Sau ba ngày làm việc với điều tra viên Công an Hải Dương tại bệnh viện, Tài - "bệnh nhân 3051" khai nhận đêm 20/4 được người anh họ sống ở thủ đô Vientiane (Lào) đưa đến bến xe khách cách nơi ở khoảng 5 km tìm đường về Việt Nam.
Tài là lao động tự do, mới vượt biên sang Lào chưa đầy một tháng và không tìm được công việc phù hợp. Thời điểm đó, ca nhiễm ở đất nước triệu voi bắt đầu tăng vọt sau kỳ nghỉ Tết cổ truyền Bunpimay.
Theo lời khai của Tài, hai ngày đêm trên hành trình rời Lào, Tài di chuyển qua một chặng xe khách, trung chuyển sang xe con, rồi lên xe đầu kéo để đi tiếp đến gần biên giới. Anh ta sau đó "được đưa lên thùng container" rồi đóng kín cửa. Chiếc xe đi thêm 4 tiếng nữa, dừng lại khoảng 40 phút để thông hành qua một trạm kiểm soát, chiều 22/4. Khi Tài về được đến đất Việt Nam, thủ đô Lào chính thức bị phong tỏa hai tuần khi bùng phát 26 ca Covid-19 mới.
Qua biên giới Việt - Lào, xe đi tiếp thêm một tiếng rồi dừng lại. Một người đàn ông Việt mở cửa, bảo Tài lên cabin ngồi. Khoảng 19h ngày 22/4, chiếc xe thả anh ta dọc đường quốc lộ để bắt xe khách Bắc - Nam về Hải Phòng. Tài lên xe khách giường nằm, "không biết nhà xe, màu sơn, biển kiểm soát", về đến Hải Phòng rạng sáng 23/4. Xuống xe ở Cầu Niệm, anh bắt xe ôm về khách sạn Tường Vi 2 (Lê Hồng Phong, TP Hải Phòng) ở đó hai ngày, rồi về thành phố Hải Dương.
Trước đó vào cuối tháng 3, Tài cũng vượt biên từ Việt Nam sang Lào với thủ đoạn tương tự. Anh rời thành phố Hải Dương từ tháng 7/2020 và thường liên lạc với người anh họ qua mạng xã hội. Được sự hướng dẫn của anh họ, Tài lên xe khách đến bến xe Đông Hà (tỉnh Quảng Trị) vào rạng sáng ngày cuối tháng 3.
Anh thuê phòng nghỉ lại, rồi được số điện thoại lạ gọi đến, có người báo sẽ đưa sang Lào. Người đón khoảng 40 tuổi, "đeo khẩu trang, mặc áo khoác trùm mũ kín đầu đưa đến địa điểm vắng". Người đàn ông giọng miền Trung lấy khăn bịt mắt anh ta, nói "đây là nguyên tắc".
Tài khai, qua nhiều chặng xe đưa đón, anh cùng ba người đã tới nơi, được anh họ đón về thủ đô Viantiane. Gần một tháng ở Lào, anh ta chỉ quanh quẩn gần nhà anh họ, tiếp xúc với bốn người Việt cùng sống tại đó.
Chiều 29/4, khi đang ở Hải Phòng, Tài nhận được cuộc gọi của người anh bên Lào, nói bốn người từng tiếp xúc với anh ta đã dương tính nCoV. Rạng sáng hôm sau, người đàn ông này bắt đầu ho khan, rát cổ, song vẫn di chuyển nhiều nơi. Trong khoảng thời gian ở khách sạn Blue Sea (TP Hải Phòng), anh gọi người đến truyền nước hai lần, tiêm một lần.
Truy vết của công an Hải Dương cho rằng "bệnh nhân 3051" khai báo quanh co khi lực lượng chức năng khai thác thông tin điều tra dịch tễ. Điều tra viên của Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an tỉnh Hải Dương) phối hợp Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (Công an TP Hải Dương) cùng vào cuộc, Tài mới chịu khai rõ lịch trình.
Tài cho rằng bị lây nhiễm bên Lào, từ những người thường tiếp xúc bởi họ đều đã Covid-19. Khi về Việt Nam, Tài không đi đến nơi có ca nhiễm. Song từ khi về nước đến trước khi xác định nhiễm nCoV ngày 6/5, anh di chuyển khắp 5 tỉnh Hải Dương, Hải Phòng, Hà Nội, Hưng Yên, Hà Nam.
Việc truy vết các F1 đang gặp khó, bởi anh thường bắt xe ngoài đường, không nhớ rõ người tiếp xúc. Liên quan "bệnh nhân 3051" này, hai nữ tiếp viên quán karaoke là các F1, F2 đều đã dương tính, một người nữa đang là ca nghi nhiễm.
Công an Hải Dương xác định sự việc có dấu hiệu của tội Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, theo điều 240 Bộ luật Hình sự. Công an đang hoàn thiện hồ sơ để xử lý người này theo quy định.
Việt Nam có 10 tỉnh chung đường biên giới với Lào gồm Điện Biên, Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam và Kon Tum. Xuất nhập cảnh theo đường chính ngạch giữa hai nước đang hạn chế do Covid-19 bùng phát, vì thế tội phạm liên quan hoạt động trái phép đang gia tăng. Biên phòng các tỉnh miền Trung phát hiện hàng loạt vụ với các thủ đoạn như núp trong cabin xe tải, trốn trong thùng container, giả gái xuống sông tắm rồi vượt biên, đi theo đường mòn... Các vụ việc thường có người Việt tiếp tay, dẫn đường.
Điều 240 Bộ luật Hình sự quy định trường hợp không khai báo y tế hoặc khai báo không đầy đủ, khai báo gian dối mà dẫn đến lây truyền dịch bệnh cho người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đối với tội này, khung hình phạt thấp nhất là bị phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng hoặc bị phạt tù từ một năm đến 5 năm. Trường hợp làm chết người sẽ bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm, làm chết từ hai người trở lên sẽ bị phạt tù từ 10 năm đến 12 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Thái Mạc - Phạm Dự
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi