Hồi còn làm HR, khi đi học kinh nghiệm các tổ chức khác, thỉnh thoảng tôi lại tìm thấy một thứ thú vị đem về dùng thử. Một trong số đó là best practice (thông lệ tốt) về đánh giá nhân viên của Goldman Sachs. Yêu cầu của họ rất đơn giản. Đó là khi đánh giá nhân viên cuối kỳ (performance appraisal), ngoài việc cho điểm hay xếp loại nhân viên, cán bộ quản lý còn phải viết một đoạn nhận xét bằng lời (narrative). Nhận xét này cần được gửi cho nhân viên và cán bộ quản lý phải sẵn sàng trao đổi với nhân viên trên nội dung này.
Bạn đã thử viết nhận xét về ai đó chưa? Rất khó, nếu bạn muốn viết không quá ngắn, viết gì đó cụ thể, có giá trị thay vì những tính từ, trạng từ vô thưởng vô phạt kiểu “tốt”, “khá”, “có cố gắng”... Viết thế nào để có ích cho người đọc, để họ có thể xác định hành động cải tiến cho mình. Bởi vì, đánh giá nhân viên không chỉ là câu chuyện quá khứ (xếp hạng, chia thưởng), mà còn là câu chuyện tương lai (nên làm gì tiếp). Còn gì tốt hơn cho nhân viên khi nhận những nhận xét thẳng thắn và chân thành về mình?
Thật ra chuyện này đã được thiết kế ngay ở trường phổ thông, khi học sinh kẻ hai ô trên bài kiểm tra của mình, một ô là “điểm”, ô kia là “lời phê của thầy cô”. Tiếc là, với áp lực thời gian và sĩ số, lượng chữ viết trên ô thứ hai thường rất ít. Và ở đa số các công ty, câu chuyện cũng không hơn gì.
Đại học trực tuyến FUNiX đã tận dụng ô “lời phê” này để đánh giá một sinh viên. Mỗi môn học thường kéo dài 4-6 tuần, với 4-5 bài tập thực hành lớn (còn gọi là assignment). Mỗi bài tập lớn đều có barem chấm điểm với vài tiêu chí. Thầy giáo hướng dẫn (mentor) sẽ cho điểm theo từng tiêu chí, đồng thời bắt buộc đưa ra nhận xét bằng lời. Nội dung nhận xét cùng với điểm sẽ trả về cho học viên, và hai bên có thể kết nối để trao đổi, tranh luận thêm trên tinh thần bình đẳng giữa các đồng nghiệp.
Cũng có lúc tranh cãi gay cấn đến mức phải gọi thêm mentor khác, hay thậm chí tác giả xây dựng môn học muốn làm trọng tài. Ai thắng ai thua không quan trọng, mà sau mỗi lần như vậy các bên đều học thêm rất nhiều và tự tin hơn. Đã là “lời phê” thì người đọc nó phải thấy phê mới phải.
Hãy dành thời gian để viết ra những nhận xét có ích cho người khác, rồi bạn cũng sẽ có phần cho mình.
Phan Phương Đạt
Trưởng ban đào tạo trường Đại học FUNiX (thuộc Đại học FPT)
FUNiX (thuộc hệ thống giáo dục FPT) là đại học trực tuyến đầu tiên ở Việt Nam chuyên đào tạo Công nghệ thông tin.
Học viên tương tác với Mentor - là chuyên gia, nhà quản lý của các công ty hàng đầu trong lĩnh vực Công nghệ thông tin thông qua kết nối online. Chương trình gồm 8 chứng chỉ. Sau mỗi học kỳ, sinh viên được cấp một chứng chỉ có giá trị riêng biệt và tìm kiếm việc làm tương ứng.
Xem thêm thông tin tại website hoặc liên hệ tầng 0, tòa nhà FPT, phố Duy Tân, Cầu Giấy, Hà Nội. Hotline: 04.7300.5656. Email: funix-support@fpt.edu.vn.