Đó là nhận định của các chuyên gia trong hội thảo "Lạm phát, lãi suất và chứng khoán" tổ chức hôm 15/7. Mở đầu hội thảo, ông Lê Long Giang - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam (VFCA) cho biết, kinh tế thế giới trong 6 tháng đầu năm 2022 đang đối mặt với nhiều thách thức, chủ yếu do khủng hoảng tại Ukraine, bất định gia tăng với các lệnh trừng phạt, chuỗi cung ứng tiếp tục bị đứt gãy, khiến giá cả, lạm phát toàn cầu gia tăng. Điều này khiến nhiều nước phải đẩy nhanh tốc độ thu hẹp chính sách tài khóa và tiền tệ, tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, khiến đà phục hồi kinh tế thế giới năm 2022 ngày càng gập ghềnh hơn và có thể đối mặt với nguy cơ đình lạm cục bộ.
Tại Việt Nam, việc kiểm soát lạm phát được đánh giá thành công khi CPI bình quân 6 tháng đầu năm tăng 2,44% chủ yếu là do giá cả xăng dầu, khí đốt, nguyên vật liệu, logistics và nhu cầu du lịch, ăn uống, đi lại,... đều tăng.
Ông Lê Long Giang - Chủ tịch VFCA phát biểu tại hội thảo. Ảnh: VFCA
Tiến sĩ Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết các dự báo gần đây chỉ ra tăng trưởng kinh tế Việt Nam ở mức 6% - 7% là khả thi. Theo chuyên gia, tăng trưởng sẽ khó vượt mức này vì lạm phát vẫn đang diễn biến khó lường.
"Theo thông tin từ Ngân hàng Thế giới (WB), lạm phát có thể đang ở đỉnh. Nếu lạm phát đã đạt đỉnh thì chúng ta sẽ có kịch bản theo chiều hướng tích cực hơn, nhưng tất nhiên không thể chủ quan", Tiến sĩ Cấn Văn Lực nói.
Với đà lạm phát trên thế giới, ông Lực cho rằng các quốc gia đang trong cuộc đua tăng lãi suất. Lãi suất điều hành của các ngân hàng trung ương các nước đã tăng lên trong tháng 6, 7 vừa qua. "Tôi lo rằng bây giờ tăng lãi suất nhanh nhưng không cứu được lạm phát sẽ khiến kinh tế suy thoái. Tốc độ tăng lãi suất chưa chắc là đã thuốc đặc trị mà còn gây phản ứng phụ", chuyên gia nhận định.
Mỗi một lần tăng lãi suất có 4 rủi ro: rủi ro tỷ giá, rủi ro vỡ nợ tăng, rút vốn khỏi thị trường mới nổi về Mỹ và châu Âu và rủi ro chính trị. Tuy vậy, theo các chuyên gia, Việt Nam hiện tại vẫn tương đối an toàn.
Dàn diễn giả là chuyên gia đầu ngành chia sẻ về lạm phát, lãi suất và chứng khoán. Ảnh: VFCA
Câu hỏi hiện nay là khi FED tăng lãi suất thì chứng khoán biến động thế nào? Lịch sử 30 năm qua chứng kiến nhiều lần lãi suất tăng nhưng chỉ có ít lần chứng khoán giảm. Rủi ro lớn hơn là tâm lý nhà đầu tư có vấn đề.
Chuyên gia Kinh tế trưởng của BIDV nhận định việc kinh tế phục hồi sẽ giúp chứng khoán tốt lên. Đặc biệt, việc chu kỳ T+2 được triển khai giúp giao dịch được thực hiện nhanh hơn cùng với việc doanh nghiệp niêm yết phục hồi khá, tăng 20-24% là cơ hội đối với thị trường chứng khoán.
Thị trường chứng khoán trong 6 tháng đầu năm nay chứng kiến số lượng nhà đầu tư FO tăng nhanh, đạt mốc 6,16 triệu tài khoản, vượt mục tiêu 5,5 triệu đã đề ra trong kế hoạch phát triển thị trường tới năm 2025.
