Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Inquirer.
Truyền thông Philippines hôm qua cho biết Duterte sẽ đến Bắc Kinh ngày 28/8. Ông sẽ hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường trước khi rời đi vào ngày 31/8. Theo kế hoạch ban đầu, Tổng thống Philippines sẽ có chuyến thăm dài nhất tới Trung Quốc từ ngày 28/8 đến 2/9.
Trợ lý Ngoại trưởng Philippines Meynardo Montealagre cũng xác nhận Duterte sẽ không tới tham dự lễ khánh thành ngôi trường mang tên mẹ của ông tại tỉnh Phúc Kiến, đông nam Trung Quốc vào ngày 2/9 theo dự kiến. "Chuyến đi tới Phúc Kiến sẽ được hoãn lại tới một thời điểm thích hợp trong tương lai", Montealagre nói.
Robert Borje, cục trưởng Cục Lễ tân Tổng thống Philippines, cho biết quyết định hủy chuyến đi tới tỉnh Phúc Kiến là do vấn đề về hậu cần.
Trước đó, Duterte từng cam kết sẽ nêu phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) về Biển Đông trong chuyến thăm Bắc Kinh và nói thà hủy các cuộc gặp với lãnh đạo Trung Quốc còn hơn bị ngăn cản trong việc đề cập vấn đề này. Theo Duterte, chỉ khi phán quyết được đề cập, hai bên mới tiếp tục bàn đến việc thăm dò và khai thác "những thứ có giá trị trong lòng đất".
Năm 2016, Tòa Trọng tài Thường trực ở The Hague bác bỏ "đường 9 đoạn" Trung Quốc đơn phương vẽ ra trên Biển Đông, cho rằng yêu sách này của Bắc Kinh đi ngược lại các nguyên tắc của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS) mà Trung Quốc là thành viên.
Theo phán quyết, Trung Quốc cũng vi phạm chủ quyền của Philippines khi can thiệp hoạt động khai thác, thăm dò dầu khí và xây đảo nhân tạo trong vùng đặc quyền kinh tế Philippines. Trung Quốc không công nhận phán quyết này.
Sau khi lên làm Tổng thống, Duterte duy trì chính sách xích lại gần Trung Quốc để đổi lấy các khoản viện trợ và đầu tư, cho rằng việc thi hành phán quyết sẽ dẫn đến chiến tranh và ông nghiêng về đàm phán ngoại giao. Tuy nhiên, Duterte gần đây thay đổi giọng điệu với Trung Quốc, dường như do sức ép từ quan chức và dư luận. Hôm 6/8, người phát ngôn Phủ tổng thống Salvador Panelo dẫn lời Duterte nói rằng đã đến lúc nêu phán quyết Biển Đông với Trung Quốc.
Nguyễn Hoàng (Theo Phil Star)