Động đất vừa xảy ra ở Điện Biên thuộc loại trung bình
Nhiều vết nứt tường lớn sau cơn động đất.Vào 22h52’ ngày 19/2, tại tỉnh Lai Châu đã xảy ra trận động đất lớn, gây nhiều chấn động kèm theo các tiếng nổ kéo dài đến tận 6h sáng ngày 20/2. Theo thông báo của Viện Vật lý Địa cầu, trận động đất này mạnh 5,3 độ richter và kèm theo nhiều dư chấn, mạnh nhất là dư chấn vào lúc 23h41’ ngày 19/2 mạnh 4,2 độ richter và lúc 2h3’ ngày 20/2 mạnh 4,8 độ richter.
Ông Lê Tử Sơn, Trưởng Phòng Nghiên cứu Động đất (Viện Vật lý Địa cầu, Trung tâm Khoa học Tự nhiên và Công nghệ Quốc gia) cho biết, đây không phải là trận động đất lớn nhất và duy nhất ở vùng Điện Biên - Lai Châu. Theo cách phân loại của thế giới, động đất 7 độ richter trở lên được gọi là mạnh, từ 6,7-7 gọi là lớn, từ 5-6,7 là trung bình. Tuy nhiên nó còn phụ thuộc vào độ sâu của động đất. Trận động đất ở Điện Biên vừa qua nằm ở độ sâu khá lớn (từ 10-15 km) nên không mạnh. Tâm của động đất không rơi đúng vào thị xã Điện Biên mà hơi lệch sang Lào một chút.
Ngược dòng thời gian
Năm 1935, một trận động đất mạnh 6,75 độ richter đã xảy ra tại khu vực cách Điện Biên khoảng 50 km, chếch về phía đông nam. Năm 1983, tại Tuần Giáo, cách Điện Biên khoảng 50 km về phía Sơn La, một trận động đất khác cũng đã xảy ra mạnh tới 6,7 độ richter, ảnh hưởng tới cả Hà Nội. Đó là hai trận động đất lớn nhất ở Việt Nam từ trước tới nay. Ngoài ra, trong vòng 10 năm trở lại đây, tại vùng này cũng đã ghi nhận được một số động đất khác ở mức độ nhỏ hơn (từ 4,8 độ richter trở xuống). Có thể nói đây là vùng có nguy cơ xảy ra động đất nhiều nhất ở nước ta.
Trận động đất vừa qua tại Điện Biên không phải là mạnh nhất trong lịch sử nước ta. Nhưng vì nó xảy ra trên khu vực thị xã đông dân cư, có nhiều công trình xây dựng như công sở, nhà dân nên mức thiệt hại lớn. Các trận động đất trước đó xảy ra ở khu vực rừng núi, hầu như không có dân cư nên thiệt hại là nhỏ.
Nguyên nhân và vùng có nguy cơ động đất
Do sự vận động của vết đứt gãy Điện Biên - Lai Châu, vùng này thường xảy ra động đất. Ngoài ra, đó cũng có thể là do ảnh hưởng của hiện tượng va chạm giữa hai mảng lục địa là mảng Ấn Độ và mảng Á - Âu. Hiện tượng này đã gây ra nhiều trận động đất lớn như ở Nam Trung Quốc (năm 1989) hay Ấn Độ gần đây.
Tại Hà Nội đã từng xảy ra động đất vào các năm 1235, 1278, 1285, 1578, với độ mạnh nhất vào khoảng 5,1 độ richter. Đới hoạt động động đất Đông Triều (Quảng Ninh) cũng từng xảy ra những trận có cường độ như vậy, nhưng thường xuyên hơn. Ở Hương Sơn (Hà Tĩnh) năm ngoái cũng đã có động đất 4,2 độ richter, làm đất nổi sóng, lò gạch sụp đổ. Ở phía nam nước ta, xét về mặt kiến tạo địa chất, vùng sông Cả giáp Lào có thể có động đất khoảng 6 độ richter, vùng ven biển từ Thuận Hải đến Minh Hải và vùng sông Hậu khoảng 5,5 độ richter… Tuy nhiên, tại những vùng này thực tế cho đến nay vẫn chưa ghi nhận được động đất.
Dự báo động đất
Các nhà khoa học có thể làm những dự báo động đất dài hạn. Tuy nhiên, dự báo chính xác động đất cũng như có được cơ chế kiểm soát nó vẫn là một điều rất khó khăn không chỉ với chúng ta mà ngay cả với những nước có trình độ khoa học kỹ thuật cao nhất. Trước một số cơn động đất, có thể có những tiền chấn. Tuy nhiên, cũng rất khó lọc ra những xung động này. Hiện nay cả nước ta mới có 19 trạm quan sát địa chấn, phân bố chưa đều (tập trung chủ yếu ở Tây Bắc). Cơ quan nghiên cứu động đất lớn nhất là Viện Vật lý Địa cầu. Với trang thiết bị hiện nay, tính chung cả hai miền Nam Bắc, nước ta chỉ theo dõi được các trận động đất mạnh hơn 3-4 độ richter.
(Theo Sài Gòn Giải Phóng, Lao Động, 21/2).