Lãnh đạo Bộ Y tế đánh giá, chất lượng nhân lực y tế là xương sống của ngành, quyết định thành bại trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Các chính sách của Nhà Nước trong lĩnh vực y tế có đáp ứng nhu cầu thực tiễn, việc thực hiện chính sách có hiệu quả hay không phụ thuộc vào năng lực, phẩm chất, đạo đức nguồn nhân lực y tế...
Hiện nay, ngành y tế phải đối mặt với nhiều thách thức: dân số tăng nhanh, già hoá dân số, gánh nặng bệnh tật kép... Điều này, đòi hỏi chương trình đào tạo nhân lực y tế với bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng cũng phải thay đổi dựa trên chuẩn năng lực, cách đánh giá chuẩn quốc tế.
Nghị quyết số 20-NQ/TƯ khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới chỉ ra, ngành cần phải đổi mới căn bản, toàn diện công tác đào tạo nhân lực y tế, đáp ứng yêu cầu về y đức, chuyên môn trong điều kiện chủ động, tích cực hội nhập quốc tế.
Tuy nhiên số lượng cán bộ giảng dạy, kỹ thuật viên, nhân viên, cơ sở vật chất, cơ sở thực hành không gia tăng tương ứng nên chất lượng đầu ra khó đảm bảo.
Trong nội dung đào tạo cũng còn nhiều hạn chế, nghiên cứu thực trạng đào tạo nhân lực y tế tại Việt Nam vào năm 2012 cho thấy, 60% các cơ sở giảng dạy chuyên ngành sức khoẻ chưa đáp ứng cơ sở hạ tầng, thư viện chưa đáp ứng tốt (59%), điều kiện thực hành không đáp ứng ( 50%), máy tính không đủ (50%), dịch vụ học trực tuyến, có hình còn thiếu (80%).
Thảo luận về giảng dạy lâm sàng, đào tạo chuyên khoa trong đổi mới nhân lực y tế tại Việt Nam.
Trong suốt 5 năm qua, Dự án Giáo dục và Đào tạo Nhân lực y tế phục vụ cải cách hệ thống y tế (HPET) do Bộ Y tế triển khai với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu và Ngân hàng Thế giới đã triển khai nhiều hoạt động để đổi mới giáo dục, đào tạo đội ngũ nhân lực y tế.
Việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo đào tạo nhân lực y tế bao gồm: đổi mới các chương trình đào tạo nhân lực y tế trình độ đại học, cao đẳng, chương trình đào tạo cán bộ quản lý, đội ngũ y tế cơ sở.
Việc đổi mới chương trình bao gồm các nội dung: xây dựng chương trình chi tiết đổi mới đào tạo nhân lực y tế theo hướng tạo ra năng lực thực hành nghề nghiệp, lồng ghép, tích hợp các kiến thức, phát triển đội ngũ giảng viên, đổi mới phương pháp dạy, học, tăng cường giảng dạy lâm sàng, xây dựng công cụ lượng giá sinh viên theo chương trình mới, tăng cường cơ sở vật chất trang thiết bị, quản trị chương trình đổi mới...
Song song với đó là việc xây dựng, đổi mới khung chính sách và thể chế tương quan, tạo hành lang pháp lý thuận tiện để hỗ trợ thực hiện việc đổi mới giáo dục, đào tạo đào tạo nhân lực y tế trong ngành y tế.
Dự án HPET hỗ trợ Cục khoa học công nghệ và Đào tạo sửa đổi Thông tư 22/2013/TT-BYT ngày 08/8/2013 về việc hướng dẫn việc đào tạo liên tục cho cán bộ y tế, nhằm phục vụ đổi mới đào tạo sau khi hành nghề, phát triển nghề nghiệp liên tục, duy trì năng lực thực hành nghề nghiệp.
Tháng 6/2019, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 11/2019/TT-BYT quy định về bồi dưỡng phương pháp dạy, học lâm sàng cho người giảng dạy thực hành trong đào tạo khối ngành sức khỏe. Trong đó, người học sẽ được cấp chứng chỉ sau khi hoàn thành, đạt yêu cầu của khoá học.
Cũng liên quan đến phát triển khung chính sách, thể chế, dự án giúp Bộ Y tế ban hành các quyết định về chuẩn năng lực với cử nhân y tế công cộng.
Đến nay đã có 5 trường thí điểm đổi mới chương trình đào tạo dựa trên năng lực với ngành bác sĩ y khoa (Đại học Y dược TP HCM, Thái Bình, Huế, Thái Nguyên, Hải Phòng), 3 trường đào tạo bác sĩ răng hàm mặt (Đại học Y Hà Nội, TP HCM, Huế), 4 trường đại họcm 3 trường cao đẳng thay đổi chương trình đào tạo điều dưỡng...
Năm 2019 là năm thứ 2 các trường đào tạo bác sĩ y khoa, nha khoa, điều dưỡng tiếp tục triển khai chương trình đổi mới, riêng Đại học Y dược TP HCM đã hoàn thành chương trình năm 1, 2, 3, đang hoàn thiện chương trình năm 4 đối với hệ đào tạo bác sĩ.
Với gói hỗ trợ các trường, dự án HPET đều thuê chuyên gia quốc tế, trong nước cùng hỗ trợ. Trong đó gói đào tạo bác sĩ y khoa thuê một chuyên gia quốc tế, 2 chuyên gia trong nước, gói đào tạo bác sĩ nha khoa thuê chuyên gia quốc tế, một chuyên gia trong nước...
Theo dự kiến, dự án HPET sẽ hỗ trợ Bộ Y tế và các cơ sở đào tạo tiếp tục đổi mới chương trình đào tạo chuyên khoa nhằm nâng cao năng lực hành nghề cho đội ngũ cán bộ y tế đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ người dân, hội nhập quốc tế.
Thiên Thư