Theo các thí sinh, một câu của bài số 2 giống trong đề thi chọn đội tuyển HS giỏi đi thi quốc tế năm 1997. Bản chất của bài toán không thay đổi, chỉ chuyển từ dạng tổng quát sang xác định. Bài số 3 giống với đề thi trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia của Sở GD&ĐT Hà Nội tổ chức vào ngày 25/12/2004. Vế bên phải của phương trình khác một chút so với đề thi cũ nhưng không làm cho bản chất của bài toán thay đổi. Câu 5a thì thực chất là một bài trong đề thi học sinh giỏi quốc gia Hàn Quốc năm 2000 mà gần như học sinh trường chuyên nào cũng có trong cẩm nang ôn luyện của mình.
Một giáo viên dạy Toán xin giấu tên ở trường chuyên cho VnExpress biết: “Với đề thi môn Toán, dù tác giả có "chế biến" để không giống 100% đề của người khác thì vẫn có thể phát hiện ra. Vì một thuật toán dù có thay đổi dữ liệu cũng dễ dàng tìm ra lời giải nếu học sinh từng được ôn luyện dạng bài tập đó”.
Trước đây, việc ra đề bài cho kỳ thi này là nhiệm vụ của Vụ Giáo dục trung học. Năm nay công việc này được nhường cho Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng vì Cục có chức năng quản lý lĩnh vực thi cử và ra đề cho các kỳ thi cấp quốc gia. Theo quy định của Bộ GD&ĐT, nội dung đề thi học sinh giỏi phải là những bài toán chưa được công bố ở đâu, dưới bất kỳ hình thức nào.
Trong khi chấm bài, tổ chấm thi cũng đã phát hiện ra "sự cố" đề thi và có văn bản thẩm định đề thi gửi Cục trưởng Cục khảo thí Nguyễn An Ninh. Tuy nhiên thời gian này, Cục trưởng đang bị cách ly vì là thành viên của ban ra đề thi tốt nghiệp THPT nên không thể nhận được thông tin để đưa ra cách giải quyết vấn đề. Ông Ninh sẽ hết thời gian cách ly vào ngày 8/6, thời điểm kết thúc kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Một cán bộ của Cục cho rằng, ban soạn thảo và tổ chấm thi thống nhất sẽ giữ nguyên cách chấm như ban đầu và bảo lưu kết quả chấm thi như cũ. Nếu tổ chức thi lại sẽ không kịp để các em sang Mexico tham dự Olympic.
Sự cố này đã gây nhiều ý kiến trái ngược trong giới Toán học. Nhiều ý kiến cho rằng cần phải tổ chức lại kỳ thi tuyển chọn. Như vậy mới đảm bảo chất lượng cho đội tuyển đại diện cho học sinh giỏi Việt Nam tham dự kỳ Olympic Toán học - môn thi Việt Nam thường đoạt giải cao và đảm bảo tính công bằng cho các thí sinh. Bởi những em chưa từng biết đến các đề thi cũ sẽ bị thiệt thòi so với các em đã được ôn luyện các đề thi trước đây.
Trao đổi với VnExpress, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bành Tiến Long cho biết, ông có nghe thông tin về vấn đề này. Tuy nhiên việc ra đề tổ chức thi, lên danh sách đội tuyển Bộ đã giao cho Cục khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục. Hiện Cục vẫn chưa có báo cáo nào về vấn đề này. "Sau khi có báo cáo, Bộ sẽ căn cứ vào đó để đưa ra hướng giải quyết", ông Long nói.
Trịnh Vũ