Năm chị em nhà Yvonne. |
28/5/1934 là một ngày không thể quên đối với bác sĩ Dafoe và hai bà đỡ của ca vượt cạn hi hữu: 5 bé gái nhà Yvonne, mỗi bé chỉ nặng có 900 gram, ra đời gần như cùng lúc. Ca sinh nở đặc biệt này diễn ra ở Ontario (Canada), sớm hơn 2 tháng so với dự kiến, và không ai có thể tin rằng hai mươi năm sau, tất cả các bé gái này đều sống khỏe mạnh. Đây cũng là ca sinh năm đầu tiên trên thế giới.
Năm chị em nhà Yvonne được sinh ra từ cùng một trứng mà trong quá trình phát triển, trứng tự tách ra làm hai (nếu dừng ở đây thì kết quả sẽ là một cặp sinh đôi cùng trứng), rồi làm bốn và cuối cùng là 5 phôi. Vì các phôi đều bắt đầu từ một tế bào trứng thụ tinh với một tinh trùng, nên tất cả đều có cùng một cấu trúc di truyền: các em đều là gái và giống nhau đến kỳ lạ.
Trên đây là trường hợp điển hình trong số các ca đa sinh cùng trứng (mà thường gặp hơn cả là song sinh). Tuy nhiên, điều gì đã khiến trứng bị chia tách như vậy? Cho đến nay vẫn chưa có lời giải cho câu hỏi này. Tất cả các bà mẹ ở mọi lứa tuổi đều có thể cho ra đời những đứa trẻ sinh cùng trứng với tỷ lệ là 3-4/1000.
Chính vì sự giống nhau như hai bản sao của các bé sinh đôi đã khiến chúng ta hay tò mò. Nhưng người ta lại thường quên rằng, trong khoảng 2,8 triệu ca song sinh ra đời trên thế giới mỗi năm, thì có tới 80% trong số đó chỉ giống nhau như những anh em ruột bình thường mà thôi, vì họ là những cặp song sinh khác trứng. Hiện tượng song sinh khác trứng xảy ra khi hai hoặc nhiều trứng rụng cùng lúc, và mỗi trứng được thụ tinh với một tinh trùng khác nhau. Những đứa trẻ song sinh khác trứng có thể cùng hoặc khác giới tính, và giống nhau khoảng 40% cấu trúc gene.
Đi tìm nguyên nhân của hiện tượng này, người ta phát hiện ra sự dư thừa quá mức hoóc môn FSH, một loại hoóc môn kích thích sự rụng trứng. Khi hoóc môn này được tăng tiết sẽ khiến nhiều tế bào trứng cùng rụng một lúc, và gặp những tinh trùng khác nhau để thụ tinh.
Ánh nắng và khoai lang tạo thuận lợi cho sinh đôi khác trứng
Khả năng sinh đôi cùng trứng là như nhau ở mọi phụ nữ, nhưng với sinh đôi khác trứng thì lại khác. Thống kê cho thấy, tỷ lệ sinh đôi khác trứng vào tháng một ít hơn hẳn vào tháng 7 (là tháng ấm áp hơn). Người sinh con muộn cũng có khả năng sinh đôi khác trứng cao hơn (vào khoảng 37 tuổi là thời kỳ mà hoóc môn FSH được tiết ra nhiều nhất). Khoai lang là loại lương thực chứa nhiều chất kích thích rụng trứng. Vì thế, tỷ lệ song sinh khác trứng ở châu Phi cao gấp 4-5 lần ở châu Á và gấp 2 lần ở châu Âu (do người châu Phi ăn rất nhiều khoai lang).
Sự truyền ý nghĩ
Không còn nghi ngờ gì nữa, những cặp song sinh thường cảm thấy đau đớn khi anh chị em cùng sinh với họ bị thương, và người này có thể hiểu người kia đang nghĩ gì. Tuy nhiên, đó không phải là khả năng thần giao cách cảm bẩm sinh. Các nhà khoa học cho rằng vì những người này được sống cùng trong một môi trường và cùng có những trải nghiệm thực tế như nhau, nên họ thường cùng nghĩ về một điều, cùng nảy sinh ý định một lúc, chọn cùng một kiểu quần áo…. Thậm chí đôi khi họ thích cùng một người nữa.
