không thể tưởng tượng. Nhưng khi một ai đó rời đi, sẽ lại có một người khác thế chỗ".
Một vị Vua đã ra đi, một vị khác đang thương tổn. El Clasico sẽ lại hấp dẫn theo một cách riêng. Thời gian tuy dài thế, năm tháng vẫn đi qua. Và dù có nhớ thương hai con người vĩ đại đến nhường nào, công chúng vẫn phải quen với việc cuộc thư hùng giữa họ đã thực sự dừng lại.
Và El Clasico đang chờ một người phát ngôn mới.
Hoài Thương
