Từ năm 2019, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF Việt Nam) bắt đầu đặt bẫy ảnh tại 21 khu rừng đặc dụng và rừng phòng hộ trên địa bàn 8 tỉnh gồm Quảng Nam, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Lâm Đồng, Vườn quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình), Vườn quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh), và Vườn quốc gia Cát Tiên (Lâm Đồng, Đồng Nai).
Đây được xem là đợt khảo sát về đa dạng sinh học bằng bẫy ảnh hệ thống và toàn diện nhất từng được thực hiện tại Việt Nam với sự hỗ trợ tài chính từ Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) để giám sát tính đa dạng sinh học và độ che phủ của rừng.
Sau 5 năm, dự án đã thiết lập 1.176 điểm bẫy ảnh, ghi nhận được hơn 120.000 động vật trong hàng triệu hình ảnh mà bẫy ảnh chụp được. Tuy nhiên bẫy ảnh không ghi nhận được hình ảnh của các loài động vật ăn thịt lớn và động vật ăn cỏ như hổ, báo gấm, sói lửa và sao la.
Sao la là loài thú móng guốc quý hiếm của núi rừng Việt Nam. Ảnh: WWF Việt Nam
Bẫy ảnh chỉ ghi nhận được quần thể voi châu Á và loài thú móng guốc lớn như bò tót. Trong đó, phần lớn những loài được ghi nhận là có khả năng chống chọi tốt với áp lực săn bắt như khỉ, chồn bạc má và lợn rừng.
Kết quả khảo sát của WWF Việt Nam cho thấy động vật hoang dã đã suy giảm nghiêm trọng ở 21 khu rừng đặc dụng và rừng phòng hộ, nhưng mức độ phong phú loài và số lượng loài đặc hữu tương đối cao. Trong đó ghi nhận có 9 loài đặc hữu rừng phòng hộ và 21 loài đặc hữu của dãy Trường Sơn có nguy cơ bị đe dọa cao.
Các loài quý hiếm như mang lớn và gấu chó cũng được phát hiện, góp phần cung cấp một vài ghi nhận về các loài này ở Việt Nam trong 20 năm qua.
Bẫy ảnh phát hiện loài Mang Trường Sơn. Ảnh: WWF Việt Nam
Ông Nick Cox, Giám đốc Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học, cho biết đây là lần đầu tiên có dữ liệu để xác nhận quần thể động vật hoang dã của Việt Nam đang bị đe dọa nghiêm trọng.
"Bây giờ là thời điểm vàng để bắt đầu một chương trình nhân nuôi bảo tồn quốc gia nhằm tái hoang dã các khu bảo tồn, đồng thời duy trì và tăng cường các nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học, đặc biệt là giảm nạn bẫy bắt động vật", ông Nick Cox nói.
Sau đợt bẫy ảnh đầu tiên, đợt điều tra thứ hai đang được tiến hành tại 21 khu rừng đặc dụng và rừng phòng hộ và sẽ được so sánh với kết quả ban đầu khi dự án kết thúc vào năm 2025.
Việt An