Startup MetalPlant thu hoạch hoa hút niken. Ảnh: MetalPlant
Xe điện ngày càng trở nên phổ biến khiến nhu cầu về niken, một trong những kim loại dùng để chế tạo pin xe điện, tăng cao. Tăng cường khai thác quặng là một cách để đáp ứng nhu cầu này. Tuy nhiên, nhiều công ty khởi nghiệp đang chuyển sang sử dụng một phương pháp bền vững hơn, Interesting Engineering hôm 5/7 đưa tin.
Khai thác quặng là hoạt động tiêu tốn nhiều năng lượng và sử dụng nhiên liệu hóa thạch thải ra carbon. Quá trình khai thác một tấn niken cho xe điện, loại phương tiện được giới thiệu là "xanh" hơn, có thể tạo ra tới 59 tấn CO2. Do đó, một số startup đang chuyển sang dùng thực vật để khai thác niken từ đất với phương pháp phytomining.
Phytomining là phương pháp trồng một số loài cây nhất định để hút kim loại lên từ đất. Việc canh tác được thực hiện ở nơi đất có chứa kim loại, nhưng mật độ không đủ cao để đảm bảo khai thác mỏ. Khi đủ trưởng thành, cây được phơi khô trên cánh đồng rồi đem nung nóng để phân hủy vật liệu hữu cơ. Sau đó, các chuyên gia sẽ chiết xuất kim loại từ tro của chúng. Phương pháp này không phải hoàn toàn mới và từng được thử nghiệm dưới một số hình thức khác như dùng vi sinh vật để tích tụ kim loại hay dùng cây để loại bỏ một số chất ô nhiễm khỏi đất.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, các startup đã tiến hành phytomining quy mô lớn với cánh đồng rộng hàng trăm hecta để khai thác niken một cách bền vững. Công ty Mỹ Viridian, được cấp bằng sáng chế cho công nghệ giúp cây tích lũy được lượng niken siêu lớn từ đất. Ví dụ, loài cây Odontarrhena decipiens với hoa vàng đặc trưng có thể tích lũy niken lên tới 2% sinh khối của chúng. Một trang trại rộng 1.000 ha có thể thu được 250 - 550 tấn niken. Lượng kim loại này có thể trị giá 3 - 7 triệu USD.
Một startup khác tại Mỹ, Metalplant, tiến thêm bước nữa bằng cách sử dụng các trang trại của mình để cô lập carbon. Công ty sử dụng kỹ thuật phong hóa đá tăng cường, đưa lượng lớn bụi đá vào trang trại. Bụi đá hấp thụ CO2 từ khí quyển và tạo thành bicarbonate, có thể giúp lưu trữ CO2 suốt nhiều thiên niên kỷ.
Nhà đồng sáng lập Metalplant, tỷ phú Sahit Muja, sử dụng olivine, một silicat sắt magiê từ mỏ đá gần đó, cho cơ sở phytomining tại Tropoje, Albania. Hồi tháng 6, Metalplant đã sử dụng vài chục tấn bụi olivine cho các trang trại khai thác niken của mình. Olivine cũng chứa nhiều niken, do đó, công ty hy vọng nó sẽ giúp tăng năng suất cho cây.
Metaplant kỳ vọng các trang trại sẽ cho năng suất lên đến 400 kg niken mỗi hecta, thậm chí cao hơn trong tương lai. Quan trọng hơn, quá trình khai thác niken bằng thực vật này cũng giúp cô lập khoảng 200 tấn CO2 khỏi khí quyển.
Thu Thảo (Theo Interesting Engineering)