*Liverpool - Real: 2h thứ Năm 15/4.
Nhắc về Anfield của Liverpool và những đêm huyền thoại ở cúp châu Âu, người hâm mộ có thể sẽ lập tức nghĩ ngay đến quả đá phạt góc nhanh của Alexander-Arnold trước Barcelona, hay cú sút ngoạn mục của Steven Gerrard trước Olympiacos, và đương nhiên là cả đêm đầy xúc cảm khi Borussia Dortmund trở thành nạn nhân trong màn ngược dòng không tưởng 4-3 cách đây năm năm.
Cũng có thể, những ký ức đầu tiên với CĐV Liverpool còn là bàn thắng muộn của David Fairclough trước Saint-Etienne năm 1977 ở cúp C1, hay màn lội dòng trước Club Brugge ở UEFA Cup một năm trước đó nữa. Danh sách về những màn ngược dòng với người Liverpool luôn rất dài, khi những điều thần kỳ từng luôn xảy đến đằng sau cánh cổng Bob Paisley dẫn vào Anfield.
Nhưng những kỳ tích ấy đến theo cách nào? Liệu có một kế hoạch chi tiết nào đằng sau những phép màu ấy? Và từ đó, thầy trò Jurgen Klopp có thể học được gì cho cuộc tiếp đón Real hôm nay sau khi đã phải nhận thất bại 1-3 ở lượt đi? Một cuộc lội dòng cần yếu tố nào? Đó chỉ là ăn may hay là số phận? Đội hình xuất phát hay quân bài chiến thuật từ băng ghế dự bị đóng vai trò ra sao? Liverpool cần ghi bàn từ rất sớm chăng? Hay bàn thắng sẽ đến muộn màng với cảm xúc vỡ òa?
Đây là những câu chuyện được kể trên tờ The Athletic, từ những chứng nhân lịch sử.
Chúng vốn dĩ đâu được tin là xảy đến, nhưng vẫn cứ bẻ cong luật lệ. Hai năm đã trôi qua kể từ sau chiến thắng 4-0 tại Anfield trước Barcelona, mọi thứ vẫn thật khó để lý giải. Đơn giản là không thể chỉ ra một thành tố duy nhất nào, bởi đó là một tập hợp của rất nhiều sự kiện.
Từ việc rút khỏi sân Andrew Robertson sau hiệp một để thay bằng Georginio Wilnaldum, và sau đó cầu thủ người Hà Lan lập cú đúp. Từ việc học viên Oakley Cannonier, tức cậu bé nhặt bóng trước khán đài The Kop ngày hôm đó, nhanh chóng đưa quả bóng cho Alexander-Arnold thực hiện quả đá phạt góc nhanh. Từ việc Divock Origi bước vào những trang sử huy hoàng theo cách chẳng ai dám tin. Cho đến Phillipe Coutinho và Luis Suarez trở lại nơi thân thuộc nhưng đã không còn là mái nhà của họ. Tất cả những yếu tố này cộng hưởng và kết hợp lại với nhau.
Trước màn lội dòng năm 2019 đó, Liverpool chỉ đúng một lần vượt qua được cách biệt tỷ số từ hai bàn trở lên sau trận lượt đi ở cúp châu Âu. Đó là trước Auxerre năm 1991 dưới thời Graeme Souness. Liverpool thua 0-2 trên đất Pháp ở lượt đi vòng hai UEFA Cup.
Nick Tanner, người đá chính trong cả hai lượt trận khi ấy, chỉ ra rằng điểm khởi phát cho một màn ngược dòng chính là việc các cầu thủ tin rằng họ cần phải chứng minh một điều gì đó.
"Ai nấy đều gạt chúng tôi thời đó", Tanner nói với The Athletic. "Không một ai tin vào cơ hội của Liverpool, vì chúng tôi trước đó chưa từng ngược dòng sau khi để thua hai bàn. Điều buồn cười là trước trận, trời nổi gió và trên sân, những túi ni lông bay khắp nơi. Chỉ có khoảng hai phần ba khán giả đến sân. Nhưng chúng tôi đã thật sự giành chiến thắng và đó là món quà dành cho những ai luôn tin tưởng và có mặt để cổ vũ đội bóng."
