![]() |
Giao diện bộ gõ tiếng Êđê. |
Bảng mã Viet - Ede cho phép gõ tiếng Việt, Êđê, Jarai, Bahnar và MNông được thiết kế đều bắt đầu bằng cụm từ .Ved. Còn bảng mã Viet - Cham cho phép gõ tiếng Việt và tiếng Chăm bằng font .VnChampa. Sáng kiến này hướng tới việc đưa bộ mã chữ của một số tiếng dân tộc vào bảng mã chuẩn Unicode.
Phần mềm Xây dựng bộ gõ tiếng dân tộc đã được hoàn thiện, có thể cài đặt và chạy được trên tất cả các môi trường Windows 32 bit, bao gồm: Windows 95, 98, NT, 2000, XP. Nó hỗ trợ các kiểu gõ tiếng Việt thông dụng nhất như: Telex, VNI cũng như các bảng mã tiếng Việt hiện hành bao gồm: VNI - WIN, VietWare_X, Unicode.
Trương Đình Tú khẳng định: Sản phẩm này hoàn toàn có thể triển khai và đưa vào sử dụng tại các tỉnh có đồng bào dân tộc cư trú như: Phú Yên, Gia Lai, Đăk Lăk, Bình Thuận hay tại các ban ngành làm công việc liên quan đến soạn thảo văn bản bằng các thứ tiếng Êđê, Jarai, Bahnar, MNông, Chăm.
Tuy nhiên, tác giả cho biết: Đề tài được thiết kế font chữ theo bảng mã chuẩn ASCII 8 bit, mã hóa theo dạng ký tự dựng sẵn nên vẫn còn một số hạn chế. Chẳng hạn, quá trình chuyển đổi từ chữ thường sang chữ hoa bắt buộc phải chọn font chữ hoa mới có thể hiển thị....
Tú tâm sự đã phải mất rất nhiều thời gian nghiên cứu, tìm hiểu và phân tích các vấn đề liên quan đến xử lý ngôn ngữ tự nhiên để tìm biện pháp xử lý tiếng dân tộc trên máy tính. Từ việc tìm hiểu bảng chữ cái của từng thứ tiếng dân tộc, dấu thanh điệu, âm, vần, và tìm giải pháp để mã hóa các ký tự, đến việc nghiên cứu công cụ xây dựng font chữ để sử dụng vào các phần mềm có soạn thảo văn bản... Và rồi ý tưởng được ấp ủ từ lâu đã trở thành hiện thực.
Tuy nhiên, anh kỹ sư trẻ hiểu rằng xử lý tiếng dân tộc không chỉ dừng lại ở việc soạn thảo văn bản, mà còn có các vấn đề liên quan như: xây dựng tự điển Êđê - Việt, tự điển Việt - Êđê, tự điển Chăm - Việt, chương trình dịch thuật Êđê - Việt Và ước mơ về sự hòa đồng dân tộc trong ngôn ngữ vẫn được Trương Đình Tú xây đắp.
Nguyễn Hằng