Trong ngày 5/12, HĐXX và các luật sư tập trung xét hỏi hành vi Cố ý làm trái của Nguyễn Đức Kiên và các cựu quan chức ACB. Toà tiếp tục thẩm vấn các bên liên quan về việc ACB “rải” tiền để đầu tư mua cổ phiếu, trái phiếu của chính ngân hàng này. Trả lời về ACI và ACI - HN của bầu Kiên mua cổ phiếu ACB, đại diện ngân hàng ACB cho hay, nguồn tiền đến từ ACBS (công ty 100% vốn của ACB).
Trong khi đó, theo quy kết của án sơ thẩm, để ACBS có tiền mua cổ phiếu, ACB đã cho KienLongbank và Vietbank vay liên ngân hàng 1.500 tỷ đồng. Mục đích để hai ngân hàng này cho ACBS vay lại qua hình thức mua trái phiếu (hai ngân hàng mua trái phiếu của ACBS với lãi suất từ 11,05% đến 14%/năm). Sau khi ACBS trả lãi cho Vietbank và KienLongbank, đối trừ lãi trả cho ACB, số tiền ngân hàng này bị thiệt hại là hơn 60 tỷ đồng.
Đại diện KienLongBank phủ nhận quy kết trên và cho rằng, việc mua trái phiếu của ACBS dựa trên thông tin của kế toán trưởng ACB Nguyễn Văn Hoà và thành viên HĐQT KienLongbank. Trả lời câu hỏi của HĐXX về việc có hay không KienLongbank sử dụng tiền của ACB để mua trái phiếu của ACBS, đại diện ngân hàng này cho hay: “Nguồn tiền thì có nhiều kênh, liên ngân hàng là một nguồn quan trong. Việc ACB gửi tiền vào KienLongBank là nghiệp vụ bình thường”.
Khi có tiền, ACBS đã chuyển cho ACI và ACI - HN để mua cổ phiếu ACB. Mặt khác, để hai công ty này có tiền trả lại cho ACBS, ACB đã “đổ” tiền cho Vietbank vay liên ngân hàng. Sau đó Vietbank cho hai công ty này vay lại toàn bộ gần 1.700 tỷ đồng theo hình thức mua trái phiếu. Trước quy kết này, đại diện Vietbank phủ nhận và cho rằng hoạt động liên ngân hàng là bình thường.
Để chứng minh dòng tiền trên được quay vòng, HĐXX đã công bố lời khai tại cơ quan điều tra của ông Lê Vũ Kỳ cho thấy, việc ACB chuyển tiền liên ngân hàng là để Vietbank, KienLongBank lấy tiền đó chuyển vào hai công ty của bầu Kiên (ACI, ACI - HN), chuyển sang cho ACBS. Ông Kỳ cho rằng, việc tạo nguồn vốn là chuyện bình thường của ngân hàng.
Ông Lý Xuân Hải tại toà.
Trả lời thẩm vấn, kế toán trưởng Hoà cho rằng khi có chỉ thị của tổng giám đốc Lý Xuân Hải bảo mua trái phiếu của ACBS, đã liên hệ với Vietbank và KienLongbank. Song, thời điểm đó, hai ngân hàng này có thông báo phải thanh khoản mới mua được. Trong khi đó, ACB đang dư tiền nên đã chuyển cho Vietbank và KienLongbank.
Ông Hoà cho rằng, người chỉ đạo liên hệ với hai ngân hàng này là ông Hải. Lúc đầu, ông liên hệ nhưng hai ngân hàng không đồng ý. Báo cáo lại cho ông Hải thì ông Hoà biết bầu Kiên đã liên lạc với đại diện hai ngân hàng trên. Sau đó, ông Hoà đã làm việc được với Vietbank và KienLongBank.
Ở một diễn biến khác, cựu tổng giám đốc ACB Lý Xuân Hải cho rằng chức danh là do HĐQT bổ nhiệm. Theo quy định của ACB, với cương vị là thường trực HĐQT, thành viên làm sai sẽ chịu trách nhiệm, nhưng vi phạm đến đâu thì người có thẩm quyền quyết định. “Nếu làm vì lợi ích cổ đông, chưa có ai đòi bồi thường thì sẽ được miễn trừ”, ông Hải bào chữa.
Tiếp đó, ông Hải cho rằng việc uỷ thác gửi tiền của thường trực HĐQT là không sai phạm. Tại thời điểm ACB uỷ thác, theo bị cáo, có nghe một số ngân hàng khác làm nhưng các lỗi này không bị xét. Trên thực tế, theo ông Hải trình bày, số tiền 718 tỷ đồng bị Huyền Như chiếm đoạt hiện vẫn còn, chứ chưa mất.
“Tôi không nghĩ việc ủy thác gửi tiền là sai phạm vì khi cơ quan công an vào làm việc chúng tôi đã trình bày, báo cáo và không thấy ai nhắc nhở gì”, ông Hải nói. Theo ông, kỳ họp Quốc hội vừa qua đã thông qua Luật Doanh nghiệp, với tinh thần mới, doanh nghiệp được phép làm những gì pháp luật không cấm. “Việc ủy thác chúng tôi tiến hành vào thời điểm pháp luật chưa có quy định. Tôi rất mong muốn tòa đánh giá lại hình phạt cho tôi”, cựu tổng giám đốc ACB trình bày.
Cuối phiên xử chiều 5/12, HĐXX cho rằng đã thẩm vấn hết các bị cáo và những người liên quan. Tuy nhiên, hội đồng vẫn dành ít phút để chất vấn đại diện của B&B. Công ty này vẫn giữ nguyên kháng cáo khi cho rằng không kinh doanh trái phép, việc góp vốn mua cổ phần, cổ phiếu chỉ là hoạt động đầu tư thông thường. B&B cũng không trốn thuế, được thể hiện qua hồ sơ và hạch toán. Theo đó, công ty đã kê khai vào sổ sách kế toán và báo cáo thuế, chưa có kết luận nào là không hợp pháp.
Phiên xét xử chững lại khi toà cho biết, bị đơn thứ hai là Công ty Thiên Nam đã rút toàn bộ kháng cáo. Lúc này, bầu Kiên nêu hàng loạt câu hỏi: “Tôi có phải là Chủ tịch HĐQT Thiên Nam? Việc rút kháng cáo có được tôi đồng ý không? Tôi đã bị cách chức chưa”. Toà cho biết, luật quy định người đại diện pháp luật là người có toàn quyền thực hiện mọi giao dịch và nghĩa vụ pháp luật của công ty. Ông Tiến Anh là Tổng giám đốc Thiên Nam nên có quyền này.
Thứ hai tuần tới, toà tiếp tục làm việc.
Việt Dũng