Một bộ kit test Covid-19 gồm que lấy mẫu, ống đựng mẫu chiết test, dung dịch thử nghiệm, nút đậy ống, khay test. Dung dịch thử nghiệm trong ống chiết test có chứa natri azua - là chất không màu, không mùi, không vị, mới đây được Mỹ cảnh báo độc hại.
Cuối tháng 2, Trung tâm Thông tin Thuốc và Chất độc của Bệnh viện Nhi đồng Cincinnati, Mỹ, ghi nhận số trẻ nuốt phải hóa chất trong lọ chiết ở test nhanh Covid-19 tăng lên. Nguyên nhân là các lọ chiết trông giống chai chiết hoặc lọ thuốc nhỏ mắt, một số người nhầm lẫn và nhỏ chúng vào mắt hoặc mũi, gây kích ứng hay bỏng hóa chất. Trẻ nhỏ có thể vô tình nuốt phải chất chứa trong lọ, may mắn không gặp nguy hiểm về sức khỏe.
USA Today cho hay Sheila Goertemoeller, dược sĩ kiêm chuyên gia chất độc lâm sàng của Trung tâm Thông tin Thuốc và Chất độc Cincinnati, ước tính có hơn 200 trường hợp ngộ độc natri azua trong bộ kit, trên toàn nước Mỹ. Riêng cơ sở bà làm việc ghi nhận 38 ca nhiễm độc natri azua, nhiều nhất là vào tháng một, khoảng thời gian biến chủng Omicron lây nhiễm mạnh, nhu cầu xét nghiệm tăng cao. Trong đó, một phụ nữ đã nhầm lọ ngâm gạc ngoáy mũi với chai thuốc nhỏ mắt. Người này bị mẩn đỏ và kích ứng, tình trạng thuyên giảm sau khi rửa sạch mắt bằng nước trong 10 phút. Một cặp vợ chồng khác đọc sai hướng dẫn sử dụng, lấy tăm bông ngâm vào dung dịch trước rồi mới đưa vào mũi. Họ bị kích ứng nhẹ, tình trạng thuyên giảm sau khi vệ sinh bằng nước muối sinh lý.
Trả lời VnExpress cuối tuần qua, tiến sĩ Khuất Quang Sơn, giảng viên khoa Hóa học, Đại học Phòng cháy chữa cháy Hà Nội, cho biết trong dung dịch test nhanh Covid chứa nhiều hóa chất khác nhau, trong đó natri azua là chất đáng quan tâm nhất vì là một chất độc mạnh.
Natri azua (NaN3) còn gọi là sodium azide, natri azit, natriumazid... được sử dụng trong túi khí cứu nạn trên xe hơi và phao cứu nạn đường thủy. Trong bệnh viện và phòng thí nghiệm, NaN3 là một chất diệt khuẩn, chất bảo quản... Đây là chất rất độc, ảnh hưởng đến các cơ quan hô hấp nhiều như tim và não.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, nuốt phải natri azua có thể dẫn đến tình trạng huyết áp thấp, gây chóng mặt, đau đầu hoặc tim đập nhanh. Tiếp xúc lượng lớn natri azua cũng đe dọa sức khỏe, dẫn đến co giật, mất ý thức, tổn thương phổi, suy hô hấp, thậm chí tử vong.
Tuy nhiên, "lượng NaN3 trong một bộ kit test là rất nhỏ", tiến sĩ Sơn cho biết. Theo ông, nếu nhỏ nhầm vào mắt người lớn và rửa sạch ngay chỉ gây kích ứng nhẹ, mẩn đỏ. Trường hợp que ngoáy chứa dung dịch chấm vào mũi, bạn chỉ cần rửa sạch và nhỏ dung dịch NaCl 0,9% cũng giải quyết được tình trạng kích ứng nhẹ.
Cùng quan điểm trên, bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó chủ tịch Hội truyền nhiễm Việt Nam cho rằng trường hợp tiếp xúc trực tiếp với natri azua là rất hiếm, vì dung dịch để trong lọ kín, khi nhỏ chỉ từ ba đến 4 giọt, liều lượng không đáng kể. Khi xét nghiệm nhanh, người dân chỉ cần tuân thủ quy trình, test đúng cách, nhỏ trực tiếp vào khay thì không quá lo ngại. Việt Nam cũng chưa ghi nhận trường hợp nào ngộ độc do tiếp xúc với dung dịch này.
"Khi test nhanh, người lớn nên trực tiếp thực hiện, để dung dịch tránh xa tầm tay trẻ em, dùng xong cần xử lý đúng cách là an toàn, không nên lo lắng thái quá", bác sĩ nói.
Shipper nhận bộ kit miễn phí và tự xét nghiệm Covid-19, tại một điểm trên đường Nơ Trang Long, quận Bình Thạnh.. Ảnh: Quỳnh Trân
Để tránh tình trạng kích ứng, nhiễm độc hoặc ngộ độc natri azua, các chuyên gia khuyến cáo gia đình cất bộ xét nghiệm ở vị trí cao, trong tủ có khóa, tránh xa tầm tay trẻ em. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng bộ kit.
Sau khi xét nghiệm, nên cho dụng cụ vào túi kín và vứt vào thùng rác (tách biệt với rác thải sinh hoạt thông thường). Tất cả túi phải dán nhãn "Chất thải có nguy cơ chứa nCoV", tập trung ở một nơi cố định, không đặt chung với rác thải sinh hoạt thông thường.
Trường hợp không may tiếp xúc da với dung dịch này, nên rửa sạch da ít nhất 15 phút dưới vòi nước. Nếu nhỏ vào mắt, rửa sạch mắt dưới vòi nước 15-20 phút sau đó dùng dung dịch nước muối sinh lý NaCl 0,9% nhỏ mắt. Trường hợp nhỏ nhầm mũi, bạn nên xì ra và rửa sạch mũi với dung dịch nước muối nhiều lần. Nếu nuốt phải, bạn cần gọi đến 115, các trung tâm chống độc để được xử trí ban đầu.
Hướng dẫn tự lấy mẫu xét nghiệm tại nhà do CDC Hà Nội thực hiện.
Thùy An - Thục Linh