Ba trong năm thất bại của Alcaraz trước Djokovic diễn ra ở sân cứng. Tay vợt 21 tuổi từng vượt qua đàn anh ở sân đất nện và sân cỏ, nhưng vẫn đang đi tìm chiến thắng đầu trên sân cứng. Cũng như nhiều tay vợt Tây Ban Nha lừng lẫy trong quá khứ, Alcaraz thực sự chật vật trên mặt sân phổ biến nhất tennis.
Giao bóng là điểm yếu đầu tiên Alcaraz cần cải thiện. Cú giao của anh ở Australia Mở rộng năm nay đã tăng lực nhờ cây vợt mới nặng thêm 5 gram. Nhưng đó vẫn chưa phải tiêu chuẩn của một "sát thủ sân cứng", kiểu như Roger Federer, Jannik Sinner hay chính Novak Djokovic. Thậm chí, cú giao của Alcaraz còn kém xa đàn anh Rafael Nadal về độ xoáy và điểm rơi.
Alcaraz giao bóng trong trận gặp Draper, ở vòng bốn Australia Mở rộng trên sân Rod Laver, Melbourne hôm 19/1. Ảnh: Reuters
Trong trận tứ kết với Djokovic vừa qua, Alcaraz có 10 cú ace và mắc 5 lỗi kép, đạt tỷ lệ bóng một trong sân 74% và ghi điểm từ bóng một 67%. Nhưng giao bóng hai của hạt giống số ba mới là yếu điểm bị khai thác khi chỉ đạt tỷ lệ ăn điểm 33% - mức rất thấp nếu so với 54% của Djokovic và tầm vóc của trận đấu này. Lỗi kép cũng là một vấn đề khác của Alcaraz khi anh thường xuyên biếu điểm cho đối thủ từ đầu giải, vì muốn tăng lực và độ khó của cú giao bóng hai.
Giao bóng chưa bao giờ là điểm mạnh ở các lò đào tạo tại Tây Ban Nha, nơi vốn thân thuộc với sân đất nện và các tay vợt có xu hướng đánh bóng xoáy nhiều hơn. Nadal, biểu tượng số một của tennis xứ bò tót, cũng không xuất sắc trong giao bóng. Nhưng trong lần đoạt Australia Mở rộng 2022, Nadal đã biến giao bóng trở thành vũ khí khi nâng độ xoáy và đạt được điểm rơi xé ra mang rất khó chịu, buộc đối thủ rời xa sân đấu cứu bóng. Alcaraz, với chiều cao 1,83 m, có lẽ nên nghiên cứu cách giao bóng này nếu không thể giao mạnh như những tay vợt hàng đầu khác.
Tâm lý chiến là một yếu tố khác mà Alcaraz cần cải thiện để đối đầu Djokovic. Sau khi thắng đàn anh 6-4 ở set một, Alcaraz đánh mất nhịp chơi và tỏ ra bối rối mỗi khi Djokovic dứt điểm khó. Trong nhiều tình huống, tay vợt Tây Ban Nha lựa chọn cú đánh bóng cồng an toàn, hơn là tung ra một cú dứt điểm hết tay mà thông thường anh vẫn làm. Chính điều này khiến Alcaraz bỏ lỡ nhiều cơ hội thắng game, bao gồm những game đấu anh dẫn hai hoặc ba điểm.
Sau khi thua trận, Alcaraz nói đã mắc sai lầm lớn nhất sự nghiệp khi để chấn thương của Djokovic làm phân tâm và lựa chọn chơi an toàn, thay vì dồn ép đàn anh ở set hai. Set thua này đã khiến tâm lý của Alcaraz bị ảnh hưởng, dẫn tới màn trình diễn bất ổn sau đó. Khi đối thủ càng đánh càng vào tay, Alcaraz dần mắc những sai lầm cơ bản như lên lưới không đúng lúc, hay tự đánh hỏng ở những loạt bóng bền. Điểm cuối cùng của trận đấu mà Djokovic có được cũng là từ một cú đánh rúc lưới của Alcaraz.
Alcaraz đánh trái tay ở trận tứ kết Australia Mở rộng trên sân Rod Laver, Melbourne hôm 21/1. Ảnh: Reuters
Mất tập trung không phải lời bào chữa hoàn toàn cho thất bại của Alcaraz, bởi anh đã chơi thêm ba set từ khi Djokovic trở lại sau khi điều trị chấn thương trong đường hầm. Trong ba set này, Alcaraz có vô số game đấu để lấy lại tinh thần, trong đó có việc đòi lại break-point ngay sau khi mất. Nhưng tới cuối mỗi set, anh vẫn là người thua cuộc.
Vấn đề của Alcaraz vì thế không chỉ là tâm lý, mà còn là khả năng lấy lại nhịp chơi và điều chỉnh chiến thuật. Những điều này gần như không xuất hiện trong trận đấu tối 21/1, khi ngôi sao sở hữu bốn Grand Slam bị cuốn vào những loạt rally cân não, rồi tự đánh hỏng hoặc để Djokovic thoải mái tung ra cú dứt điểm. Đứng trước những cơ hội rõ ràng, như thực hiện một cú smash ở giữa sân hoặc lên lưới bắt volley, Alcaraz cũng không thể ghi winner và thường bị Djokovic bắt bài.
Alcaraz nổi tiếng là tay vợt chơi đẹp, lãng tử và cống hiến hết mình. Nhưng chính việc này đã làm anh trở nên mong manh mỗi khi không có đủ hưng phấn. Trong tình cảnh khó khăn, cảm xúc bị dồn nén khiến Alcaraz đánh hỏng nhiều hơn, với 40 lỗi so với chỉ 27 của Djokovic. Những pha bóng áp đảo, ghi điểm theo kiểu dằn mặt đối phương ít xuất hiện, và những lần chơi bóng nghệ sĩ cũng biến mất ở set thứ tư mà anh buộc phải thắng.
Lối chơi của Alcaraz không kém hiệu quả trên sân cứng. Bằng chứng là anh đã vô địch Mỹ Mở rộng và có 5 trong 21 danh hiệu đoạt được trên mặt sân này. Nhưng rõ ràng so với hai mặt sân còn lại, Alcaraz bất lợi ở sân cứng vì cú giao bóng kém hơn đối thủ và bóng của những tay vợt hàng đầu cỡ Djokovic cũng nguy hiểm hơn trên mặt sân nhanh của Melbourne. Hai yếu tố cộng hưởng này khiến Alcaraz không có được sự thoải mái và trở nên dễ sụp đổ hơn. Anh sẽ phải chờ một năm nữa để cải thiện bản thân ở Australia Mở rộng và nhìn thấy cơ hội sưu tập trọn bộ Grand Slam.
Vy Anh