Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục (Bộ GD&ĐT) cho biết, đổi mới giáo dục cần sự đồng bộ trong dạy, học và thi cử; trong đó thi cử được xem là bước đột phá đầu tiên.
Sau khi Bộ Giáo dục công bố Dự thảo cho phép các trường ĐH, CĐ được tự chủ tuyển sinh và Dự thảo điều chỉnh phương án thi và công nhận tốt nghiệp THPT trong những năm trước mắt (tháng 1/2014), Bộ đã nhận được nhiều đề xuất, ý tưởng của người dân.
Cục trưởng Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục cho hay, theo ý kiến đóng góp thì bắt đầu từ năm 2015, việc thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh ĐH, CĐ sẽ có những thay đổi mang tính đột phá. Việc này sẽ được công bố chậm nhất là ngày 5/9 - thời điểm bắt đầu năm học mới để học sinh và phụ huynh có ít nhất 1 năm chuẩn bị. Những thay đổi này bao gồm hình thức thi và đề thi.
Để tránh tình trạng tù mù, may rủi, Bộ GD&ĐT có thể tổ chức kỳ thi quốc gia chung, sau đó thí sinh lấy kết quả để đăng ký vào các trường đại học. Ảnh: Hoàng Thùy
Trong năm 2015, thi tốt nghiệp THPT sẽ được tiến hành nhẹ nhàng, nhưng đây được xem là kỳ thi tập dượt cho học sinh tham gia kỳ thi quốc gia chung ngay sau đó.
Bộ có thể giao cho các địa phương tổ chức kỳ thi. Tuy nhiên, muốn thể hiện tính “tập dượt” cho học sinh, các địa phương cần tuân thủ quan điểm thống nhất trên toàn quốc về số lượng môn thi, cấp độ của đề thi…
Sau đó, sẽ có một kỳ thi quốc gia chung nhằm đánh giá chính xác kiến thức, tư duy của thí sinh. Đây sẽ là căn cứ quan trọng để các trường tự chủ tuyển sinh.
Tất cả học sinh tốt nghiệp THPT có quyền tham gia thi. Học sinh nộp hồ sơ về Bộ GD&ĐT. Trên cơ sở vùng miền, địa phương, Bộ sẽ phân học sinh về hội đồng thi của các trường đại học để tham gia kỳ thi quốc gia chung sao cho thuận tiện nhất.
Có kết quả thi rồi các trường mới công bố điểm và các tiêu chí khác phù hợp để tuyển sinh và thí sinh chỉ phải đăng ký nguyện vọng sau khi có kết quả thi.
Như vậy, với các điểm số và tiêu chí tuyển chọn công khai của các ngành/trường, thí sinh sẽ lượng được sức mình, không phải “dự đoán” và dựa vào yếu tố may rủi khi nộp hồ sơ vào các trường/ngành như hiện nay.
Có thể áp dụng 2 kỳ thi (tốt nghiệp THPT và thi quốc gia chung) song song hoặc chỉ áp dụng năm đầu đổi mới (2015) rồi sau đó duy trì một kỳ thi quốc gia duy nhất.
Với kỳ thi quốc gia duy nhất, đề thi sẽ có một số lượng câu hỏi mang tính chất cơ bản, không đánh đố để hầu hết học sinh đỗ tốt nghiệp THPT. Những câu hỏi nâng cao sẽ là cơ sở đánh giá năng lực thật sự của học sinh, đạt điểm số xét tuyển vào ĐH, CĐ.
Một đề xuất khác cũng được Bộ Giáo dục đem ra thảo luận là hướng tới một bài thi chung có tất cả các môn học, cách thức tổ chức tương tự như thi SAT ở Mỹ, thi tiếng Anh (TOEFL, IELTS…). ĐHQG Hà Nội và ĐHQG TPHCM đã có kế hoạch gộp các môn thi vào một bài thi như SAT ngay trong năm nay, nếu được Bộ giao quyền tự chủ tuyển sinh.
Học sinh có thể thi 4 bài: Toán (và tư duy logic), Khoa học xã hội (Văn, Sử, Địa, Giáo dục công dân); Khoa học tự nhiên (Lý, Hóa, Sinh, Kỹ thuật) và Ngoại ngữ (ở thành phố khuyến khích thi sinh thi tiếng Anh theo TOEFL, IELTS, tiếng Pháp TCF hoặc DELF… rồi quy đổi điểm sang hệ của Việt Nam).
Các trường, ngành đặc thù có thể đưa ra các tiêu chí phụ khác hoặc tổ chức thi thêm để tuyển sinh.
"Trên đây là những đề xuất về đổi mới thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ của những người có tâm huyết với giáo dục. Hy vọng các các nhà quản lý, nhà giáo, chuyên gia trong và ngoài ngành Giáo dục, học sinh và bậc cha mẹ sẽ thảo luận và cho Bộ những ý kiến đóng góp", ông Trinh nói.
Hoàng Thùy