Sáng 6/11, Quốc hội thảo luận về Luật Giáo dục đại học sửa đổi. Đại biểu Lê Thị Yến (Ủy ban về các vấn đề xã hội) đánh giá cao Ban soạn thảo và cơ quan thẩm tra tiếp thu nghiêm túc các ý kiến đóng góp. Tuy nhiên, bà cho rằng quy định trình độ, hình thức đào tạo của giáo dục đại học bao gồm đại học, thạc sĩ và tiến sĩ (khoản 1 điều 6) không phù hợp với nghề y.
Theo bà Yến, y là một nghề đặc biệt, nhân lực cần đảm bảo chuyên môn, được tuyển chọn đào tạo, sử dụng, đãi ngộ đặc biệt. Hiện để trở thành bác sĩ, sau 6 năm học đại học, người học phải thường xuyên học tập, cập nhật kiến thức để phát triển nghề nghiệp. Không giống các chương trình cử nhân khác, trong 6 năm học, sinh viên y khoa ngoài học kiến thức còn phải thực hành và trải nghiệm công việc thực tế tại bệnh viện.
"Nội dung chương trình đào tạo phức tạp hơn, thời gian dài hơn, sau đại học là chuyên khoa sâu, bác sĩ chuyên khoa 1, 2, hay học nội trú với tổng thời gian lên đến 9 năm. Những người này không thể cùng với trình độ và văn bằng là cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ được, trong khi trình độ văn bằng chuyên sâu lại chưa được quy định trong dự thảo luật", bà Yến nói.
Đại biểu Quốc hội Lê Thị Yến phát biểu tại phiên thảo luận sáng 6/11. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Bà Yến phân tích, quy định tại khoản 1 điều 6 không nhất quán với điều 73 vì điều 73 giao cho Chính phủ quy định trình độ tương đương. Như vậy Chính phủ sẽ căn cứ vào đâu, cơ sở pháp lý nào để quy định. Nếu điều 73 giao Chính phủ thì Ban soạn thảo đã công nhận còn có trình độ thuộc giáo dục đại học mà không phải là cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ.
"Vậy chương trình đào tạo bác sĩ, bác sĩ chuyên sâu, chuyên khoa 1, 2, nội trú tương đương chương trình đào tạo nào và văn bằng nào? Tôi đề nghị cần có quy định đào tạo riêng với nhân lực y tế", bà Yến nói.
Từ phân tích trên, bà Yến đề nghị bổ sung vào khoản 1 điều 6 thành: "Các trình độ đào tạo của giáo dục đại học quy định tại Luật này bao gồm đại học, thạc sĩ, tiến sĩ và trình độ chuyên gia. Chính phủ quy định trình độ chuyên gia đối với một số ngành cần đội ngũ chuyên sâu, đặc thù".
Đồng tình với ý kiến trên, đại biểu Vũ Thị Nguyệt cho rằng cần điều chỉnh đào tạo nhân lực y tế. Hiện ngoài 6 năm đào tạo thì nhân lực y khoa còn phải học thêm 2-3 năm chuyên sâu theo hai hướng hàn lâm nghiên cứu và chuyên khoa. Cán bộ y tế còn phải thường xuyên cập nhật kiến thức nên việc học là suốt đời.
Đại biểu Vũ Thị Nguyệt phát biểu sáng 6/10. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Theo nữ bác sĩ khoa xét nghiệm Bệnh viện Sản Nhi Hưng Yên, đào tạo nội trú sẽ cho nguồn nhân lực tinh túy của ngành y tế, bác sĩ chuyên khoa 1, 2 là cán bộ chủ lực trong công tác khám chữa bệnh tại bệnh viện. Là bác sĩ chuyên khoa 1, nhưng dự luật lại bỏ trình độ và văn bằng chuyên sâu, trong khi Điều 39 Luật giáo dục năm 1998 quy định văn bằng chuyên sâu và có hướng dẫn cụ thể, bà Nguyệt nói: "Tôi và nhiều cán bộ y tế cảm thấy bị gạt ra khỏi hệ thống giáo dục đào tạo chung và rất tâm tư không biết mình đang đứng ở đâu, ai công nhận".
Nữ đại biểu lo lắng, nếu không đưa nội dung này vào luật thì có thể phải 10 năm nữa những người như bà sẽ tiếp tục hành trình "tìm lại chính mình do bị pháp luật bỏ quên". Bà đề nghị điều 6 khoản 1 quy định trình độ tương đương với thạc sĩ, tiến sĩ hoặc chuyên khoa để phù hợp với thực tế và như các nước.
Theo khoản 4 điều 7 của dự luật, căn cứ vào năng lực và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, cơ sở giáo dục đại học xác định mục tiêu phát triển, định hướng hoạt động theo hai loại là cơ sở giáo dục đại học định hướng nghiên cứu, hoặc định hướng ứng dụng. Với thực tế các trường Y khoa đều đào tạo cả hai hướng hàn lâm nghiên cứu và đào tạo chuyên nghiệp, bà Nguyệt lo ngại các cơ sở đào tạo chuyên về y tế sẽ không biết xếp vào nhóm nào.
Trước đó ngày 27/10, phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, muốn phát triển y tế phải đi bằng kiềng ba chân, trong đó chân thứ ba là nhân lực, tài chính và cơ sở hạ tầng.
"Về nhân lực, sắp tới Quốc hội thông qua Luật Giáo dục đại học, tôi đề nghị có cơ chế đào tạo riêng cho ngành y tế. Sinh viên học 6 năm ra trường phải học thêm một năm nữa thực hành rồi thi toàn quốc để lấy chứng chỉ hành nghề với đánh giá của hội đồng quốc gia độc lập. Sau đó, họ phải học chuyên khoa ít nhất 2-3 năm mới có thể hành nghề, theo mô hình của quốc tế", bà Tiến nói.