Ngày 9/4, UBND tỉnh Quảng Bình, nhóm chuyên gia từ Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh (BCRA) và công ty Oxalis công bố kết quả chuyến lặn thám hiểm sông ngầm trong hang Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới.
Họ đã phát hiện ra một hệ thống hang ngầm nằm ở độ sâu 60 m, càng xuống sâu càng mở rộng. Phát hiện này khiến hang Sơn Đoòng trở nên bí ẩn hơn với các chuyên gia và các nhà khoa học. Như vậy, độ sâu của hang được xác định tăng lên 500 m tính từ cửa hang và đây vẫn chưa phải con số cuối cùng.
Sơn Đoòng hiện mới khảo sát hang khô, riêng hệ thống sông ngầm vẫn là điều bí ẩn. Ban đầu, các chuyên gia cho rằng kết quả lặn khảo sát sẽ chứng minh trong Sơn Đoòng có một dòng sông kết nối với hang Thung, mở ra cơ hội thám hiểm sông ngầm của hệ thống hang động này.
Bản đồ ban đầu mô tả quá trình lặn thám hiểm. Ảnh: Oxalis.
Nhóm thợ lặn thực hiện cuộc khảo sát này là các chuyên gia lặn hang động hàng đầu thế giới, gồm trưởng nhóm là ông Martin Holroyd - chuyên gia BCRA, cùng ba thành viên đã tham gia vào cuộc giải cứu đội bóng nhí Lợn Hoang tại Chiang Rai (Thái Lan) năm ngoái và điều phối viên thiết bị lặn.
Khi nhóm chuyên gia đo độ sâu của dòng sông ngầm bằng dây thì đáy sông ước tính là 93 m, vượt quá giới hạn của bình lặn khí nén thông thường. Ông Jason Mallison đã lặn tới 77 m để tìm kiếm lối thông với hang Thung nhưng vẫn không thể tìm thấy điểm nối, trong khi hang vẫn tiếp tục sâu hơn.
"Dụng cụ của chúng tôi chỉ hoạt động được 70 m trở xuống nên không thể xuống tiếp. Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy độ sâu có thể lên đến hơn 100 m", Jason cho biết.
Các nhà thám hiểm chuẩn bị cho cuộc lặn khám phá Sơn Đoòng. Ảnh: Oxalis.
Ông Nguyễn Châu Á, chủ doanh nghiệp khai thác tour du lịch hang Sơn Đoòng, nhận xét: "Dưới mực nước sâu hơn 60 m đang có một thế giới khác. Đây mới chỉ là kết quả ban đầu nhưng có thể Sơn Đoòng đang ẩn giấu những điều chúng ta không thể tưởng tượng được. Năm sau, chúng tôi sẽ tiếp tục lặn khảo sát". Kinh phí một lần lặn ước tính khoảng 53.000 USD với trang thiết bị chuyên dụng từ Anh. Ngoài ra, hãng hàng không quốc gia Việt Nam cũng tài trợ đi lại cho cả đoàn và miễn cước toàn bộ trang thiết bị phục vụ cuộc thám hiểm từ Anh đến Việt Nam.
Các chuyên gia hang động cho biết, thời gian thực hiện cuộc thám hiểm vào đầu tháng 4 bởi đây là thời điểm thích hợp nhất với mực nước sông xuống thấp, thời tiết mát mẻ và cho tầm nhìn dưới nước tốt. Nhóm dự tính dùng thiết bị lặn sử dụng khí heli để xuống sâu hơn 120 m trong lần tiếp theo. "Chúng tôi đã có mặt ở nhiều hệ thống hang lớn nhưng không đâu bằng Sơn Đoòng, tôi tiếc vì không thể nhìn thấy hết quy mô hang ngầm", Jason Mallinson, thành viên nhóm lặn, nhận xét.
Sông ngầm trong hang Sơn Đoòng. Ảnh: Oxalis.
Ngoài dòng sông ngầm trong hang Sơn Đoòng, các chuyên gia còn lặn khảo sát thêm khu vực suối Nước Moọc trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Tại độ sâu 74 m, các thợ lặn đã phải dừng lại vì không đủ trang thiết bị để xuống sâu hơn. Các chuyên gia nhận định, hệ thống hang động đá vôi tại Phong Nha - Kẻ Bàng có ba tầng gồm hang khô, hang nước có dòng chảy và hệ thống hang ngầm ở độ sâu hơn 93 m.
Trong 30 năm thám hiểm các hang động ở Quảng Bình, các chuyên gia hang động của BCRA đã thử lặn tại một số hang nước nhưng tần suất rất ít. Kết quả cuộc khảo sát này mở ra một hiểu biết mới về hệ thống hang ngầm ở độ sâu hơn 90 m, giúp các nhà thám hiểm khảo sát thêm hệ thống hang động nằm sâu dưới lòng đất.
Hang Sơn Đoòng được Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh phát hiện và công bố là hang lớn nhất giới năm 2010. Hang nằm tại xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, Quảng Bình. Hệ thống hang động này được hình thành khoảng 2-5 triệu năm trước, khi nước sông chảy ngang qua vùng đá vôi đã bị vùi lấp dọc theo một đường đứt gãy. Dòng nước làm xói mòn và tạo ra một đường hầm khổng lồ trong lòng đất dưới dãy núi. Hang có chiều rộng 150 m, cao hơn 200 m, chiều dài lên tới gần 9 km, ước tính dung tích hang là 38,5 triệu m3.
Đội thám hiểm phát hiện sông ngầm dưới hang Sơn Đoòng
Kiều Dương