Trong một bài xã luận của Global Times, phụ bản của People's Daily, bình luận viên Zeng Jinrun cảnh báo Australia sẽ phải "trả giá đắt" vì sát cánh cùng Mỹ. "Nếu máy bay quân sự Australia đến theo kế hoạch, Trung Quốc cần lấy Nga làm ví dụ và có hành động cứng rắn, cử máy bay quân sự của chúng ta đến để xua nó đi", tác giả Zeng viết, thể hiện thái độ diều hâu. "Nếu điều này không có tác dụng, chúng ta nên bắn hạ nó".
Phát biểu này được đưa ra sau khi báo Australian hồi đầu tuần đưa tin chính phủ Australia đang cân nhắc đưa máy bay trinh sát biển P-3 vào trong phạm vi 12 hải lý quanh một đảo nhân tạo Trung Quốc đang bồi đắp trái phép ở Biển Đông.
Một ngày sau đó, chính phủ Australia hôm 2/6 nói rõ lập trường, nhấn mạnh rằng bất cứ hoạt động nào cũng sẽ phù hợp với quyền của Australia theo luật quốc tế và sẽ là sự tiếp nối của các chiến dịch đã bắt đầu từ năm 1980.
Guardian dẫn lời một nữ phát ngôn viên bộ trưởng quốc phòng Australia cho biết nước này đã tuần tra Biển Đông trên không suốt hơn 30 năm. "Chúng tôi đã thực hiện điều này liên tục từ năm 1980 và sẽ tiếp tục trong tương lai, như một cách đóng góp lâu dài của Australia cho việc gìn giữ an ninh và ổn định khu vực Đông Nam Á".
Thủ tướng Tony Abbott hôm 4/6 bày tỏ lập trường cứng rắn khi cho biết Australia "phản đối mạnh mẽ" âm mưu của bất cứ nước nào trong việc mở rộng lãnh thổ tại khu vực tranh chấp, và Canberra sẽ "làm bất cứ điều gì có thể nhằm bảo vệ tự do đi lại trên biển và trên không".
Theo ước tính của Mỹ, Trung Quốc từ năm ngoái bồi đắp thêm hơn 800 ha đối với các bãi đá mà nước này chiếm giữ trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Trong đó, hơn 600 ha được bồi đắp từ đầu năm nay. Washington đang cân nhắc triển khai máy bay hoặc tàu quân sự đến gần các khu vực này, một động thái khiến Bắc Kinh giận dữ.
Trọng Giáp