Klopp giờ đây cũng hứa rằng dù bất kể điều gì diễn ra tại Anfield, "chúng tôi hứa sẽ cố gắng đến cùng và đó là điều duy nhất chúng tôi có thể làm." Lời kêu gọi đã được phát đi.
Nhưng phải chăng tinh thần là chưa đủ, cần một chiến lược bài bản được vạch ra? Bài học từ quá khứ trước Auxerre là phải ghi bàn thật sớm. Trong vòng năm phút đầu tiên trước đại diện nước Pháp, Liverpool kiếm được quả penalty sau khi Steve McManaman bị đốn ngã trong vòng cấm. Sau đó, Jan Molby bước đến chấm 11m và cách biệt tỷ số chỉ còn một nửa.
"Tôi nghĩ bàn thắng sớm vô cùng quan trọng", cựu cầu thủ Liverpool và tuyển CH Ireland, Ray Houghton, người đá chính trước Auxerre, chia sẻ. "Nó giúp bạn tạo ra đà tiến lên, đồng thời gieo vào đầu đối phương cảm giác hoài nghi. Họ sẽ nghĩ, ‘Chết thật, bọn chúng sắp san bằng tỷ số rồi’".
Vậy nghĩa là Liverpool bằng mọi giá phải ghi bàn từ rất sớm? Thực ra không phải vậy.
"Bạn không được phép để thủng lưới", Houghton bổ sung. "Chỉ cần không để thủng lưới tiếp và có bàn thắng sớm, đối thủ sẽ rơi vào hoàn cảnh bất lợi. Họ sẽ bắt đầu nao núng, hoảng sợ. Họ sẽ biết chỉ cần một sai lầm cũng sẽ trả cái giá đắt".
Năm 2005, Liverpool ghi ba bàn vào lưới Olympiacos, trong đó có bàn thắng cực kỳ ấn tượng ở phút 86 của Gerrard, giúp đội bóng tiến bước vào vòng loại trực tiếp và cuối cùng đăng quang Champions League theo kịch bản khó tin. Stephen Warnock, người đã chơi 15 trận cho Liverpool ở Champions League và ngồi dự bị tại Anfield trước đại diện Hy Lạp, đồng tình với quan điểm: Cần phải ngăn không cho Real ghi bàn.
"Quan trọng là bạn không để đối thủ ghi bàn trong hiệp một, trước khi bước vào hiệp hai. Nếu bạn có thể ghi bàn ngay trong hiệp một thì sẽ tràn trề cơ hội. Trước tiên, bạn phải hiểu rằng Liverpool cần thắng 2-0. Do đó, việc giữ sạch lưới hết sức cần thiết. Ngoài ra, bạn phải biết tận dụng 20 phút cuối để thay đổi trận đấu."
"Ngay cả khi bạn ghi bàn ở phút 70 hay 80, đối thủ cũng sẽ bắt đầu căng thẳng. Mọi thứ sau đó đều có thể xảy ra. Họ bắt đầu loạn nhịp, không còn giữ được sự bình tĩnh vốn có. Các cầu thủ cũng cần phải chơi với sự tập trung cao nhất, khát khao quả bóng và tin vào chiến thắng. Niềm tin chiến thắng phải bao phủ phòng thay đồ cái đã."
Gerrard chính là người hùng trước Olympiacos, nhưng thành quả bàn thắng còn xuất phát từ những sự thay đổi người không được báo trước.
"Những nhân tố dự bị cũng rất quan trọng. Họ cần phát huy tác dụng. Họ phải chuyên tâm vào trận đấu ngay từ khi ngồi dự bị, quan sát và biết mình cần phải làm gì nếu có cơ hội vào sân. Bởi ở góc nhìn đó, họ có thể nhận ra sơ suất của đối phương và tiếp thu những lời chỉ đạo từ ban huấn luyện", vẫn lời từ Warnock.
