Thứ 3 tuần qua (23/10) có thể xem là ngày tồi tệ của kinh tế Mỹ, khi hàng loạt doanh nghiệp lớn từ UPS, 3M cho đến Xerox, DuPont đều báo cáo kết quả kinh doanh quý III đáng thất vọng. Nguyên do là nhu cầu đang yếu đi tại một số thị trường châu Á và cuộc khủng hoảng đang lan rộng tại châu Âu.
Đáng quan ngại hơn là nhiều doanh nghiệp cũng đồng thời công bố việc sa thải lao động và đều hạ triển vọng lợi nhuận. Đây là đòn đánh mạnh vào những nỗ lực khôi phục kinh tế của các nhà làm chính sách Mỹ giữa lúc thị trường việc làm và nhà đất đang bắt đầu có dấu hiệu khởi sắc.
Tập đoàn DuPont cho biết doanh số bán đang giảm mạnh, đặc biệt là tại châu Á - Thái Bình Dương. Do kinh doanh ảm đạm, DuPont dự kiến sẽ cắt giảm 1.500 lao động trên toàn cầu.
Cũng đối mặt với kết quả kinh doanh quý III ảm đạm, tập đoàn hóa chất Mỹ Dow Chemical cho biết sẽ cắt giảm 2.400 việc làm, đóng cửa 20 nhà máy nhằm tiết kiệm 500 triệu USD/năm và cắt giảm chi phí đầu tư cơ bản thêm 500 triệu USD nữa.
Có thể nói tâm lý bi quan đang bao trùm các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ. Bà Ursula Burns, Tổng Giám đốc (CEO) của tập đoàn máy in Xerox, cho biết Xerox đã và đang bị tác động mạnh bởi sự bất ổn kinh tế đang lan rộng, đặc biệt tại Mỹ. Theo bà thách thức kinh tế sẽ tiếp tục gây sức ép lên doanh nghiệp.
Trước những báo cáo kinh doanh u ám của doanh nghiệp Mỹ, các chỉ số chứng khoán lớn của nước này đã có một phiên lao dốc mạnh. Cuối phiên ngày 23.10, chỉ số Dow Jones đã giảm 1,82%, còn 13.102,53 điểm. Chỉ số S&P 500 cũng giảm 1,4%. Giá cổ phiếu của những doanh nghiệp nói trên cũng u ám không kém. Cổ phiếu của DuPont đã giảm tới 9%, Xerox giảm 5% trong khi Dow Chemical giảm 4%.
Triển vọng quý IV cũng rất u ám. Theo Reuters, có tới 22 công ty dự báo kết quả quý IV sẽ thấp hơn nhiều so với dự báo của giới phân tích. Chỉ có 2 công ty cho rằng sẽ cao hơn dự kiến.
Giới chuyên gia đã hạ thấp triển vọng lợi nhuận năm nay đối với các công ty thuộc S&P 500. Trong tháng 1.2012, các nhà phân tích dự kiến mức tăng trưởng lợi nhuận vào khoảng 16,7%, nhưng tuần qua, họ đã hạ xuống chỉ còn 8,9%.
Điều khiến các nhà đầu tư lo ngại hơn là doanh thu đã thấp hơn so với dự kiến. Doanh thu là chỉ số quan trọng cho thấy sức khỏe của kinh tế toàn cầu và là chỉ số mà giới phân tích theo dõi rất sát sao. Theo khảo sát của Reuters, 91 trong số 145 công ty lớn đã báo cáo doanh thu dưới mức kỳ vọng tính đến ngày 23/10.
Veeco Instruments, chuyên sản xuất các thiết bị để sản xuất đèn LED, tấm pin năng lượng mặt trời và ổ đĩa cứng, cho biết các đơn hàng đã giảm xuống từ giữa quý III, do bất ổn chính trị tại Mỹ và sự suy thoái kinh tế tại châu Âu. Cũng theo Veeco, lợi nhuận quý III đã giảm tới 62%, do doanh thu giảm mạnh hơn dự kiến ở bộ phận năng lượng mặt trời và LED.
Giữa lúc kinh doanh sa sút thì những mối đe dọa vẫn tiếp tục rình rập các doanh nghiệp. Ở bên ngoài, cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu đang lan rộng. Còn nền kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng chậm lại trong quý thứ bảy liên tiếp (tăng trưởng chỉ 7,4% trong quý III).
Ở Mỹ, mối đe dọa lớn nhất là chính sách cắt giảm chi tiêu công và tăng thuế sẽ có hiệu lực vào đầu tháng 1/2013. Đây là rủi ro mà nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng có thể sẽ đưa Mỹ quay trở lại thời kỳ suy thoái. Một mối lo ngại khác là chính sách nới lỏng tiền tệ trong những năm qua nhằm kích thích kinh tế có thể sẽ chấm dứt một khi nhiệm kỳ của Ben Bernanke, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, kết thúc vào đầu năm 2014. Rõ ràng, có quá nhiều điều không chắc chắn về mặt điều hành chính sách để có thể trấn an các lãnh đạo doanh nghiệp.
Giữa lúc tâm trạng các lãnh đạo doanh nghiệp đang u ám thì người tiêu dùng Mỹ lại khá lạc quan. Niềm tin của họ hiện ở mức cao nhất kể từ năm 2007. Trong khi đó, thị trường nhà đất lại cho thấy có dấu hiệu hồi phục. Doanh số bán lẻ cũng đã tăng lên trong quý III, khiến nhiều người hy vọng các nhà bán lẻ sẽ được một mùa bội thu trong kỳ nghỉ lễ năm nay.
Việc người tiêu dùng sau nhiều năm e dè đã bắt đầu chi tiêu nhiều hơn có thể sẽ giúp cải thiện kết quả kinh doanh của một số công ty. Tập đoàn Mỹ Whirlpool cho biết việc thị trường nhà đất đang có dấu hiệu hồi phục và nhu cầu tiêu dùng mạnh hơn là lý do để Công ty nâng cao triển vọng lợi nhuận của quý tới.
Nhưng liệu niềm tin này sẽ duy trì được bao lâu? “Hiện giờ là một cuộc giằng co. Đến phút cuối, nếu doanh nghiệp sa thải lao động hoặc không tuyển dụng thì chắc chắn niềm tin tiêu dùng sẽ sụt giảm”, ông Ethan Harris thuộc Bank of America, nhận xét.
Hơn nữa, nhu cầu nội địa cũng không thể cứu những doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào thị trường nước ngoài. Phần lớn doanh thu của doanh nghiệp bị giảm lợi nhuận trong quý III như Xerox đều đến từ thị trường nước ngoài.
Nếu nền kinh tế lớn nhất thế giới này không thể bật dậy trở lại thì đó là dấu hiệu xấu cho nền kinh tế toàn cầu.
Theo Nhịp cầu đầu tư