![]() |
Hiện tại, để nghiên cứu các động vật biến đổi gene như ruồi giấm hay chuột, các nhà khoa học thường phải sử dụng hóa chất hoặc nhiệt độ để kích hoạt gene. Kỹ thuật này dễ gây thương tổn đến chính tế bào do tác dụng của nhiệt hoặc của hóa chất. Nhưng nay, các nhà khoa học Mỹ đã phát kiến một kỹ thuật nghiên cứu gene mới sử dụng ánh sáng, vừa giảm tác động đến tế bào, vừa có thể quan sát ở cấp độ rất nhỏ. Kỹ thuật này dựa trên nguyên lý sau: thực vật cảm ứng với ánh sáng nhờ các protein được gọi là phytochromes. Các protein này tồn tại trong hai trạng thái, Pr và Pfr. Khi phytochrome (ở trạng thái Pr)nhận được ánh sáng đỏ, nó sẽ chuyển thành dạng Pfr. Còn khi chiếu ánh sáng nằm ngoài vùng quang phổ đỏ, phytochrome sẽ từ trạng thái Pfr chuyển lại thành Pr. Lợi dụng đặc tính này, các nhà nghiên cứu sẽ điều khiển hoạt động của một gene X nào đó, thông qua mối liên kết với phytochrome. Chẳng hạn, khi chiếu ánh sáng đỏ, phytochrome ở trạng thái Pr sẽ chuyển thành Pfr và kích hoạt gene X giải mã, còn khi chiếu ánh sáng khác, phytochrome từ trạng thái Pfr lại trở thành Pr và quá trình kích hoạt gene X ngừng lại (gene X ngừng giải mã). Bước đầu, Peter Quail và cộng sự tại Đại học Berkeley (California) đã buộc được những tế bào men bia chuyển thành màu xanh khi cho chúng tiếp xúc với một chùm sáng đỏ. Sau đó, họ làm chúng nhạt màu đi khi chiếu một chùm sáng khác bên ngoài vùng phổ đó. B.H. (theo Nature) |