Đảo Rều (đảo Khỉ) rộng 22 ha nằm trên vịnh Bái Tử Long, cách cảng Vũng Đục (phường Cẩm Đông, TP Cẩm Phả) gần 3 km, là nơi sinh sống bán hoang dã của khoảng 1.000 con khỉ.
Đảo Rều thuộc Trung tâm nghiên cứu sản xuất văcxin và sinh phẩm y tế - Bộ Y tế. Nơi đây trước kia là đảo hoang, được một số cư dân trồng khoai sắn, đến năm 1962 đảo được Bộ Y tế đầu tư thành trại nuôi khỉ để nghiên cứu y học phục vụ sản xuất các loại văcxin phòng bại liệt, viêm gan A, thuốc phòng chống H5N1...
Khỉ trên đảo sống theo đàn khoảng 30-50 con, mỗi đàn có một khỉ chúa là con đực to lớn, khoẻ nhất. Mỗi khỉ chúa thường sở hữu 3-4 con cái.
Khỉ trên đảo là giống lông vàng đuôi ngắn, có tên khoa học là Macaca Mulallata, tuổi thọ trung bình khoảng 30 năm. Khỉ mẹ mang thai 6 tháng và có thể đẻ 7-10 lứa.
Bác sĩ thú y Nguyễn Thị Hà (40 tuổi) đã 20 năm công tác trên đảo cho biết thức ăn của khỉ là gạo, đỗ đen, đỗ tương, lạc nấu chín kèm theo các loại hoa quả, mùa nào thức ấy. Ngày cho khỉ ăn hai lần vào 9h và 13h30.
"Khi cho ăn chỉ cần đánh kẻng là cả đàn chạy về, nhờ vậy mới theo dõi được để cân đối thức ăn cho hợp lý", chị Hà nói.
Cán bộ nhân viên trên đảo có 14 người. Đất trên đảo màu mỡ nhưng không trồng được rau, vì hễ trồng chỉ qua một đêm đã bị khỉ phá sạch. Nhưng cây trồng tự nhiên chúng lại không động đến.
Tình mẫu tử của khỉ rất đặc biệt, sẵn sàng hy sinh tính mạng để bảo vệ con. Nếu khỉ con không may bị bệnh mà chết, khỉ mẹ vẫn ôm xác trong lòng không rời, rất lâu sau mới mang chôn ở gốc cây.
Chỉ tế bào thận của loài khỉ vàng Macaca Mullata này mới điều chế được văcxin bởi cơ thể ít bị nhiễm các mầm bệnh hơn so với các loài khác.
Khu vực cách ly những con khỉ được chọn để thử nghiệm và sản xuất văcxin. Trong hơn 60 năm, đảo Rều đã sử dụng hàng chục nghìn con khỉ để phục vụ y học.
Trao đổi với VnExpress, Trại trưởng đảo Rều, bác sĩ thú y Vũ Công Long cho biết, trước khi đưa thuốc vào cơ thể con người phải thử trước ở khỉ để theo dõi có an toàn và chữa được bệnh hay không. Công tác vệ sinh phòng dịch cho khỉ luôn được đề cao nên đảo không đón du khách.
Minh Cương