Năm 2005 kể trên, chính hai phương án thay người Florent Sinama Pongolle và Neil Mellor đã cho thấy dấu ấn. Quả đá phạt trực tiếp của Rivaldo từ sớm đưa quả bóng xuyên qua khe giữa hàng rào và biến thủ thành Chris Kirkland thành khán giả bất đắc dĩ, buộc Liverpool phải ghi được ba bàn mới giành quyền vượt qua vòng bảng. Đến hết hiệp một, Liverpool vẫn bị dẫn 1-0. Benitez quyết định tung vào sân Sinama Pongolle để thay cho Djimi Traore.
"Tôi còn nhớ mình đã quan sát quả đá phạt hàng rào của Rivaldo", Pongolle kể lại. "Nhưng trên băng ghế dự bị, tất cả chúng tôi đều không mất đi niềm tin. Việc ngồi gần các khán giả cũng khiến bạn được tiếp thêm tinh thần. Nhưng đương nhiên, bạn muốn vị trí của mình phải là trên sân. Hồi đó tôi còn trẻ, khá ngây thơ, tôi chỉ muốn chạy hết mình và nỗ lực hết sức. Khi còn trẻ, bạn luôn có niềm tin mãnh liệt. Và đúng là phép màu đã đến".
"Tôi là một chàng trai giàu hoài bão, tôi luôn suy nghĩ, ‘Mình có thể trở thành nhân tố thay đổi cục diện được không?’. Đúng là còn rất nhiều cầu thủ quan trọng khác trong đội hình, nhưng tôi biết chỉ cần tập luyện tốt, mình sẽ có cơ hội thể hiện. Vậy nên tôi đã làm thế và Rafa Benitez tin tưởng ở tôi."
Hai phút sau khi vào sân, Sinama Pongolle chuyển hóa đường chuyền của Harry Kewell thành bàn. Nhưng Olympiacos quyết tâm cầm cự. Phút 78, Benitez tiếp tục thay Milan Barros bằng Mellor. Đến phút 81, Mellor điền tên mình lên bảng tỷ số. Và năm phút sau, cũng chính từ một pha bóng của Mellor, Gerrard trở thành người hùng.
Auxerre cũng là một bài học khác về sự kiên nhẫn và những người hùng không ngờ đến có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào. Mark Walters luồn lách ngay trước khung thành đối phương và dứt điểm hoàn hảo để mang đến cảm xúc vỡ òa sau khi tấm thẻ đỏ ở phút 75 của Frederic Darras góp phần mở toang thế trận cho chủ nhà.
Bàn thứ hai vào lưới đại diện nước Pháp đến từ đường chuyền của Houghton dành cho Mike Marsh. Đấy cũng chính là pha lập công đầu tiên của Marsh cho Liverpool. "Còn trước Barcelona, đó là Origi", Houghton nói. "Trong các trận đấu lớn, không phải lúc nào người hùng cũng là những cầu thủ lớn. Có những lúc, những cầu thủ không ngờ tới lại mang đến vinh quang".
Tanner thì tin rằng Curtis Jones có thể đóng vai Marsh trước Real hôm nay. "Bạn cần ai đó dám bước tới và làm nên tên tuổi cho chính mình. Curtis Jones có thể vào sân 10 phút cuối và để lại dấu ấn như vậy. Marsh là một người Liverpool. Sẽ thật tuyệt nếu câu chuyện tương tự cũng lại được viết một lần nữa".
Quyết định sử dụng Jones sẽ tùy thuộc vào Klopp. Nhưng ít ra, Sinama Pongolle có lý do vì sao những người hùng không ngờ tới thường xuất hiện trong các trận cầu như thế này.
"Bất kỳ tập thể nào từng vô địch Champions League cũng đều có một tinh thần nhất định. Không chỉ bởi họ có những cầu thủ nổi tiếng. Khi chúng tôi vô địch năm 2005, chúng tôi đâu phải đội bóng mạnh nhất châu Âu, nhưng chúng tôi có tinh thần của một đội bóng như thế. Quãng thời gian sau hiệp một tại Anfield cũng quan trọng như khoảnh khắc tại Instabul vậy."
