Bộ trưởng Mai Ái Trực. Ảnh: A.T.
- Ông đánh giá như thế nào về kế hoạch sử dụng đất thời gian qua?- Công tác dự báo trong khi lập kế hoạch sử dụng đất chưa tốt nên có nhiều trường hợp quy hoạch không sát với diễn biến trong thực tế. Chúng ta chuẩn bị quỹ đất khu công nghiệp quá lớn trong khi đến nay các nhà đầu tư mới đăng ký 50% diện tích. Ngoài ra, chúng ta xây dựng kế hoạch sử dụng đất nhưng lại thiếu giải pháp để thực hiện. Chưa kịp thời điều chỉnh không phù hợp hoặc không thực hiện được, dẫn tới quy hoạch “treo”, dự án “treo”. Bên cạnh đó, việc thanh tra, kiểm tra để bảo đảm việc chấp hành kế hoạch sử dụng đất cũng chưa tốt. Luật cho phép thu hồi đất không sử dụng nhưng các địa phương nể nang chưa làm kiên quyết, nên đất đai bị sử dụng lãng phí.
Luật Đất đai năm 1993 quy định giao đất, cho thuê đất mà quá 12 tháng không sử dụng thì thu hồi. Luật Đất đai năm 2003 quy định chặt hơn, đối với các dự án đầu tư mà quá 12 tháng không triển khai hoặc quá 24 tháng mà không đảm bảo tiến độ theo dự án thì thu hồi đất.
- Theo ông, lĩnh vực nào, ngành sử dụng đất lãng phí nhất?- Đáng lưu ý là việc giao đất, cho thuê đất chưa dựa trên mức độ cần thiết về diện tích đất đai của từng dự án. Thường thì giao hoặc cho thuê theo đề nghị của chủ dự án mà chưa có sự thẩm định chính xác nhu cầu sử dụng đất, nhất là ở các địa phương có chủ trương “trải chiếu hoa” mời gọi đầu tư.
Trong quy hoạch xây dựng, phát triển đô thị lại chưa tận dụng chiều cao. Vì muốn thu được nhiều tiền từ chuyển nhượng đất hoặc vì thiếu tầm nhìn mà có những đô thị người ta cứ thoải mái phân lô ra bán. May mà có Nghị định 181 ngăn lại. Thậm chí, nhiều cơ quan, doanh nghiệp nhà nước được giao đất nhiều nhưng đến nay vẫn bỏ trống hoặc sử dụng sai mục đích. Trong khi không ít đơn vị, nhất là doanh nghiệp ngoài quốc doanh “sinh sau đẻ muộn” cần đất lại không có. Đó cũng là biểu hiện của sự lãng phí.
- Vậy theo ông hướng khắc phục là gì?
- Từ nay không cho chuyển đất chuyên lúa nước sang mục đích phi nông nghiệp nếu tại địa phương có các loại đất khác có thể sử dụng cho mục đích đó. Hoặc quy định một trong những căn cứ để giao đất, cho thuê đất là suất đầu tư tối thiểu trên một đơn vị diện tích.
Các địa phương không được giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất vượt chỉ tiêu. Còn việc quy hoạch cụ thể, như xây dựng công trình gì, đặt nó ở đâu, hình hài của khu đô thị, khu dân cư ra sao là tùy thuộc vào thẩm quyền của cơ quan xét duyệt quy hoạch xây dựng và hướng dẫn của bộ, ngành có liên quan. Cũng như vậy, để chống lãng phí trong sử dụng đất thì cần áp dụng những quy định về thuế, về tài chính đất đai do ngành chức năng liên quan đề xuất.
(Theo Tuổi Trẻ)