 |
|
Chuột chũi không lông. |
Nhà nghiên cứu hành vi động vật Paul Sherman của Đại học Cornell, New York (Mỹ), nhận định: "Tuổi thọ tối đa của sinh vật bị chi phối bởi khả năng hoạt động lâu dài của các tế bào và nội tạng. Ở người, trong khi tuổi thọ trung bình đang tăng lên từ từ trong vòng nhiều thế kỷ qua, thì tuổi thọ tối đa vẫn dậm chân tại chỗ. Chúng tôi muốn biết tại sao như vậy". Ứng cử viên số một cho nghiên cứu của Sherman về ảnh hưởng của chọn lọc tự nhiên tới tuổi thọ là loài chuột chũi châu Phi (Heterocephalus glaber), vì chúng sống rất lâu và sinh nở không ngừng, cả khi đã về già.
Heterocephalus glaber là động vật gặm nhấm duy nhất không có lông, phân bố trên các thảo nguyên và hoang mạc ở Đông Phi. Chúng có đời sống xã hội như côn trùng, cư ngụ thành từng bầy lớn trong các hang dưới mặt đất. Đầu đàn là một nữ chúa, và cũng chỉ có nữ chúa mới sinh sản. Dựa vào số đông, chuột chũi có thể bảo vệ tổ trước sự tấn công của những con rắn, cho phép cả bầy sống an toàn, thoải mái trong chiếc tổ ấm cúng. Nhờ vậy, chúng sống rất dai, có thể tới 26 năm.
Mỗi năm, con đầu đàn trong tổ chuột chũi có thể cho ra đời 100 con non, và duy trì như vậy cho đến những năm 20 tuổi. Các nhà khoa học cho rằng vì tiến hóa luôn có xu hướng ưu ái đối với những động vật có thể sinh nhiều con hơn, nên việc sinh con ở tuổi già đã kéo dài thêm thời gian sống của chuột chũi. Các nhân tố khác cũng có thể góp phần làm tăng tuổi thọ của chúng, chẳng hạn tốc độ trao đổi chất thấp giúp làm giảm quá trình ôxy hóa (quá trình phá hủy tế bào).
Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy những động vật được trang bị vũ khí để đối phó với kẻ thù (như có gai, có vỏ sò cứng, hoặc có khả năng bay lượn) thì cũng có xu hướng sống lâu hơn những loài khác cùng kích cỡ với chúng mà không có khả năng tự vệ này. Donna Holmes, một nhà sinh vật học tiến hóa tại Đại học Idaho, Matxcơva, nhận định: “Khi đã an tâm về khả năng tự vệ, động vật sẽ tiếp tục tiến hóa để thích nghi tối đa với môi trường, sao cho chúng có thể duy trì sự sống trong thời gian lâu nhất”.
B.H. (theo Nature)