"Thời đó, chúng tôi có nhiều thủ lĩnh. Đó là Gerrard, Jamie Carragher, Didi Hamann, Sami Hyypia. Họ đều để lại tầm ảnh hưởng lớn lên các đồng đội, không chỉ trên sân mà còn bên ngoài đó nữa. Nhờ thế mà bạn làm nên màn ngược dòng. Chúng tôi lật ngược thế cờ trong khoảng 45 phút, nhưng đó là thành quả của nhiều tháng trời. Vì giữa những cầu thủ trẻ và cầu thủ đàn anh có một sợi dây liên hệ. Bạn kết hợp chúng lại với nhau và cho ra một công thức ngược dòng".
Klopp từng thừa nhận đã sai khi lựa chọn Naby Keita cho trận lượt đi trước Real. Do đó, Houghton tin rằng lựa chọn nhân sự xuất phát sẽ cực kỳ quan trọng. "Tôi nghĩ đó mới là vấn đề cốt lõi. Người ta đặt câu hỏi về sự lựa chọn và quyết định của bạn sau trận lượt đi. Bạn không được phép sai lầm thêm lần nào nữa. Bạn phải đảm bảo mọi cá nhân đều sẵn sàng để có mặt trong đội hình xuất phát".
Vì vậy, kiên nhẫn, giữ sạch lưới và có một đội hình ra sân tối ưu, nhưng tin tưởng vào băng ghế dự bị sẽ làm nên sự khác biệt. Đó đã luôn là truyền thống làm nên vinh quang của Liverpool từ xưa tới nay. Nhưng vẫn còn một yếu tố khác không thể xuất lặp trước Real.
"Ngay khi vào sân, tôi ngước nhìn xung quanh và nghĩ, ‘Chà, bầu không khí quá đỉnh’. Người hâm mộ và cầu trường đóng vai trò lớn làm nên cuộc lội dòng của Liverpool," Sinama Pongolle khẳng định.
Warnock bổ sung: "Có đám đông khán giả cổ vũ reo hò, bạn bước Anfield và bạn sẽ cảm nhận được cái tinh thần mà họ mang đến. Tôi từng chứng kiến các đội bóng làm khách ở Anfield run sợ ngay từ trong đường hầm khi họ nghe thấy những âm thanh ồn ã bên ngoài. Họ ném biên thôi cũng đã bị huýt sáo inh ỏi. Đơn giản là sự hiện diện của người hâm mộ đóng vai trò cực lớn cho đội bóng."
Mellor cũng đồng tình: "Quá nhiều lần trong quá khứ những thời khắc đặc biệt của Liverpool luôn gắn liền với sự có mặt của các CĐV. Chẳng hạn như trước Olympiacos. Đám đông tại Anfield biết các cầu thủ cần gì từ họ, họ giúp bạn tự tin hơn."
Rõ ràng, thành tích kém cỏi từ đầu năm trên sân nhà Anfield cho thấy việc thiếu vắng người hâm mộ trên sân ảnh hưởng lớn thế nào đến Liverpool. Theo Mellor, các cầu thủ bây giờ phải tưởng tượng ra viễn cảnh một khi người hâm mộ trở lại sân sẽ là như thế nào. "Trước tiên, họ cần phải có niềm tin, tin vào khả năng và bản lĩnh của mình. Không có khán giả giúp họ có thêm động lực, nhưng tôi hy vọng các cầu thủ sẽ đủ dũng khí. Họ phải tin rằng các CĐV rồi sẽ trở lại sớm thôi và đội bóng sẽ càng trở nên mạnh mẽ trong tương lai."
Tựu trung, một kế hoạch chi tiết hay một công thức ngược dòng là sự tập hợp của nhiều yếu tố. Nhưng đôi khi, may mắn cũng góp phần. Klopp và các học trò ắt hẳn hiểu rõ điều đó, và họ cũng hiểu một thời khắc lịch sử nữa tại Anfield sẽ tạo thêm một câu chuyện truyền cảm hứng nữa cho tương lai.
Hoàng Thông (theo The Athletic)
