Giáo dục con cái chưa bao giờ là dễ dàng đối với hầu hết bậc phụ huynh và gia đình mình cũng không ngoại lệ. Đặc biệt là dạy con các kỹ năng sống, kỹ năng mềm ngày nay là điều rất cần thiết, giúp con tự tin trong tương lai.

Con của tôi từng thấy một em bé hàng xóm được bố mẹ mua tặng một chiếc xe đạp mới, rất đẹp trong ngày sinh nhật. Về nhà, con cứ nằng nặc đòi mẹ mua mặc dù con có xe rồi. Tuy nhiên, con được bố mẹ phân tích rằng xe đạp của mình vẫn còn đi được và điều kiện hiện tại ba mẹ không thể đáp ứng yêu cầu đó của con do quỹ tiền lương đã phân bổ hết cho các mục tiêu như: trả tiền nhà, tiền sinh hoạt, đầu tư cho giáo dục và để một khoản nhỏ tiết kiệm nhỡ có việc gì xảy ra còn có khoản dự phòng. Ba mẹ cùng con lập kế hoạch nuôi lợn, tiết kiệm, quản lý số tiền đó để khi còn vào lớp 4 thì sẽ mua một chiếc xe đạp đẹp, con có thể vừa đạp xe đi học vừa đi thể dục thể thao được.

Bố mẹ và con cùng xây dựng một kế hoạch tiết kiệm tiền bằng việc nuôi lợn và con sẽ có một bảng theo dõi hiện tại trong lợn của con có bao nhiêu tiền. Để có được khoản tiền nhất định con cũng phải lao động bằng sức của mình. Các công việc nhà con có thể làm được giúp bố mẹ sau khi đi học về như: quét nhà, hút bụi, đổ rác, gấp chăn màn, quần áo, rửa bát, chơi với em, cuối tuần thì cùng bố mẹ dọn nhà, bên cạnh đó con cũng phải hoàn thành bài học đầy đủ. Mỗi ngày làm tốt các công việc, con sẽ được tích sao theo dõi hàng ngày. Nếu một tuần được từ 5 sao, con sẽ được bố mẹ thưởng cho 20.000 đồng nuôi lợn, nếu dưới 5 sao con sẽ phải cố gắng vào tuần sau.

Ngày sinh nhật, tiền mừng tuổi năm mới, tiền ngày Tết thiếu nhi, hay tổng kết năm học được tặng quà đều ưu tiên để nuôi lợn. Bên cạnh tiền con tiết kiệm, tôi dạy con số tiền này sẽ được chia làm ba con lợn. Con lợn thứ nhất tiết kiệm dài hạn đó là để dành mua những thứ thật cần thiết như mục tiêu của con là mua được xe đạp tốt để đi học. Con lợn thứ hai tiết kiệm để làm từ thiện bởi hàng ngày, con chứng kiến các bạn xung quanh mình còn thiếu may mắn. Mỗi khi nhà trường hay khu dân cư phát động phong trào lá lành đùm lá rách, thương người như thể thương thân thì con sẽ trích tiền từ con lợn thứ hai này để giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn. Còn con lợn thứ ba là phần con tiết kiệm để mua những khoản cần thiết trong sinh hoạt hàng ngày nếu như con muốn.

Từ khi có thể kiếm được tiền từ các công việc đơn giản này, con rất hứng thú khi được làm việc nhà. Con không còn ngại việc và rất chăm ghi chép sổ sách, tự tay đút tiền vào các con lợn đã nuôi và luôn suy nghĩ rất kỹ khi quyết định rút tiền mua những quyển sách, truyện mà con thích vào mỗi dịp đặc biệt. Nhờ đó, con học cách gạt bỏ những nhu cầu khác của mình và tích luỹ thêm nhiều dấu sao nữa. Đó là động lực để con ham muốn hoàn thành nhiều việc nhà hơn và tiết kiệm nhiều hơn.

Không chỉ đơn giản là dạy con kiếm tiền, từ khi chăm chỉ hoàn thành các công việc nhà, con đã học thêm được nhiều kỹ năng sắp xếp góc học tập hay giường ngủ gọn gàng, hiểu thêm về trách nhiệm của con trong việc cùng bố mẹ xây đắp một mái ấm gia đình. Quan trọng nhất trong quá trình này, tôi nhận thấy con đã học được những kỹ năng ra quyết định và kỹ năng lập ngân sách tiêu dùng, từ đó cháu có trách nhiệm và độc lập hơn với những nhu cầu của cá nhân, chứ không bị động và hoàn toàn phụ thuộc vào bố mẹ như trước.

Trong sinh hoạt hàng ngày, chúng tôi luôn đề cao việc con cái cần ăn uống tiết kiệm theo cách không được bỏ sót thức ăn thừa hoặc không ăn uống rơi vãi, ăn theo nhu cầu vì con biết ngoài kia có nhiều người không có miếng ăn, áo mặc. Thỉnh thoảng cả gia đình lại ngồi xem các chương trình ti vi về trẻ em miền núi vươn lên trong nghèo khó để thành công để giúp con biết chia sẻ. Một điều chúng tôi thường nhấn mạnh cho con mỗi khi đưa cháu ra ngoài mua sắm hoặc vui chơi là: "Gia đình mình cần phải tiết kiệm vì cuộc sống ở thủ đô rất đắt đỏ" hoặc là "Chúng ta chỉ mua thứ gì khi thật cần thiết thôi con nhé!". Con đã quan sát rất nhiều về những hành vi mua sắm của cả gia đình tôi như so sánh giá cả, mặt hàng hoặc tìm những gói giảm giá, khuyến mãi. Mưa dầm thấm lâu, cháu dần dần hiểu ra bố mẹ mình đang phải sống tiết kiệm để có thể lo cho những việc lớn trong tương lai.

Từ đó, con cũng rất cẩn trọng trong mua sắm, ví dụ, khi mua đồ ăn vặt đem đến trường, cháu chọn số lượng rất vừa phải và chỉ mang một loại cần thiết theo nhu cầu. Khi thực sự thích một đồ chơi hay sách vở đắt tiền, con đã cố gắng dành dụm từng đồng trong ngân sách tiêu dùng của mình để mua vào thời điểm phù hợp. Mẹ mong bây giờ và sau này lớn lên con sẽ trở thành nhà quản trị tài chính của chính đời mình bởi vì tài chính vô cùng quan trọng con nhé!

Nguyễn Hiền