 |
|
Đèn ECC83. |
Đèn 12AX7 là loại đèn 9 chân tăm, có hệ số khuyếch đại là 100, hệ số khuyếch đại thuộc hạng cao nhất trong các loại đèn 3 cực. Do kích thước nhỏ và hoạt động khá ổn định nên hầu hết các thiết bị âm thanh thiết kế sau năm 1956 đều dùng 12AX7 làm tiền khuếch đại thay vì dùng đèn 5 cực 6SJ7, 6SN7...
Đèn 12AX7 có mặt ở hầu hết những mạch tiền khuyếch đại hi-fi của các hãng danh tiếng như: Dynaco, Eico, Fisher, Grommes, Harman/ Kardon, heathkit, Knight, McIntosh, Marantz, Vox... Ngoài ra, còn có thể được tìm thấy trong tầng kích thích công suất (driver) của ampli, do các nhà sản xuất trên chế tạo. Số lượng máy khuyếch âm chơi đàn guitar sử dụng 12AX7 nhiều không sao kể hết. Nó đã trở thành tầng khuyếch đại chuẩn mực cho ampli hi-fi và nhạc cụ.
Theo cách gọi của châu Âu, đèn 12AX7 sản xuất ở châu Âu còn có tên ECC83. Các sản phẩm đặc biệt thuộc dòng 12AX7/ECC83 như CV4004, M8137 được chế tạo theo tiêu chuẩn cao, ngày nay vẫn có giá khá đắt. Những đèn điện tử như vậy có bộ bảo vệ chân, là một miếng nhựa gắn ở đầu ống, giúp tránh bị uốn cong chan khi vận chuyển. Các bộ giữ chân này là dấu hiệu phân biệt đèn Mullard hay Brimar cổ điển chính thống, hoặc thiết bị chất lượng hàng đầu dành cho Bộ quốc phòng Anh. Tiếc thay, các sản phẩm quý giá này không còn được tiếp tục sản xuất từ những năm 70.
Một vấn đề thường thấy ở loại đèn có độ khuyếch đại lớn này là hiệu ứng microphone, điều này tác động xấu đến hoạt động của mạch điện, đặc biệt là trong điện tử hàng không và thiết bị đo. Vào năm 1958, hãng Telefunken đã hóa giải được khó khăn này khi giới thiệu loại đèn độc nhất vô nhị ECC803S. Không giống như các đèn 12AX7 khác, loại đèn này có kiểu thiết kế lưới giống đèn khuếch đại cao tần, với kết cấu lưới đặc biệt, gọi là lưới khung. Lưới đèn như vậy sẽ tạo ra độ vững chắc và tránh cho đèn bị tác động bởi các rung động cơ học. Kiểu thiết kế này còn tạo độ hỗ dẫn cao cho đèn, một yếu tố có lợi cho khuếch đại tín hiệu nhỏ. Ngày nay, loại đèn này không được sản xuất nữa nên loại đèn này rất hiếm và đắt.
Hiện tại, chỉ có một số loại đèn ECC83/12AX7 vẫn được tiếp tục sản xuất. Ước tính mỗi năm, nhu cầu tiêu thụ 12AX7 khắp thế giới vào khoảng trên 1 triệu chiếc, và hầu hết dùng cho các ampli hi-fi và ampli guitar.
(Theo Nghe Nhìn)