Đầm An Khê, vùng lõi của di tích Văn hóa Sa Huỳnh. Ảnh: Phạm Linh
Ngày 10/5, Ban quản lý dự án đầu tư các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi (chủ đầu tư) cho biết UBND tỉnh có quyết định điều chỉnh cục bộ hướng tuyến đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh đoạn qua đầm An Khê, thị xã Đức Phổ.
Theo quy hoạch cũ năm 2019, tuyến đường nói trên có khoảng 7 km qua đầm An Khê và sát gò Long Thạnh - những vùng lõi của di tích văn hóa Sa Huỳnh. Tháng 9/2022, sau khi khảo sát di tích, Chủ tịch UBND Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cho rằng quy hoạch tuyến như vậy không phù hợp, bởi đường sẽ tác động đến bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Sau đó ông chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp nghiên cứu đổi hướng tuyến.
Với phương án mới, tuyến đường khi đến phía bắc đầm An Khê thay vì đi thẳng sẽ rẽ sang hướng tây, đi qua khu dân cư, ruộng lúa và nhập vào đường quy hoạch thị xã Đức Phổ, sau đó nối quốc lộ 1. Đoạn cần đầu tư mới (khoảng 2 km) sẽ ít hơn 5 km so với phương án cũ (7 km). Đường sẽ trùng với quốc lộ 1 khoảng 11 km, thay vì 6 km như trước. Đến nay chủ đầu tư chưa đưa ra tính toán lộ trình tuyến mới tăng hay giảm chi phí đầu tư so với tuyến cũ.
Hướng tuyến mới của đường Dung Quất - Sa Huỳnh tránh khu vực di tích An Khê. Đồ họa: Mạnh Cường
Đường Dung Quất - Sa Huỳnh là tuyến ven biển nằm trong quy hoạch quốc gia được Thủ tướng phê duyệt, với chiều dài 109 km, tổng vốn 5.600 tỷ đồng. Giai đoạn một (từ Dung Quất đi Trà Khúc), tuyến đã hoàn thành 30 km vào năm 2017. Giai đoạn 2 dài khoảng 70 km (đoạn chính từ cầu Cổ Lũy đến Sa Huỳnh), tuyến đang được thi công đến xã Đức Minh, huyện Mộ Đức. Đoạn Mộ Đức - Sa Huỳnh của tuyến chưa được triển khai.
Di tích quốc gia đặc biệt văn hóa Sa Huỳnh có cách đây 2.000-3.000 năm, là một trong ba nền văn minh cổ của Việt Nam, được các nhà khảo cổ nước ngoài phát hiện từ năm 1909 ở khu vực đầm An Khê, gò Long Thạnh... Còn đầm An Khê dài 3,5 km, là hồ nước ngọt lớn nhất Quảng Ngãi với gần 350 ha mặt nước, nằm ven biển Sa Huỳnh, thuộc xã Phổ Khánh, thị xã Đức Phổ.
Các nhà khảo cổ khai quật mộ chum ở di tích văn hóa Sa Huỳnh. Ảnh: Trí Tín
Tháng 9 năm ngoái, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp Quảng Ngãi cũng nắn một km khi làm đường nối quốc lộ 1 với di tích văn hóa Sa Huỳnh, để tránh xâm hại di sản.
Phạm Linh