Trong 2 giờ diễn ra tư vấn trực tuyến ‘Tập thể dục, tăng cường thể lực sức khỏe, hàng trăm câu hỏi gửi về chương trình. Vấn đề được độc giả quan tâm nhất là tập thể dục đúng cách cho từng lứa tuổi, dinh dưỡng như nào là đúng, làm sao để con trẻ phát triển chiều cao tối đa, chính sách tăng cường hoạt động thể chất trong nhà trường... Buổi tư vấn có sự góp mặt của Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm, Phó trưởng phòng kiểm soát bệnh không lây nhiễm, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Các chuyên gia cho rằng, dinh dưỡng đóng góp khoảng 30% vào tiềm năng phát triển chiều cao, 23- 27% là do vận động và yếu tố di truyền chiếm khoảng 20%, nếu chế độ dinh dưỡng không đầy đủ sẽ làm cho trẻ thấp. Bên cạnh đó, vận động thể lực sẽ kích thích sụn tăng trưởng, hỗ trợ quá trình hấp thu, chuyển hóa các chất... Sự phát triển của bé trong 3 năm đầu đời quan trọng, quyết định đến chiều cao, trí tuệ tuổi trưởng thành, do vậy, bố mẹ cần tập trung thực hiện tốt các vấn đề dinh dưỡng...
Dưới đây là nội dung buổi tư vấn:
- Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao của trẻ? (Thu, 40 tuổi, Bắc Giang)
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, yếu tố dinh dưỡng đóng góp khoảng 30% vào tiềm năng phát triển chiều cao, khoảng 23-27% là do vận động và yếu tố di truyền chiếm khoảng 20%, phần còn lại là các yếu tố như môi trường, xã hội.
Để phát triển chiều cao cần phát triển xương và cơ, để phát triển cần có chất đạm, trong đó có cả collagen, chất khoáng, đặc biệt cần thiết là canxi, phốt pho, magie, manga... viatmin D, K... Các chất dinh dưỡng này chắc chắn phải từ chế độ ăn đưa vào cơ thể hàng ngày.
Các hormone tăng trưởng rất cần cho tăng chiều cao, thành phần chính là các acid amin được tổng hợp từ thực phẩm nhiều chất đạm. Vitamin nhóm B cần có để chuyển hóa các nhóm chất bột đường, chất đạm, chất béo...
Điều đó cho thấy, nếu chế độ dinh dưỡng không đầy đủ sẽ làm cho trẻ thấp còi vì chậm tăng trưởng chiều cao. Bên cạnh đó, vận động thể lực, cho trẻ vận động, chơi đùa, chạy nhảy ngoài trời để kích thích sụn tăng trưởng và hỗ trợ quá trình hấp thu, chuyển hóa vitamin D.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm, Phó trưởng phòng Kiểm soát bệnh không lây nhiễm, Cục Y tế dự phòng cùng Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng tham gia buổi tư vấn trực tuyến trên VnExpress. |
- Bác sĩ cho biết chế độ dinh dưỡng chăm sóc trẻ ở 1.000 ngày đầu đời như nào để trẻ phát triển toàn diện ạ? Nếu lỡ qua giai đoạn này thì trẻ em còn giai đoạn nào để bổ sung dinh dưỡng tốt cho tuổi trưởng thành phát triển chiều cao và thể lực tốt không ạ? (Trúc Lan, 22 tuổi, Hà Nội)
- Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng:
Trong suốt thời kỳ phát triển từ trong bụng mẹ đến trưởng thành, con người có ba giai đoạn vàng cần có sự hỗ trợ tích cực về dinh dưỡng và các yếu tố môi trường khác (vận động, giấc ngủ...) để có thể phát huy được tối đa chiều cao tiềm năng.
Giai đoạn 1: trẻ còn trong bụng mẹ;
Giai đoạn 2: từ khi trẻ ra đời cho đến 3 tuổi;
Giai đoạn 3: tiền dậy thì và dậy thì.
