Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DNR) và Cộng hòa Nhân dân Luhansk tự xưng (LNR) ở vùng Donbass, miền đông Ukraine là nơi sinh sống của 4 triệu người, trong đó có Larysa. Mặc chiếc áo khoác màu xanh dương, áo len hồng, đội mũ len hợp tông, bà có mặt tại trạm kiểm soát Novotroitske, Donetsk, giới tuyến giữa khu vực ly khai và vùng lãnh thổ do chính phủ Ukraine kiểm soát. Chuyến đi của bà diễn ra trước khi Nga công nhận DNR và LNR độc lập.

Larysa trò chuyện với phóng viên BBC tại trạm kiểm soát Novotroitske, Donetsk, miền đông Ukraine. Ảnh: BBC.
"Tôi làm việc này 6 tháng một lần", bà nói trong lúc chờ chó đánh hơi kiểm tra túi xách của mình tại trạm kiểm soát. "Tôi vừa khám sức khỏe tại một bệnh viện ở Dnipro (miền trung Ukraine) và giờ quay trở lại Donetsk".
Trong dòng người xếp hàng để vượt qua giới tuyến có Serhiy, 64 tuổi. Ông mặc áo jacket đen và đội mũ lưỡi trai. Gương mặt ông lộ rõ vẻ mệt mỏi vì phải chờ đợi và vì cuộc xung đột.
"Rất khó để qua được trạm kiểm soát", ông nói. "Ngày trước thì không có vấn đề gì. Bây giờ vì xung đột, kết hợp với Covid-19, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều".

Khu vực chính phủ và phe ly khai kiểm soát ở miền đông Ukraine. Đồ họa: NY Times.
Những người cao tuổi ở Donetsk và Luhansk phải đến vùng lãnh thổ do chính phủ quản lý để nhận lương hưu của nhà nước. Nhưng Serhiy có lý do khác. Ông rời khỏi vùng ly khai để đoàn tụ với người thân ở phía bên kia giới tuyến và bây giờ quay trở về. "Tôi phải xin phép và họ yêu cầu phải có lý do quan trọng mới cho đi", ông nói. "Mẹ tôi đã 86 tuổi, họ còn cần lý do gì nữa?".
Cụ bà 81 tuổi Svetlana chống gậy một cách nặng nề khi từ khu vực ly khai trở về lãnh thổ do Kiev kiểm soát. Trong lúc dừng lại ngồi nghỉ trên một khối bê tông, bà suýt ngã. Ông Leonid, chồng bà, vội chạy đến đỡ vợ. Gương mặt bà lộ rõ vẻ phấn khởi vì chuyến đi hai người mới thực hiện.

Ông Leonid và bà Svetlana trở về nhà sau chuyến đi thăm chắt lần đầu tiên. Ảnh: BBC.
"Đây là lần đầu tiên vượt giới tuyến của chúng tôi sau hai tháng. Chắt của chúng tôi mới ra đời nhưng chúng tôi mãi không thể gặp. Đến bây giờ chúng tôi mới được toại nguyện", bà nói với giọng đầy thỏa mãn.
Thỉnh thoảng từ đây, người ta có thể nghe thấy tiếng pháo kích ầm ầm vào các chiến hào cách đó vài km.
"Gần đây nó diễn ra thường xuyên hơn", đại úy Inna Kiishchuk, phó chỉ huy trạm kiểm soát, cho hay. "Chúng tôi có một nơi trú ẩn để mọi người lánh nạn. Chúng tôi được đào tạo và chúng tôi biết phải làm gì".
Trạm kiểm soát Novotroitske có lính vũ trang, hàng rào và quy trình kiểm tra danh tính nghiêm ngặt. Tổng thống Nga Putin ngày 21/2 đã công nhận DNR và LNR độc lập, động thái bị Ukraine và phương Tây phản đối kịch liệt. Chưa rõ liệu trạm kiểm soát có thay đổi gì về quy định sau động thái của Nga hay không.
"Chúng tôi, những người dân bình thường, không muốn bất kỳ cuộc chiến tranh nào nổ ra. Chúng tôi muốn sống, muốn được yêu. Chúng tôi muốn yêu thương mọi người và ôm lấy họ", Larysa vừa nói vừa mỉm cười.
Khi phương Tây liên tục cáo buộc Nga sẽ xâm lược Ukraine, Serhiy lo ngại về điều có thể xảy ra tiếp theo. "Tất nhiên, tôi lo lắng", ông chia sẻ. "Tôi đã chán ngấy cuộc chiến này rồi, đây là cuộc chiến của họ, cuộc chiến của các chính trị gia. Người dân cần hòa bình".
Xem thêm:
- Công nhận hai vùng ly khai Ukraine, Putin muốn gì?
- Phương Tây có thể trả đũa Nga thế nào?
- 5 câu hỏi về khủng hoảng Ukraine
- Bốn tháng khủng hoảng Nga - Ukraine sục sôi
Vũ Hoàng (Theo BBC)