Lần đầu tiên khi mọi người đề cập tới khả năng Dortmund xuống hạng ở mùa giải này, đó chỉ giống như một trò đùa tại một bữa tiệc nào đó. Nhưng sau khi điều này được nhắc lại lần thứ hai, thứ ba và chưa thể dừng lại, thì nó không còn là câu chuyện gây cười của làng bóng đá Đức được nữa.
Chuỗi tháng ngày tồi tệ của Dortmund tại Bundesliga trở nên đặc biệt nghiêm trọng ngay trước kỳ nghỉ đông khá dài của bóng đá Đức, khi họ thua một CLB đang suy yếu khác là Werder Bremen với tỷ số 1-2. Kết quả thất vọng đó đã đẩy kỷ lục tồi tệ của Dortmund lên thành 10 thất bại trong 17 trận, khiến họ chỉ có 15 điểm ít ỏi sau nửa đầu mùa bóng và chia sẻ vị trí cuối bảng điểm.
"Kết thúc nửa đầu của mùa giải ở vị trí cuối bảng khiến tôi cảm thấy giống như có một kỳ đi nghỉ trên một chiếc giường đầy gai", HLV Jurgen Klopp, người đã gắn bó nhiều năm với Dortmund, phát biểu. Đó mới là lần đầu tiên trong sáu năm rưỡi dẫn dắt Dortmund, công việc của nhà cầm quân 47 tuổi này rơi vào tình trạng bị đe dọa.
CLB hàng đầu của Đức tiếp tục giai đoạn hai của mùa giải với câu hỏi ám ảnh: liệu Dortmund có phải là ứng viên thực sự cho một suất xuống hạng? Họ còn lại 15 vòng để chiến đấu, sau hai vòng đấu đầu năm mới chưa cho thấy dấu hiệu nào khả quan. Họ bắt đầu năm thi đấu 2015 bằng trận hòa 0-0 với Leverkusen, và giữa tuần này thất bại 0-1 trước Augsburg. Sau 19 vòng đấu, ông lớn sa cơ của bóng đá Đức hiện phải một mình giữ vị trí chót bảng.
Sau tiếng còi tan trận thua Augsburg hôm thứ tư 4/2, hai trụ cột là thủ môn Roman Weidenfeller cùng trung vệ Mats Hummels đã phải trèo lên hàng rào trò chuyện, an ủi và xin lỗi người hâm mộ. Trong sân, các cầu thủ còn lại và HLV thẫn thờ, buồn bã như thể họ vừa chính thức nhận vé xuống hạng. Dortmund hiện chỉ kém vị trí an toàn, thứ 15, đúng hai điểm. Nhưng với đà đi xuống chưa được hãm phanh này, mọi chuyện tồi tệ nhất đều có thể xảy đến với họ.
Dortmund đang trong tình trạng tương tự như Hamburger SV cách đây một năm. Cuối mùa trước, Hamburger đã cố gắng và thất bại trong việc ngăn chặn vòng xoáy cuốn họ xuống khu vực đèn đỏ. Sau đó, đội bóng này chỉ giành được quyền tiếp tục góp mặt tại Bundesliga nhờ thắng trận tranh vé vớt trụ hạng với SpVgg Greuther Fürth.
Về lý thuyết, tình hình của Dortmund lúc này dường như vẫn có khả năng cứu vãn nhiều hơn so với Hamburg mùa trước, bởi đội bóng áo vàng sở hữu một số tài năng đẳng cấp thế giới. Chất lượng cầu thủ là điều khác biệt duy nhất lúc này của Dortmund so với phần còn lại của nhóm ứng viên tụt hạng. Nhưng cũng với đội ngũ được đánh giá cao về chuyên môn này, Dortmund đã đánh mất bản sắc truyền thống của CLB trong gần như suốt nửa đầu mùa giải tại Bundesliga.
Dortmund dưới thời Klopp từng nổi tiếng là đội bóng cứng rắn và giàu bản lĩnh, nhưng giờ họ chỉ còn là một tập thể rời rạc và dễ dàng chán nản trong suốt những vòng đấu đã qua của Bundesliga mùa này. Phong độ đó khó hiểu khi so với chính Dortmund tại Champions League, đấu trường mà họ đã vào tới vòng 1/8 với tư cách nhất vòng bảng.