Trong đó, dinh dưỡng cho 1.000 ngày đầu đời được tính từ khi trẻ còn trong bụng mẹ đến khi trẻ tròn 24 tháng tuổi. Đây là giai đoạn quyết định và quan trọng nhất để phát triển tối ưu được tầm vóc, trí tuệ và sức khỏe của trẻ trong hiện tại cũng như tương lai. Chính vì vậy, dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời còn gọi là dinh dưỡng 1.000 ngày vàng.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ trong 1.000 ngày cần phải chú ý những điểm sau:
Chế độ dinh dưỡng cho bà mẹ khi có thai. Bà mẹ cần đảm bảo chế độ ăn uống, lao động, nghỉ ngơi. Nhu cầu năng lượng của khẩu phần ăn trong 3 tháng giữa thai kỳ cần tăng thêm khoảng 250kcal, 3 tháng cuối cần 450 kcal. Ngoài ra, bà mẹ mang thai cần bổ sung viên sắt hoặc viên đa vi chất để phòng chống thiếu máu do thiếu sắt. Mức tăng cân trong thai kỳ trung bình 10-12 kg và phụ thuộc vào tình trạng dinh dưỡng của mẹ trước khi mang thai.
Nuôi con bằng sữa mẹ: Trẻ cần bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và bú đến 18-24 tháng tuổi. Trong thời gian cho con bú, mẹ cần được nghỉ ngơi và ăn đủ số lượng, chất lượng theo nhu cầu để đảm bảo đủ lượng và chất lượng sữa cho con.
Chế độ ăn bổ sung cho trẻ: Từ tháng thứ 7 cùng với sữa mẹ trẻ cần được ăn thêm (thức ăn bổ sung), số bữa ăn hàng ngày tùy theo tháng tuổi. Nguyên tắc cho ăn từ loãng đến đặc, từ ít đến nhiều. Cần theo dõi sự phát triển về cân nặng và chiều cao của trẻ hàng tháng. Ngoài ra, cho trẻ tắm nắng, sử dụng thực phẩm có tăng cường vi chất dinh dưỡng. Phòng ngừa các bệnh nhiễm khuẩn cho trẻ: viêm đường hô hấp, tiêu chảy, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ cho trẻ.
- Giai đoạn trẻ phát triển nhanh về chiều cao là khi nào? Thời gian này nên tập trung bổ sung dinh dưỡng và luyện tập như thế nào cho trẻ, thưa bác sĩ? (Phúc Lộc, 35 tuổi, Vinh, Nghệ An)
- Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng:
Giai đoạn trẻ phát triển nhanh về chiều cao của trẻ là năm đầu tiên sau sinh. Trong năm đầu tiên, trẻ tăng khoảng 25cm, năm thứ hai tăng khoảng 12cm, năm thứ ba tăng khoảng 8-10cm, 4-11 tuổi trung bình mỗi năm tăng 6cm, đến tuổi dậy thì (trẻ gái 10-16 tuổi, trẻ trai 12-18 tuổi) trung bình mỗi năm tăng 8-10cm.
Dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời, dinh dưỡng trong 3 năm đầu tiên của trẻ là yếu tố quan trọng và quyết định đến việc phát triển chiều cao của trẻ. Do vậy, giai đoạn này, bố mẹ cần tập trung thực hiện thật tốt các vấn đề về dinh dưỡng: Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài đến 24 tháng tuổi, sau 6 tháng trẻ được ăn bổ sung (ăn dặm) phù hợp về số lượng và chất lượng theo từng lứa tuổi, phòng ngừa thiếu vi chất dinh dưỡng, phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn, vệ sinh...
