Chỉ đạo mới đây của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu giảm đầu mối xuất khẩu gạo xuống đang làm cho “cuộc đua” giữa các doanh nghiệp khắc nghiệt hơn.
Nghị định 109 ra đời ngày 4/11/2010 được xem là công cụ để loại bỏ bớt những doanh nghiệp yếu kém. Bởi từ đó cho đến nay, số doanh nghiệp được xuất khẩu gạo cứ giảm dần từ 284 doanh nghiệp năm 2010 xuống còn 211 doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm 2011. Đến nay chỉ còn có 150 doanh nghiệp.
Thế nhưng trong 150 doanh nghiệp này có đến 79 doanh nghiệp chỉ được cấp giấy phép cấp tạm thời trong 1 năm mà với điều kiện kinh tế khó khăn như hiện nay e rằng sẽ còn có nhiều doanh nghiệp “rụng” nữa vào thời hạn ngày 30/9.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) từng cho biết, số doanh nghiệp xuất khẩu trên 10.000 tấn một năm chỉ có khoảng 50 - 60 doanh nghiệp, chiếm 1/3 số doanh nghiệp xuất khẩu gạo nhưng lại chiếm đến hơn 90% tổng lượng gạo xuất khẩu. Ảnh minh họa. |
Bà Nguyễn Phúc Ánh - Giám đốc doanh nghiệp Lương thực Tấn Tài III, ở chợ Bà Đắc, huyện Cái Bè, Tiền Giang, ngậm ngùi cho biết: “Khi Nghị định 109 được ban hành, tôi cũng lên kế hoạch xây kho chứa, nhà máy nhưng rồi không đủ vốn, đành bỏ cuộc”.
Tương tự, bà Vũ Thị Thu Hạnh - Giám đốc Công ty Ngũ cốc Việt cũng cho biết, bà đã “quần” khắp khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, tìm vị trí thích hợp để mua đất, lắp đặt máy móc theo yêu cầu của Nghị định 109 nhưng tới nay vẫn chưa thể nộp hồ sơ xin thẩm định do chưa đầu tư máy móc theo đúng quy định.
Ông Phạm Văn Chinh, Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, do thị trường khó, nhiều doanh nghiệp đã “lách” bằng cách chỉ xuất 1, 2 container vài chục tấn rồi ngừng. Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) từng cho biết, số doanh nghiệp xuất khẩu trên 10.000 tấn một năm chỉ có khoảng 50 - 60 doanh nghiệp, chiếm 1/3 số doanh nghiệp xuất khẩu gạo nhưng lại chiếm đến hơn 90% tổng lượng gạo xuất khẩu.
Theo thống kê của VFA, đến nay chỉ có 98 doanh nghiệp báo cáo tiến độ xây dựng cũng như diện tích kho chứa mà doanh nghiệp mình đang có. 52 trong 150 doanh nghiệp còn lại chưa báo cáo, tức họ đang gặp vấn đề trong điều kiện phải có kho chứa lúa với sức chứa tối thiểu 5.000 tấn theo Nghị định 109.
Từ những thực trạng đó, cộng với chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, “sân chơi” sắp tới chắc chắn sẽ chỉ còn dành cho 100 “ông lớn”, trong đó thành viên của VFA chiếm hơn 80%. Như vậy, nếu từ đây đến ngày 30/9, có hơn 100 doanh nghiệp đạt yêu cầu của Nghị định 109 thì doanh nghiệp thứ 101, 102,… đó sẽ ra sao?
Theo lời của ông Phạm Văn Chinh và ông Trương Thanh Phong - Chủ tịch VFA thì hoạt động xuất khẩu gạo sắp tới sẽ như một giải bóng đá. Trong đó giải “ngoại hạng” sẽ chỉ dành cho 100 doanh nghiệp theo như chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải. Các doanh nghiệp còn lại sẽ “đấu” giải hạng nhất và tranh suất vào giải ngoại hạng sau mỗi mùa giải sau khi một số doanh nghiệp ngoại hạng “rớt đài”.
(Theo Dân Việt)