Tuy vậy, các diễn giả cho rằng dù F0 nhiều nhưng thanh khoản năm nay lại thấp, thường ở mức dưới 10.000 tỷ đồng, bình quân trong tuần qua là 9.800 tỷ đồng, chỉ bằng một phần ba thời kỳ cao điểm là 27.000 tỷ đồng. Theo thống kê, chỉ có khoảng 30% nhà đầu tư mới thật sự tham gia cuộc chơi, 70% còn lại "án binh bất động".
Về thách thức đối với lĩnh vực chứng khoán, chuyên gia cho rằng nằm ở "4 chữ Đ" gồm "điều chỉnh", "đầu cơ", "đòn bẩy", "đám đông". Các chính sách gần đây của nhà nước đã chặt chẽ hơn với thị trường chứng khoán đối với việc đầu tư của các tổ chức tín dụng là một trong những thách thức đối với lĩnh vực này. Ngoài ra, còn có hành vi đầu tư, tiêu dùng của khách hàng thay đổi, vấn đề về chuyển đổi số, hội nhập, thao túng giá, minh bạch,...
Trước những khó khăn, giải pháp đối với doanh nghiệp và nhà đầu tư chứng khoán theo các chuyên gia đầu ngành được thể hiện rõ trong "mô hình 6 Rs" nghĩa là "respond" (thích ứng, linh hoạt), "recover" (phục hồi càng nhanh càng tốt), "restructure" (tái cấu trúc), "re-invent" (đổi mới, sáng tạo), "risk management" (quản lý rủi ro) và "resilience" (tăng sức đề kháng).
Theo nhận định, để thu lợi từ thị trường khó lường, nhà đầu tư cần xác định tham gia lâu dài hơn. "Đối với đầu tư cổ phiếu, tham gia thị trường 5 năm thì lợi nhuận bình quân là 19,2% mỗi năm, đầu tư 10 năm thì lợi nhuận là 15,8% mỗi năm. Lợi nhuận của kênh đầu tư cổ phiếu lớn hơn cả kênh bất động sản nhưng chứng khoán không phải là cuộc chơi ngắn hạn mà là marahthon", ông Cấn Văn Lực phân tích.
Hội thảo do VFCA phối hợp cùng Công ty Cổ phần chứng khoán Nhất Việt VFS tổ chức. Ảnh: VFCA
Sau phần trình bày của ông Cấn Văn Lực, Tiến sĩ Nguyễn Bích Lâm - nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê có phần chia sẻ về "mối quan hệ giữa lạm phát và giá hàng hóa thiết yếu". Ông Lâm nhận định mặc dù lạm phát nửa đầu năm 2022 được kiểm soát tốt, nhưng dư địa không còn nhiều, áp lực lạm phát trong những tháng còn lại của năm 2022 và năm 2023 là rất lớn.
Lạm phát chuỗi cung ứng là nhóm yếu tố tạo áp lực lớn nhất đến nền kinh tế trong thời gian tới do kinh tế nước ta có độ mở lớn, sản xuất phụ thuộc nhiều vào nguyên vật liệu nhập khẩu. Bên cạnh đó, đại dịch và khủng hoảng Nga - Ukraine đã đẩy giá nguyên, nhiên vật liệu thế giới tăng cao, kéo giá nguyên nhiên vật liệu trong nước tăng theo.
Tiến sĩ Lâm chỉ ra một số giải pháp để kìm lạm phát. Đầu tiên là cần kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính, rà soát bãi bỏ các quy định không hợp lý nhằm cắt giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng thúc đẩy tổng nguồn cung.
Tiếp theo, trong bối cảnh đứt gãy chuỗi cung ứng, lệnh trừng phạt của Mỹ và phương Tây đối với Nga làm trầm trọng thêm thiếu hụt nguồn cung. Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan, và cộng đồng doanh nghiệp cần đa dạng, đảm bảo nguồn cung của từng nhóm nguyên vật liệu của mỗi ngành để không phụ thuộc vào một thị trường, khu vực.
Ông cũng cho rằng cần phối hợp chặt chẽ, thực hiện hài hòa chính sách tài khóa và tiền tệ, chủ động và linh hoạt điều tiết thị trường tiền tệ, lãi suất và tỷ giá trong bối cảnh các nền kinh tế lớn nâng lãi suất để kiểm soát lạm phát...
Hoài Phương