- Người Việt Nam đang đánh giá là thấp còi so với thế giới, vậy bác sĩ Hồng Diễm cho biết Việt Nam có chính sách và phương pháp gì nhằm thúc đẩy cải thiện chiều cao? (Phương Thùy, 25 tuổi, Bắc Giang)
- Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm:
Chiều cao trẻ em Việt Nam hiện nay có cao hơn so với thế hệ trước nhưng vẫn còn cách xa chiều cao của các nước trong khu vực và nhiều nước khác trên thế giới, đặc biệt là trẻ miền núi, vùng sâu, nông thôn... Đến nay vẫn còn 24,6% trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thấp còi và nhằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi cao nhất thế giới.
Ở các thành phố lớn, chiều cao trẻ em đã tăng so với vùng khác và đã tiệm cận chiều cao trung bình theo tuổi, giới của Tổ chức Y tế thế giới. Điều này cho thấy, chiều cao của người Việt hoàn toàn có thể cải thiện được.
Việt Nam có chiến lược quốc gia về dinh dưỡng 2011 - 2020, tầm nhìn 2030 trong đó có mục tiêu: đến năm 2020, chiều cao của trẻ 5 tuổi tăng từ 1,5 đến 2cm cho cả trẻ trai và trẻ gái, chiều cao của thanh niên theo giới tăng từ 1-1,5cm so với 2010.
Chiến lược cũng đã chỉ ra các giải pháp về chính sách như: tập trung chỉ đạo để thực hiện chỉ tiêu giảm suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, sớm đưa chỉ tiêu, giảm trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi là một chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội quốc gia và các địa phương; tăng cường các công tác kiểm tra giám sát, thực hiện các chỉ tiêu đề ra.
Bên cạnh đó, tháng 1/2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án Bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên để nâng cao sức khỏe, dự phòng các bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2018 - 2025, trong đó có nhiều hoạt động nhằm nâng cao tỷ lệ thực hành dinh dưỡng hợp lý góp phần nâng cao sức khỏe và cải thiện chiều cao.
- Chiều cao của trẻ chiếm bao nhiêu % do di truyền. Có thể cải thiện chiều cao bằng những bài thể dục như thế nào? (Bằng Lăng, 56 tuổi, Thạch Thất, Hà Tây)
- Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng:
Cho đến nay, các nhà khoa học trên thế giới cũng đã xác định chiều cao cơ thể của con người do 4 yếu tố chính sau: Dinh dưỡng chiếm 32%, di truyền chiếm 23%, giấc ngủ và môi trường chiếm 25%, vận động chiếm 20%. Như vậy, để cải thiện được chiều cao yếu tố di truyền là yếu tố không thể tác động. Các yếu tố còn lại, trong đó yếu tố dinh dưỡng là quan trọng và quyết định nhất, là có thể tác động và phát huy được tối đa chiều cao tiềm năng của cơ thể.
Theo kết quả của nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy thể dục thể thao góp phần cho sự phát triển mô xương và cơ, cải thiện sức khỏe của tim, phổi, tăng cường miễn dịch, tăng cường thể lực và tạo vóc dáng.
- Hiện nay, tại các trường phổ thông việc rèn luyện thể lực chưa được chú trọng, vậy Việt Nam đã có kể hoạch gì để làm tốt công tác này, thưa bác sĩ Hồng Diễm? (Thanh Trúc, 21 tuổi, Hà Tĩnh)
- Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm:
Như câu trước tôi đã đề cập, tháng 1/2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án Bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên để nâng cao sức khỏe, dự phòng bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản giai đoạn 2018 - 2025, trong đó có nhiều hoạt động nhằm nâng cao kiến thức, năng lực của cán bộ quản lý giáo dục, nhân viên y tế trường học và tỷ lệ thực hành dinh dưỡng hợp lý, hoạt động thể lực cho trẻ em học sinh, sinh viên, góp phần nâng cao sức khỏe và cải thiện chiều cao.
Cụ thể, 100% cán bộ làm công tác y tế trường học; ít nhất 85% học sinh, sinh viên và nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong các cơ sở giáo dục và cơ sở giáo dục nghề nghiệp; ít nhất 50% cha mẹ học sinh được truyền thông về lợi ích của dinh dưỡng hợp lý và hoạt động thể lực đối với việc phòng, chống các bệnh không lây nhiễm.
