Sau nhiều năm thiếu các chính sách cụ thể dành riêng cho ôtô điện, Chính phủ đã ban hành hai quyết định quan trọng tạo động lực cho ngành này, áp dụng từ 1/3. Thuế TTĐB và lệ phí trước bạ đăng ký xe điện mới đều được điều chỉnh theo hướng giảm, miễn trong những năm đầu.
Thuế TTĐB 3%
Từ mức 15% hiện hành, bắt đầu từ 1/3 trở đi, thuế TTĐB áp dụng cho xe con chạy điện giảm xuống còn 3% trong 5 năm đầu. Ở 2 năm tiếp theo, thuế TTĐB tăng lên 11%.
| Thuế hiện hành | Loại xe | Thuế suất sửa đổi |
| 15% | Ôtô điện chạy pin từ 9 chỗ trở xuống | 3% (*) |
| 11% (**) | ||
| 10% | Ôtô điện chạy pin 10-16 chỗ | 2% |
| 7% | ||
| 5% | Ôtô điện chạy pin 16-24 chỗ | 1% |
| 4% | ||
| 10% | Ôtô vừa chở người, hàng | 2% |
| 7% |
(*) Từ 1/3/2022 đến 28/2/2027
(**) Từ 1/3/2027
Thuế TTĐB là một trong nhiều yếu tố cấu thành giá xe trước khi đến tay khách hàng. Thứ tự tính giá bán ra (niêm yết) cơ bản của đại lý như sau:
Giá niêm yết = Giá vốn + Thuế TTĐB + Chi phí bán hàng + VAT
Giá niêm yết ở đại lý luôn cao hơn giá vốn (giá hãng sản xuất bán cho đại lý) vì phải cộng thêm thuế TTĐB, chi phí mặt bằng, bán hàng, lợi nhuận cũng như thuế Giá trị gia tăng (VAT). Với xe nhập khẩu, phần giá vốn chịu thêm thuế nhập khẩu.
Về lý thuyết, khi thuế TTĐB giảm, giá xe điện cũng giảm theo, với điều kiện giá vốn của nhà máy, chi phí bán hàng của đại lý và thuế VAT không đổi.
Mức giảm từ 15% xuống 3% thuế TTĐB cho xe con chạy điện sẽ khiến giá bán giảm đáng kể. Ví dụ, xe điện có giá vốn khoảng 300 triệu, thuế TTĐB theo cách tính cũ là 45 triệu, nhưng theo cách tính mới chỉ là 9 triệu, giảm 36 triệu.
Lệ phí trước bạ 0%
Theo Nghị định 10/2022, ôtô điện trong 3 năm đầu khi lăn bánh chịu lệ phí trước bạ 0%. Miễn lệ phí trước bạ không làm giảm giá xe nhưng giảm chi phí lăn bánh.
Một mẫu VinFast e34 lăn bánh khỏi nhà máy của hãng ở Hải Phòng. Ảnh: Đoàn Dũng
Khi lệ phí trước bạ về 0%, chi phí lăn bánh xe giảm hàng chục triệu ở các dòng phổ thông, đến hàng trăm triệu ở các dòng cao cấp. Lệ phí trước bạ áp dụng với xe con hiện nay là 12% giá trị xe đối với các khách hàng đăng ký tại Hà Nội, tại TP HCM là 10%.
Ví dụ một khách hàng tại Hà Nội mua chiếc VinFast VFe34 giá 690 triệu đồng. Lệ phí trước bạ khách phải đóng là 12% x 690 triệu = 82,8 triệu đồng. Từ 1/3, khách đăng ký lăn bánh xe, được miễn lệ phí trước bạ (0%), tương ứng số tiền tiết kiệm được gần 83 triệu đồng.
Với những dòng xe sang, chi phí lăn bánh giảm nhiều hơn. Ví dụ chiếc Porsche Taycan giá từ 4,76 tỷ đồng. Khách tại Hà Nội nếu lăn bánh xe từ tháng 3, chi phí tiết kiệm được 12% x 4,76 tỷ đồng = 560 triệu đồng.
Một mẫu Porsche Taycan lăn bánh ở Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Đức
Lệ phí trước bạ đối với ôtô điện chạy pin sau ba năm đầu về 0%, hai năm tiếp theo (từ tháng 4/2024) mức thu lần đầu bằng 50% so với ôtô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi.
Ví dụ, lệ phí trước bạ phải nộp khi lăn bánh chiếc VinFast VF 8 hiện nay, tại Hà Nội, là 12%x1,057 tỷ đồng = 126,8 triệu đồng. Trong 3 năm đầu, khách tiết kiệm hơn 126 triệu đồng. Nếu mua xe từ tháng 4/2024 trở đi, số tiền tiết kiệm là 50%x12%x1,057 tỷ đồng = 64,4 triệu đồng.
Trong 3-5 năm tới, hai chính sách miễn, giảm lệ phí trước bạ và giảm thuế TTĐB của Chính phủ sẽ là trợ lực để người tiêu dùng quan tâm hơn đến xe điện bởi giá xe và chi phí lăn bánh đều giảm theo. Điều này có thể thúc đẩy tiêu dùng của người dân đối với ôtô chạy điện và thu hút đầu tư của các hãng vào hệ thống sản xuất, trạm sạc tại Việt Nam.
Một trạm sạc cho xe điện của VinFast tại Hà Nội. Ảnh: VinFast
Hiện chỉ có VinFast là hãng xe phổ thông đầu tư hạ tầng trạm sạc lớn nhất tại Việt Nam. Hãng cho biết, tính đến tháng 10/2021 có khoảng 10.000 cổng sạc đã được lắp đặt và sẵn sàng đi vào hoạt động tại 62 tỉnh, thành.
VinFast cũng tiên phong bán các sản phẩm chạy điện như CUV cỡ C VF e34 giá 690 triệu đồng, CUV cỡ D VF 8 giá 1,057 - 1,237 tỷ đồng. Trong khi đó, chiếc SUV cỡ E, VF 9 giá 1,443 - 1,571 tỷ đồng.
Trước VinFast, hãng Porsche bán chiếc Taycan chính hãng nhưng giá từ hơn 4,7 tỷ đồng, trạm sạc chỉ có ở hai đại lý chính hãng tại TP HCM, Hà Nội. Những hãng xe khác có kế hoạch bán xe điện tại Việt Nam như Mercedes, Kia, Volkswagen vẫn chưa có sản phẩm cụ thể đến tay người dùng, kế hoạch xây dựng trạm sạc cũng chưa.
Thành Nhạn