Xông đất hay còn gọi mở hàng là tục lệ lâu đời trong dân gian. Trước đây, người Việt quan niệm người xông đất phải là đàn ông khỏe mạnh, trụ cột trong gia đình, như thế gia chủ mới được một năm tràn đầy may mắn, tài lộc. Giờ đây, nhiều gia đình không còn nặng chuyện xông đất, nghiễm nhiên người đầu tiên đến xông nhà, dù là bà già, trẻ con, phụ nữ, kể cả người trong nhà ra ngoài sau đêm giao thừa mới trở về đều là người xông đất.
Ảnh: Chucmungnammoi.
Trái lại, một số khác lại quan trọng hóa người xông đất. Trước Tết, gia đình đó phải đi chọn/thuê người hợp tuổi, hoặc hứa hẹn mời ai đó về xông đất cho nhà mình.
Thực tế, điều quan trọng nhất khi chọn người xông nhà đầu năm, đó phải là người vui vẻ, rộng rãi, hạnh phúc (dân gian gọi là người nhẹ vía) thì gia đình được họ "xông" sẽ luôn may mắn, sung túc trong năm mới.
Còn nếu không, kể cả có hợp tuổi, nhưng khó tính, bủn xỉn thì chưa chắc năm mới đã gặp may. Nên chọn người thân, họ hàng, hay đối tác làm ăn mà ngoan ngoãn, hiền lành, làm ăn tốt. Tuyệt đối tránh thuê người đến mở hàng, xông đất chỉ để hợp tuổi mà không biết tính cách, năng lực... của người ta.
Về tuổi xông đất thích hợp: Dân gian sáng tác ra đủ loại xem xung hợp như phải hợp can, hợp chi, hợp ngũ hành, rồi hợp cả can chi, càng có vẻ chi tiết thì càng kỳ bí, nhằm tăng "tính chính xác", nhưng thực tế đều không phải cầu kỳ như vậy. Chỉ cần xem đơn giản theo tam hợp, lục hợp hoặc chọn người thân vui vẻ, nhẹ nhàng như đã nói ở trên.
Hướng dẫn chọn người xông đất hợp tuổi theo tam hợp, lục hợp năm Giáp Ngọ:
- Người tuổi Tý: Chọn người xông đất tuổi Sửu, Thân, Thìn.
- Người tuổi Sửu: Chọn người xông đất tuổi Tý, Tỵ, Dậu.
- Người tuổi Dần: Chọn người xông đất tuổi Hợi, Ngọ, Tuất.
- Người tuổi Mão: Chọn người xông đất tuổi Tuất, Hợi, Mùi.
- Người tuổi Thìn: Chọn người xông đất tuổi Dậu, Thân, Tý.
- Người tuổi Tỵ: Chọn người xông đất tuổi Thân, Dậu, Sửu.
- Người tuổi Ngọ: Chọn người xông đất tuổi Mùi, Dần, Tuất.
- Người tuổi Mùi: Chọn người xông đất tuổi Ngọ, Hợi, Mão.
- Người tuổi Thân: Chọn người xông đất tuổi Tỵ, Tý, Thìn.
- Người tuổi Dậu: Chọn người xông đất tuổi Thìn, Tỵ, Sửu.
- Người tuổi Tuất: Chọn người xông đất tuổi Mão, Dần, Ngọ.
- Người tuổi Hợi: Chọn người xông đất tuổi Dần, Mùi, Mão.
Nguyễn Mạnh Linh
Trưởng Phòng Phong thủy Kiến trúc
Viện Quy hoạch & Kiến trúc Đô thị - ĐHXD