- 100% các cơ sở giáo dục và giáo dục nghề nghiệp thực hiện đầy đủ các quy định về hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên thông qua các hoạt động chính khóa và ngoại khóa, phấn đấu mỗi học sinh, sinh viên đạt ít nhất 60 phút hoạt động thể lực mỗi ngày theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.
- 100% các cơ sở giáo dục và giáo dục nghề nghiệp có tổ chức các hoạt động truyền thông về lợi ích của việc tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên.
- Thưa bác sĩ, con gái tôi 27 tháng, nặng 13kg, cao 88cm. Chiều cao của cháu có phải là hơi thấp không ạ? Có cách nào cải thiện chiều cao cho bé từ bây giờ? (Thanh Mai, 27 tuổi, Hoàng Cầu, Hà Nội)
- Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng:
Cháu gái 27 tháng, nặng 13kg, cao 88cm so với chuẩn tăng trưởng của tổ chức Y tế thế giới bé không bị suy dinh dưỡng nhẹ cân và cũng không bị suy dinh dưỡng thấp còi.
Chiều cao trung bình của bé 27 tháng cần đạt 88,2cm (theo chuẩn tăng trưởng của tổ chức Y tế thế giới). Như vậy, mẹ có thể giữ chế độ chăm sóc dinh dưỡng cho bé như hiện nay. Mỗi 6 tháng 1 lần, mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở khám tư vấn dinh dưỡng để tiếp tục theo dõi tốc độ phát triển chiều cao của bé. Khi cần bác sĩ dinh dưỡng sẽ tư vấn cho phù hợp với tình trạng dinh dưỡng thực tế của trẻ.
Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai nhấn mạnh trong các yếu tố chính quyết định đến chiều cao của con người thì yếu tố dinh dưỡng là yếu tố quan trọng nhất, tập trung chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời. |
- Thưa Bác sĩ Hồng Diễm, thế nào gọi là hoạt động thể lực với cường độ vừa đủ? (Tuấn Cường, 35 tuổi, Hà Nội)
- Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm:
Theo Tổ chức Y tế thế giới, định nghĩa hoạt động thể lực là bất kỳ chuyển động cơ thể nào được tạo ra bởi cơ xương, đòi hỏi phải tiêu tốn năng lượng, bao gồm các hoạt động được thực hiện trong khi làm việc, chơi, thực hiện các công việc gia đình, đi du lịch và tham gia các hoạt động giải trí.
Trong đó, tập thể dục là một dạng hoạt động thể lực có kế hoạch, cấu trúc lặp đi lặp lại. Trẻ em và thanh thiếu niên từ 5 đến 17 tuổi nên hoạt động thể lực ít nhất 60 phút một ngày từ cường độ vừa phải đến cao.
Người lớn từ 18 đến 64 tuổi, ít nhất nên thực hiện 150 phút hoạt động thể lực cường độ vừa phải trong tuần, ít nhất 75 phút nếu hoạt động thể lực mạnh mỗi tuần.
Đối với người trên 65 tuổi, khuyến nghị tương tự cho độ tuổi từ 18 đến 64, tuy nhiên, người ở độ tuổi này có khả năng vận động kém, nên hoạt động thể lực theo khả năng và điều kiện cho phép.
Hoạt động cường độ vừa phải đó là các hoạt động làm tăng nhiệt độ cơ thể, tăng nhịp thở nhưng vẫn có thể trò chuyện trong lúc thực hiện như đạp xe, các hoạt động trên sân chơi, đi bộ...
Hoạt động cường độ cao sẽ làm tăng nhiệt độ cơ thể, nhịp thở, khó trò chuyện trong lúc thực hiện như chạy nhanh, bóng đá, đấu bóng rổ...
