Dưa món của người Tây Nguyên

Cứ mỗi khi Tết về là người dân Nam Ban (Lâm Đồng) lại chuẩn bị làm dưa món. Dưa món được ăn kèm với bánh chưng, giò lụa. Nguyên liệu làm dưa món rất đơn giản như đu đủ, củ cải, cà rốt, thêm vài quả ớt chín, nước mắm ngon và đường.

Để muối dưa món, cần 2-3 ngày để sơ chế nguyên liệu. Chọn những quả đu đủ còn tươi xanh gọt sạch vỏ, thái miếng nhỏ bằng dao tỉa hoa để miếng dưa trông hấp dẫn hơn. Cà rốt và củ cải cũng có cách làm tương tự. Sau khi chuẩn bị xong tất cả các nguyên liệu thì đem phơi nắng trong khoảng hai ngày. Phơi nắng già sẽ giúp dưa có màu trắng nõn, dai, không bị mốc hay ủng khi muối. Nếu nắng yếu hay gặp trời mưa dưa món sẽ bị hỏng.

Trước khi muối dưa, bạn phải chuẩn bị nước mắm đã nấu để ngâm dưa. Cho nước mắm loại ngon hòa tan với đường theo tỷ lệ nhất định rồi đun sôi để nguội. Lượng nước mắm và đường phù hợp với khối lượng dưa, sao cho khi muối dưa vừa ngập mặt là được. Bên cạnh đó, tùy theo khẩu vị của mỗi người mà cân đối lượng đường và nước mắm cho phù hợp, để dưa không quá mặn hay không quá ngọt.

Lưu ý, không nên cho thêm nước lạnh vào hỗn hợp nước mắm đường để tránh dưa món nhanh chua và ủng, ăn không ngon và không để được lâu. Đun nước muối xong thì để nguội hẳn. Dưa món sau khi phơi nắng được rửa qua nước ấm 3-4 lần, sau đó vắt khô nước, để ráo.

Cho dưa vào lọ thủy tinh, đổ nước mắm đã nấu vào sao cho ngập hết dưa, thái vài trái ớt chín cho vào. Đậy kín nắp lại, để từ 3 đến 5 ngày là có thể ăn được. Dưa món khi ăn sẽ giòn giòn, dai dai, có mùi thơm của củ cải, vị cay cay của ớt, vị mằn mặn của nước mắm và vị ngọt của đường. Món dưa nhìn đơn giản, nhưng ai đã ăn một lần sẽ không thể nào quên hương vị độc đáo của nó. Trong những ngày Tết đến, dưa món được người dân ở đây dùng để ăn kèm với bánh chưng, bánh tét hoặc giò lụa đều rất ngon miệng và thú vị.

Phương Lam