Chiều 20/6, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh thay mặt Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Địa chất và khoáng sản. Tại Điều 104, Chính phủ đề xuất không đấu giá quyền khai thác đối với khoáng sản năng lượng, phóng xạ; khoáng sản đã được xác định trong chiến lược, quy hoạch phát triển ngành quốc gia.
Ngoài ra, khoáng sản được quy hoạch là nguồn nguyên liệu cho dự án chế biến sản phẩm công nghiệp theo quy hoạch; khoáng sản thuộc vành đai biên giới quốc gia, khu vực chiến lược về quốc phòng, an ninh cũng nằm trong diện không đấu giá. Trường hợp còn lại do Thủ tướng và Chính phủ quy định.
Như vậy, dự thảo kế thừa phần lớn Nghị định 158/2016 quy định chi tiết một số điều thi hành Luật Khoáng sản. Theo đó, nhà nước không cho phép đấu giá khu vực có khoáng sản than, urani, thori; khu vực đá vôi, đá sét làm nguyên liệu sản xuất xi măng; khu vực có nước khoáng, nước nóng thiên nhiên...
Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh. Ảnh: Media Quốc hội
Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường cho biết qua thẩm tra, một số đại biểu đề nghị quy định rõ trường hợp không đấu giá quyền khai thác khoáng sản do Thủ tướng quy định; đánh giá tác động, tính đặc thù của đấu giá liên quan đến khoáng sản để có quy định riêng nhằm bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Dự thảo cũng chưa quy định rõ điều kiện của tổ chức, cá nhân được tham gia cuộc đấu giá là chưa phù hợp với Luật Đấu giá tài sản.
Những bất cập xoay quanh đấu giá khai thác mỏ khoáng sản từng là chủ đề làm nóng buổi chất vấn Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh hôm 4/6. Đại biểu Trần Hữu Hậu (nguyên Bí thư Thành ủy TP Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh) cho rằng mở rộng đấu giá quyền khai thác khoáng sản là một trong những giải pháp quan trọng để giảm bớt tiêu cực, nhũng nhiễu. Việc này cũng tăng hiệu quả trong khai thác, sử dụng khoáng sản; tăng thu cho ngân sách. Tuy nhiên, luật hiện hành quy định tiêu chí không đấu giá theo loại khoáng sản là quá rộng.
Bộ trưởng Khánh đồng tình việc cấp phép, đấu giá khai thác các mỏ khoáng sản còn bất cập. Bộ đang cố gắng đấu giá khai thác khoáng sản. Vừa qua, 837 khu vực đã được đấu giá, thu nguồn lợi lớn cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên theo Nghị định 158, để đảm bảo an ninh quốc gia, an ninh năng lượng, các mỏ khoảng sản như than, urani, đá vôi, đất sét quy hoạch cho các dự án sản xuất xi măng, mỏ nước khoáng quy hoạch cho dự án nghỉ dưỡng, du lịch sẽ không đấu giá.