- Em là nam 20 tuổi, cao 165cm hiện tại có còn tăng chiều cao được không ạ? (Gia Huy, 20 tuổi, Hà Nội)
- Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng:
Về mặt sinh lý, tới khoảng 21-22 tuổi các khớp xương trong cơ thể đã đóng lại, không phát triển chiều cao nữa. Như vậy, bạn 20 tuổi cơ hội tăng chiều cao hơn nữa là rất ít. Tuy nhiên, bạn vẫn cần tiếp tục thực hiện chế độ dinh dưỡng đủ về số lượng và chất lượng theo nhu cầu, ngủ đủ giấc (7-9 tiếng), vận động... để giúp cơ thể phát triển cân đối, khỏe mạnh, phòng ngừa bệnh tật.
- Vì sao người bị tăng huyết áp nên rèn luyện thể lực? (Bích Phượng, 45 tuổi, TP Hồ Chí Minh)
- Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm:
Tăng huyết áp (huyết áp cao hơn lúc bình thường) là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất có thể ảnh hưởng đến tình trạng bệnh lý tim mạch và tỷ lệ tử vong. Hiện nay, tỷ lệ mắc tăng huyết áp đang gia tăng nhanh ở các nước. Các yếu tố nguy cơ thuộc về lối sống là nguyên nhân chính làm tăng tỷ lệ bệnh, ví dụ như thiếu hoạt động thể lực, ăn mặn...
Theo các nghiên cứu, chỉ riêng yếu tố thiếu hoạt động thể lực đã gây ra 5-13% các trường hợp tăng huyết áp, đa số trường hợp bệnh vẫn chưa được phát hiện, điều trị hoặc chưa đạt mục tiêu điều trị. Do đó cần phải cải thiện bằng cách tăng cường các phương pháp điều trị dùng thuốc và không dùng thuốc.
Nghiên cứu cho thấy, luyện tập thể dục để duy trì cân nặng cơ thể thích hợp làm giảm huyết áp khoảng 7/5mmHg ở người tăng huyết áp nhẹ và vừa. Chỉ cần một thời gian hoạt động thể lực sẽ khiến huyết áp giảm ngay lập tức (gọi là hiện tượng giảm huyết áp sau vận động). Do vậy, lặp lại các bài tập, hoạt động thể lực cũng là biện pháp làm giảm huyết áp, song muốn duy trì hiệu quả, cần phải luyện tập thường xuyên.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm, Phó trưởng phòng Kiểm soát bệnh không lây nhiễm (áo hồng) cho biết Bộ Y tế đang phát động phong trào thể dục giữa giờ tại công sở, kêu gọi mọi người hưởng ứng chương trình "Sức khỏe Việt Nam". |
- Nếu con của em bị thấp còi lúc 5 tuổi, bé có cơ hội đạt được chiều cao tối đa lúc trưởng thành không? (Vũ Hoàng Anh, 30 tuổi, Hà Nội)
- Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng:
Theo một nghiên cứu được các nhà khoa học tiến hành ở Guatemala cho thấy, khi một đứa trẻ 3 tuổi bị thấp còi ví dụ chỉ cao 81,2cm thì đến lúc trưởng thành chiều cao tối đa chỉ đạt 158cm (dù được chăm sóc dinh dưỡng và các yếu tố môi trường); cao 89,3cm thì sau này chỉ đạt tối đa đến 167,3cm. Nhưng nếu trẻ lúc 3 tuổi đạt chiều cao bình thường, ví dụ cao 94,5cm thì về sau lúc trưởng thành sẽ cao 170,9cm.
Như vậy, con của bạn lúc 5 tuổi đã bị thấp còi thì cơ hội đạt được chiều cao tối đa sẽ bị giảm đi. Bạn cần tiếp tục chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý cho bé từ nay cho đến hết tuổi trưởng thành, đặc biệt giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì. Bạn nên định kỳ cho con khám tư vấn dinh dưỡng để các bác sĩ sẽ tư vấn cụ thể về dinh dưỡng và các yếu tố khác theo từng giai đoạn phát triển của trẻ để bé nhà bạn có cơ hội phát triển chiều cao tốt hơn.
