Ở Việt Nam thời gian có sứa gây ngứa xuất hiện hầu hết các tháng trong năm. Các bãi tắm thuộc các tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An, Nha Trang, Vũng Tàu cần lưu ý khi tắm biển vì rất dễ gặp sứa ngứa (Chrysaora), xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm đúng, vào mùa du lịch biển.
Sứa biển là sát thủ gây tử vong cao cho người đi biển. Ảnh: Sheknow.
Các vết châm, cắn do một số loài cá (ví dụ như cá đuối gai độc), sứa và các loài động vật biển khác gây ra đều rất đau và thấy ngứa rát. Khi bị sứa đốt, người bơi cần nhanh chóng rời khỏi mặt nước để tránh trường hợp có thể bị sốc nặng dẫn đến chết đuối.
Chỗ bị sứa đốt thường sưng đỏ, có cảm giác nóng xung quanh, trường hợp nhẹ không đáng ngại nhưng nếu nặng sẽ có những triệu chứng nhức đầu, co thắt cơ bắp. Do đó cần sớm rửa vết thương bằng nước biển để làm sạch các tế bào phóng độc chưa bị kích hoạt (không rửa bằng nước ngọt hoặc nước nóng vì sẽ làm tổn thương nặng hơn). Loại bỏ các xúc tu hay phần cơ thể của vật cắn, sau đó chà xát để lấy hết gai sứa ra khỏi vết thương, dùng vật có cạnh như thìa, vỏ sò, dao...
Sau đó pha dung dịch gồm 10 phần nước với một phần a-mo-ni-ac, dấm, sô đa hoặc mì chính sau đó bôi vào vùng bị thương (nếu không có sẵn những hóa chất trên có thể dùng chanh chà vào vết thương). Chườm đá lên vùng bị thương nhằm giảm đau, bớt sưng tấy và ngăn không cho nọc độc sứa lan rộng.
Nếu người bị sứa đốt vẫn còn đau nhức, có thể uống aspirin, nếu có biểu hiện trầm trọng hơn (như khó thở,…) phải nhanh chóng đưa đi cấp cứu tại bệnh viện.
Hoa muống biển mọc trên triền cát là bài thuốc chữa dân gian ít người biết. Ảnh: Simon.
Du khách khi đi du lịch biển nên mang theo một số loại thuốc giảm ngứa, thuốc kháng sinh, thuốc trợ tim, thuốc chữa tiêu chảy và một chai giấm để khi bị sứa đốt thì chủ động xử lý để bảo vệ mình và người thân khi tắm biển.
Ngoài ra còn có thể sử dụng kinh nghiệm dân gian với cây muống biển: Sau khi loại bỏ các xúc tu còn găm trên da của sứa, hái vài lá muống biển, nhai nát rồi đắp vào phần da tiếp xúc với sứa, vùng da tổn thương sẽ lành rất nhanh.
Hân Hân