Kiến nghị của Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) nêu một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là các khoản vay tín dụng đến hạn kéo theo rủi ro chuyển thành nợ xấu. Cụ thể, doanh nghiệp có các khoản vay tín dụng sắp đáo hạn nếu không được gia hạn sẽ bị xếp vào nhóm nợ xấu. Doanh nghiệp có các khoản vay tín dụng quá hạn cũng đứng trước nguy cơ bị nhảy nhóm thành nợ xấu hơn.
Trong khi đó, doanh nghiệp có nợ xấu dù có dự án khả thi, có tài sản bảo đảm vẫn không tiếp cận được các khoản vay tín dụng mới nếu Ngân hàng Nhà nước không cho phép nới điều kiện vay vốn (nhưng vẫn đảm bảo tiêu chuẩn tín dụng). Đáng lo ngại nhất theo hiệp hội này là người mua nhà có nhu cầu thật, hiện cũng khó tiếp cận vốn tín dụng.
Để gỡ điểm nghẽn này, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét ban hành Thông tư (mới) tương tự Thông tư 14 năm 2021, cho phép doanh nghiệp bất động sản được tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn từ 12-24 tháng, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới có tài sản bảo đảm. Song song đó, cần giãn lộ trình quy định các tổ chức tín dụng chỉ được sử dụng tối đa nguồn vốn huy động ngắn hạn, tiết kiệm để cho vay trung dài hạn thêm 12 tháng đồng thời tạo điều kiện cho người mua nhà được vay với lãi suất hợp lý.
Bất động sản khu trung tâm quận 1, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Nói với VnExpress về kiến nghị này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho hay tính đến đầu tháng 2, các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động tín dụng của doanh nghiệp, người mua nhà đang ngày càng trầm trọng.
Ông Châu nhìn nhận, năm 2022 là năm khó khăn khắc nghiệt và năm 2023 sẽ là cột mốc quyết định sống còn đối với các doanh nghiệp bất động sản. Vì vậy, cần có các giải pháp đồng bộ về thể chế pháp luật, thủ tục hành chính, về thị trường vốn, trước hết là giải pháp về tín dụng.
Ông dẫn nguồn báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy, số doanh nghiệp bất động sản giải thể trong năm 2022 gần 1.200 doanh nghiệp tăng 38,7% so với năm 2021, đặt trong bối cảnh kinh doanh bất động sản là một trong 21 ngành kinh tế cấp 1 quan trọng tại Việt Nam (với tổng số 1.571 ngành kinh tế từ cấp 1 đến cấp 5). Bất động sản khó khăn sẽ ảnh hưởng dây chuyền lan sang nhiều lĩnh vực, ngành nghề và tác động đến đảm bảo an sinh về nhà ở cho người yếu thế trong xã hội.
Từ cuối năm 2022 đến đầu năm 2023, nhiều doanh nghiệp bất động sản đã tái cơ cấu đầu tư, thay đổi phương án kinh doanh, phải dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công dự án, dừng IPO. Thị trường đã xảy ra những trường hợp doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô sản xuất, chuyển nhượng bớt dự án nhưng vẫn không tìm được nhà đầu tư, dẫn đến phải cắt giảm nhân sự, thậm chí có đơn vị giảm đến 50% số lao động, giảm lương từ 30-50%.
Thậm chí các doanh nghiệp bất động sản tuy có tổng tài sản có giá trị lớn và đã thực hiện nhiều biện pháp giảm sâu giá bán, tăng chiết khấu đến 45-50% nhưng vẫn khó bán được hàng. Doanh nghiệp thiếu tiền mặt, âm dòng tiền, bị thiếu thanh khoản nghiêm trọng có thể dẫn đến tình trạng chết trên đống tài sản.
Ông Châu giải thích việc hỗ trợ doanh nghiệp địa ốc tái cơ cấu nợ và được vay mới kèm tài sản đảm bảo, đi đôi với giải pháp kích cầu hỗ trợ người mua nhà để ở (nhu cầu thật) với lãi suất hợp lý thể hiện Nhà nước quan tâm, tạo điều kiện cho thị trường bất động sản tự điều chỉnh. Về phần các doanh nghiệp phải chủ động tái cấu trúc vốn và điều chỉnh sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường để tự cứu mình.
"Nếu điểm nghẽn về tín dụng được giải quyết kịp thời trong năm 2023 sẽ giúp ổn định thị trường bất động sản, đồng thời có lợi cho sự phát triển bền vững của cả hệ thống tín dụng", chủ tịch HoREA nói.
Trung Tín