Các nhà khảo cổ làm việc trên vùng Waynuna. (Nature) |
Người ta vẫn biết rằng ngô được trồng đầu tiên ở Mexico và xuất hiện ở Ecuador cách đây 7.000 năm. Nhưng họ không nghĩ rằng hoạt động này lại phát triển nhanh chóng xuống vùng núi Andes như vậy.
Sự phát triển nông nghiệp ở khu vực này đã đánh một dấu mốc quan trọng trong sự ra đời của nền văn minh ở Andes: một quá trình cuối cùng dẫn tới sự ra đời của người Inca, những người đã thống trị khu vực từ năm 1100 cho đến khi người châu Âu xuất hiện.
Phát hiện về ngô có được khi các nhà nghiên cứu khai quật dấu tích của một ngôi nhà ở Waynuna, trên sườn ngọn núi Cerro Aycano, thuộc thung lũng Cotahuasi của Peru. Ở bên trong, trên sàn nhà, họ tìm thấy những dấu vết còn lại của thực vật như ngô, khoai tây và cây dong.
Những công cụ bằng đá cũng được tìm thấy trong lều và có dính dấu vết của thực vật, những hạt ngô cho thấy chúng đã bị xay ra thành bột. Điều này chứng tỏ người dân ở Waynuna đã trồng và chế biến thức ăn của riêng mình.
Sự xuất hiện của cả lõi ngô và lá cây trong căn lều cho thấy người dân đã trồng và chế biến thức ăn tại cùng một chỗ. Người ta vẫn chưa rõ họ nấu những gì. Nhưng nếu họ xay chúng thành bột, có thể họ làm món bánh ngô hoặc một loại bánh mì.
Cây dong thường được trồng ở các khu rừng nhiệt đới chứ không phải trên sườn núi. Vì vậy sự xuất hiện của chúng trong căn lều chứng tỏ người dân ở vùng cao nguyên Peru đã giao thương với những người sống ở đồng bằng.
"Tôi rất ngạc nhiên và thú vị khi tìm thấy cây dong ở đây, bởi các nhà khảo cổ vẫn hoài nghi về một tuyến thông thương quan trọng giữa những người sống trên núi và tại các khu rừng nhiệt đới", Linda Perry, tại Bảo tàng lịch sử tự nhiên Smithsonian ở Washington, Mỹ, nói.
Waynuna có thể từng là một nơi lý tưởng để sinh sống. Căn lều được nằm ở ranh giới giữa khu vực trồng khoai tây ở phía trên và ngô ở bên dưới. Nó cũng nằm gần nguồn đá vỏ chai, một trong những kho chế tạo công cụ quý hiếm cho nền văn hoá Andes.
M.T. (theo Nature)