Kiến nghị của ông An và luật sư bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp vừa được gửi đến Cơ quan điều tra VKSND Tối cao cùng các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận. Ông An đề nghị các cơ quan này phục hồi điều tra, truy tố, xét xử Trương Đình Chi - hung thủ sát hại mẹ ông, cướp tài sản, vừa bị bắt sau 42 năm bỏ trốn nhưng Công an tỉnh Bình Thuận cho rằng "không thể xử lý vì hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự".
Theo nội dung vụ án, 19h ngày 31/7/1980, bà Phan Thị Khanh (mẹ ông An, lúc đó 26 tuổi) trên đường đi bẻ bắp ở xã Tân Minh, huyện Hàm Tân về thì bị sát hại, cướp 1,6 lượng vàng (gia đình cho là bà vẫn mang theo người mỗi ngày).
Công an huyện Hàm Tân sau đó khởi tố, bắt tạm giam ông Võ Tê - sống cách hiện trường khoảng 300 m với cáo buộc Giết người, Cướp tài sản. Ông Tê được di lý về Công an tỉnh Thuận Hải (nay là Bình Thuận) để điều tra. Tuy nhiên, 5 tháng sau, ông Tê được công an tỉnh trả tự do vì "không đủ chứng cứ kết tội". Năm 1994, ông Tê qua đời khi còn mang thân phận bị can.
Ông Đỗ Thanh An - con trai bà Khanh, nhiều năm gửi đơn yêu cầu điều tra hung thủ sát hại mẹ mình. Ảnh: Duy Bình
Gần chục năm sau khi bà Khanh bị giết, cơ quan điều tra vẫn không tìm ra thủ phạm. Lúc đó, ông An mới 12 tuổi, thường nghe hàng xóm kể về Trương Đình Chi (người mới chuyển đến ở nhờ nhà người cậu gần đó) và nghi vấn người này là thủ phạm. Tuy nhiên, hai ngày sau khi bà Khanh bị giết, người này đã bỏ đi đâu không rõ. Từ đó ông An bắt đầu hành trình đi tìm hung thủ sát hại mẹ mình.
Ông An đi nhiều nơi tìm Trương Đình Chi, nhưng ông ta thường xuyên thay đổi chỗ ở. Hai năm trước, ông An phát hiện Chi đang sống ở Đồng Nai, nên tiếp tục gửi đơn về nghị Cơ quan điều tra Công an tỉnh Bình Thuận phục hồi điều tra vụ án, truy bắt kẻ sát hại mẹ mình. Ngày 5/1, Công an tỉnh Bình Thuận công bố đã tìm được Trương Đình Chi - tên gọi khác là Trương Đình Khôi, Lê Minh Sơn khi đang sống ở ấp Gia Tỵ, xã Suối Cao, huyện Xuân Lộc, Đồng Nai. Người này thừa nhận giết bà Khanh, cướp vàng 42 năm trước. Tuy nhiên, cơ quan điều tra xác định "đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự" ông này.
Không đồng ý với quyết định của cơ quan điều tra, ông An kiến nghị Công an tỉnh Bình Thuận và VKS hủy bỏ Quyết định đình chỉ điều tra vụ án (ngày 5/1/2022) giữ nguyên Quyết định phục hồi điều tra vụ án (ngày 16/11/2021), khởi tố bị can, bắt tạm giam, điều tra, truy tố và xét xử đối với Trương Đình Chi về các tội Giết người, Cướp tài sản và bồi thường thiệt hại cho gia đình ông.
Trong đơn kiến nghị gửi các cơ quan tố tụng Trung ương, ông An và luật sư còn đề nghị các cơ quan này làm rõ trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị "không quyết liệt truy tìm, khởi tố bị can và ban hành quyết định truy nã" của các cơ quan tố tụng Bình Thuận. Việc này đã khiến hung thủ thay tên đổi họ, lẩn trốn suốt gần 42 năm. Đến khi bắt được thì lại đình chỉ điều tra. Hiện, Công an tỉnh Bình Thuận giao Chi cho gia đình và công an địa phương quản lý.
Theo ông An, việc đình chỉ điều tra vụ án, không làm rõ được trách nhiệm của các cơ quan và người tiến hành tố tụng trong việc bỏ lọt tội phạm, đã đẩy gia đình ông vào tình trạng không có căn cứ và không thể buộc ai là người chịu trách nhiệm đối với cái chết của người mẹ. Trung khi thủ phạm sống nhởn nhơ ngoài xã hội.
Ông Võ Ngọc - con trai ông Võ Tê nộp đơn kêu oan cho người cha đã mất hồi năm ngoái. Ảnh: Việt Quốc
Sau khi truy bắt được Chi, ông An đại diện gia đình, yêu cầu cơ quan điều tra làm việc, yêu cầu người này bồi thường tổng số tiền hơn 6,5 tỷ đồng và 1,6 cây vàng. Tuy nhiên, ông Chi và gia đình chỉ đồng ý bồi thường 150 triệu đồng. Công an Bình Thuận sau đó hướng dẫn ông An khởi kiện ra toà án để giải quyết bằng vụ án dân sự.
Ông An cũng không đồng ý với cách giải quyết này của cơ quan điều tra và cho rằng, điều này là "không có căn cứ".
Về việc ông Võ Tê bị khởi tố và bắt tạm giam oan, đại diện gia đình cùng luật sư cũng có đơn đề nghị các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận sớm tổ chức xin lỗi công khai và bồi thường oan sai. Họ cũng kiến nghị các cơ quan tố tụng Trung ương xem xét trách nhiệm của các cá nhân, cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Bình Thuận đã gây oan sai cho ông Tê.
Duy Bình