- Các biện pháp và cách nào tăng cường hoạt động thể lực thưa bác sĩ Hồng Diễm? (Phú Long, 34 tuổi, Bắc Ninh)
- Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm:
Nhìn chung, hoạt động thể lực bao gồm tất cả các chuyển động làm tiêu hao năng lượng. Điều này đồng nghĩa với mọi loại hoạt động cơ bắp như đi bộ, làm việc nhà, làm vườn, các hoạt động về thể chất khi lao động, hoạt động ngoài trời, tập thể dục, chơi thể thao...
Hoạt động thể lực tăng cường sức khỏe nghĩa là mọi hoạt động thể lực làm cải thiện sức khỏe và năng lực thể chất mà không gây nguy cơ về chấn thương.
- Bác sĩ cho biết dự án "Cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi" cụ thể được áp dụng đối với các tỉnh thành như thế nào? (Minh Tùng, 35 tuổi, Thái Bình)
- Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trương Tuyết Mai, Viện phó Viện Dinh dưỡng:
Dự án "Cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi" là một trong những hoạt động của chương trình Mục tiêu Y tế dân số giai đoạn 2016-2020, do Bộ Y tế chủ quản và Viện Dinh dưỡng quốc gia triển khai.
Dự án được thực hiện trên toàn quốc, 63 tỉnh, thành phố với mục tiêu cải thiện tình trạng dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em nhằm giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng, nhẹ cân và thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi; Cải thiện tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng của phụ nữ tuổi sinh đẻ, bà mẹ có thai và trẻ dưới 5 tuổi; Tập trung chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời cho trẻ. Cho đến nay, dự án đã góp phần giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em dưới 5 tuổi, đạt các mục tiêu của Chiến lược Dinh dưỡng quốc gia, chỉ tiêu kinh tế - xã hội, mục tiêu thiên niên kỷ.
Các chuyên gia nhận được hàng trăm câu hỏi từ độc giả. |
- Bên cạnh trẻ thấp còi, có trẻ thì béo phì thừa cân, vậy theo bác sĩ cần có phương pháp, chế độ như thế nào đối với trẻ này? (Hương Lan, 32 tuổi, Phú Thọ)
- Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm:
Nguyên nhân của hầu hết các trường hợp béo phì là ăn uống không đúng cách, ăn năng lượng nhiều hơn so với nhu cầu, đi kèm ít vận động, năng lượng dư thừa, tích lũy dần trong cơ thể gây béo phì. Một số ít trẻ bị béo phì là do mắc một số bệnh đặc biệt như bệnh lý bất thường trong nhiễm sắc thể, bệnh lý nội tiết... Những trường hợp này trẻ có biểu hiện chậm phát triển tâm thần, vận động, thiếu chiều cao.
Thay đổi chế độ ăn uống, luyện tập thể lực là những vấn đề cốt yếu trong điều trị béo phì, thực hiện các bữa ăn tuân thủ đúng khẩu phần ăn hợp lý, ví dụ giảm chất béo, tăng nhiều chất xơ...
Để phòng chống béo phì ở trẻ em tuổi học đường, cần lưu ý một số điểm chính sau:
Về chế độ dinh dưỡng: cho trẻ ăn đúng giờ, ăn đủ 3 bữa, không bỏ bữa sáng, hạn chế ăn sau 20h, hạn chế cho trẻ ăn phủ tạng động vật, đồ ngọt, tăng cường ăn rau và trái cây...
Về chế độ vận động: Tránh cho trẻ ngồi lâu một chỗ, đọc truyện, chơi game kéo dài, không cho trẻ chơi game hay xem ti vi quá 2 giờ một ngày, khuyến khích trẻ tham gia các trò chơi vận động và phụ làm việc nhà thích hợp mỗi ngày 60 phút.
Thường xuyên theo dõi cân nặng định kỳ và tuân theo tư vấn của bác sĩ dinh dưỡng.
Mai Thương