Trong 19 vòng đã đấu, Dortmund không thắng ngược được trận nào sau khi thủng lưới trước, và chỉ có thể chật vật kiếm được hai kết quả hòa sau khi bị dẫn bàn. Họ thi đấu cũng chẳng khá hơn nhiều những khi ghi được bàn trước, bởi đã đánh mất điểm tới ba lần trong bảy trận sớm giành được lợi thế.
Việc hai từ "Dortmund" và "xuống hạng" thường xuyên xuất hiện trong cùng một câu trên nhiều bài báo gần đây không chỉ là bất ngờ lớn, mà còn thực sự là điều rất khó lý giải. Trước mùa này, họ có tới bốn năm liên tiếp kết thúc Bundesliga ở vị trí vô địch hoặc á quân. Dortmund còn từng được đánh giá là ứng viên sáng giá nhất có khả năng truất ngôi vương bóng đá Đức của Bayern ở mùa giải hiện nay, nhưng giờ thì khoảng cách giữa họ đã là 30 điểm. Dortmund đã lao dốc đột ngột, chứ không hề trải qua khoảng thời gian suy yếu dần.
Điều trớ trêu là vị trí của họ lúc này tại Bundesliga hoàn toàn trái ngược với thành công tại các đấu trường khác. Dortmund kết thúc vòng đấu bảng Champions League ở ngôi nhất cùng hiệu số bàn thắng thua lên tới +10, dù nằm chung bảng với các đối thủ không hề tầm thường gồm Arsenal, Anderlecht, và Galatasaray. Họ cũng dễ dàng vượt qua hai vòng đầu tiên của Cup quốc gia Đức, thành tích mà hai ứng viên cạnh tranh suất dự Champions League là Schalke và Augsburg không thể làm được.
Vậy lời giải thích cho điều khó hiểu xảy ra với Dortmund tại Bundesliga có thể là gì?
Vấn nạn chấn thương chắc chắn là một nguyên nhân chính. Dortmund thiếu vắng hàng loạt trụ cột gồm Mats Hummels, Henrikh Mkhitaryan, Sokratis Papastathopoulos, và nhất là cầu thủ chạy cánh đẳng cấp thế giới Marco Reus trong giai đoạn quan trọng của mùa bóng. Tổn thất lực lượng này khiến họ không thể chơi ổn định ở mọi giải đấu. Còn bản thân HLV Klopp phải loay hoay với nhiều giải pháp tình thế, nhưng mọi thử nghiệm đều không thành công với đội ngũ nhân sự hiện có.
Klopp đã tiến hành quá nhiều xáo trộn nơi hàng phòng ngự, tạo điều kiện cho các đối thủ khai thác kẽ hở để ghi bàn. Trong 24 trận ở mọi giải đấu trước kỳ nghỉ đông, HLV này đã bố trí tới 17 nhóm nhân sự phòng thủ khác nhau, trong đó có tới sáu cặp trung vệ riêng biệt. Suốt thời gian đó, chỉ có đúng bốn sự kết hợp phòng ngự được ông sử dụng nhiều hơn một lần.
Sức tấn công của Dortmund mùa này bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau khi chân sút chủ lực Robert Lewandowski chuyển tới Bayern Munich.
Giờ đây, Dortmund chỉ có thể thoát khỏi khu vực nguy hiểm một khi các cầu thủ hàng đầu của họ lấy lại được phong độ cao. Ngôi sao tấn công Reus đã bình phục chấn thương. Tân binh Kevin Kampl có thể sẽ thổi một luồng gió mới vào lối chơi của Dortmund. Nhưng hai người cần phải cải thiện phong độ nhất lúc này chính là Mkhitaryan và Immobile, họ cần phải dứt điểm tốt hơn khi đứng trước những thời cơ ăn bàn.
Trước khi bước vào giai đoạn hai của mùa giải, HLV Klopp vẫn tỏ ra tự tin khi phát biểu: "Chúng tôi không lạc quan một cách ngây thơ, vì biết rằng các tình huống khó khăn cũng như áp lực phía trước sẽ không hề giảm bớt. Nhưng khi chúng tôi nhìn vào mọi mặt tình hình của đội bóng lúc này, chúng tôi biết có thể kiểm soát được diễn biến".
Tuy nhiên, chuỗi ngày bi kịch của Dortmund vẫn kéo dài sang đầu năm mới, khi hai vòng đấu vừa qua họ vẫn chưa thể kiểm soát được tình thế. Bóng đá Đức mùa này có thể sẽ phải chứng kiến một cái kết thảm khốc với một CLB hàng đầu như Dortmund.
Nguyễn Phát