Một ngôn ngữ bí mật
Ngay từ khi rất nhỏ những cặp song sinh đã giao tiếp với nhau bằng những ngôn ngữ khó hiểu như là một ngoại ngữ. Đó thường là những từ ngữ, âm thanh (có thể cả những âm sai mà chỉ họ mới hiểu), hay cử chỉ nào đó. Dần dần, giữa họ hình thành một ám hiệu riêng để giao tiếp (thậm chí chỉ cần nhìn nhau là họ biết được suy nghĩ của nhau). Khi chỉ có mình họ, họ sẽ nói chuyện với nhau theo thứ tiếng riêng này.
Yêu thương hay ghét bỏ nhau?
Căm thù nhau? Rất hiếm. Hay cãi cọ với nhau? Thường xuyên. Nhất là lúc họ đang ở tuổi lớn, thời kỳ mà mỗi người đều muốn khẳng định tính cách của mình, nhưng họ cũng thú nhận là thời kỳ này diễn ra không lâu. “Khi mà tôi làm chị tôi tổn thương, tôi rất đau khổ và không đợi năm phút sau để đến an ủi chị ấy”, các cô gái có chị sinh đôi thường tâm sự. Còn sự ghen tị, không có nhiều như ở những chị em bình thường. Ngay từ khi ở trong bụng mẹ, họ đã quen với sự chia sẻ cho nhau. Vừa là chị/anh/em, vừa là một người bạn thân, họ rất tin nhau và tâm sự với nhau mọi điều bí mật.
Chính vì cấu trúc gene giống nhau, nên những cặp song sinh thường trở thành đối tượng lý tưởng để nghiên cứu về ảnh hưởng của gene và môi trường tới cơ thể. Các nhà nghiên cứu đã thống kê những cặp song sinh cùng trứng (100% gene di truyền giống nhau), những cặp song sinh khác trứng (khoảng 50% gene giống nhau), so sánh và nhận thấy, các cặp cùng trứng giống nhau hơn cả về tính cách và hình thức. Như vậy, có thể kết luận điểm giống nhau này mang yếu tố di truyền (vì họ thể hiện sự tương đồng này ngay cả khi được tách ra nuôi dưỡng riêng biệt từ nhỏ)
Người ta cũng sử dụng các cặp song sinh cùng trứng vào những nghiên cứu về sự thông minh, khả năng gây tội ác, nghiện rượu, nghiện thuốc lá, ly hôn, những sở thích và quan niệm trong cuộc sống.
Một vài con số thú vị về các cặp song sinh
- Trung bình cứ 80 phụ nữ mang thai thì có 1 người sinh đôi. Tỷ lệ sinh ba là 1/6.500, sinh tư là 1/500.000 và sinh năm là 1/40 triệu.
- Từ những năm 70, cùng với sự xuất hiện của phương pháp điều trị vô sinh, tỷ lệ sinh ba đã tăng gấp đôi và sinh tư tăng hơn 4 lần.
- Đã có hai trường hợp sinh 7 mẹ tròn con vuông. Cả hai cặp vợ chồng này đều được điều trị vô sinh.
- Sinh 27 lần với 69 đứa con, trong đó có 4 ca sinh tư, 7 ca sinh ba và 16 ca sinh đôi: kỷ lục này thuộc về bà Fiodor Vassiliev, với tổng số đứa trẻ sống sót nhiều nhất. 67 trẻ trong số đó đã sống sau khi ra đời.
- Đối với những ca sinh ba, 25% là sinh ba cùng trứng, 50% là sinh đôi cùng trứng và một trứng độc lập, 25% còn lại là sinh ba khác trứng.
- Cặp sinh đôi nặng nhất: 12,6 kg cả hai bé.
- Cặp sinh đôi nhẹ nhất: 420 gram và 440 gram.
(Theo S.V.J.)