Chân dung Đào Anh Khánh. (Lao Động).
- Hết perfomance (nghệ thuật biểu diễn đương đại đa ngôn ngữ), hát đương đại, rồi giờ lại là "Mở cửa studio". Mọi người cho rằng anh thích "ngọ nguậy" với những "trò lạ", anh nghĩ sao?
- Lạ gì đâu. Cũ người mới ta thôi. Ở nước ngoài người ta đã làm đầy ra rồi mà. "Mở cửa studio" có một "ông anh" là triển lãm, nhưng "ông anh" này thì có vẻ nghiêm trang, long trọng, và vì vậy cũng "giữ khoảng cách" với công chúng hơn là "Mở cửa studio". Một khi đã "mở cửa", thì có nghĩa là công chúng bước thẳng vào không gian làm việc của người nghệ sĩ, kể cả nơi anh ta "sinh đẻ" tác phẩm.
- Nhà sàn Đào Anh Khánh - studio và cũng là nơi anh sống. Vậy cửa studio sẽ mở rộng đến chừng nào, lộ hết cả chốn riêng tư sao?
- Thì cũng như bạn bè, họ hàng đến thăm nhà thôi. Cửa mở rộng thì có rộng, nhưng nhà nào chả có vài góc khuất riêng tư. Còn nếu muốn xem tận cả những chỗ ấy, thì phải là... các cô thật đẹp. Nói vậy, chứ khách đến với "Mở cửa studio" lần này có mà xem mỏi chân. 3 anh em chúng tôi (Đào Anh Khánh, Lê Hồng Thái, Nguyễn Văn Cường) gần nhà nhau, nên một buổi sáng là khách có thể đến xem cả 3 cơ ngơi được rồi.
- "Mở cửa studio", rồi lại cả dự án "Miền đất hứa" tại trang trại của anh ở Hoà Bình với 2 cái tượng cao đến 23 m... Mà vụ đi chơi và dancing thì không bớt được rồi. Dự định lệ "Đáo xuân" năm nay như thế nào?
- Ui, đương nhiên là năm nào cũng phải có "Đáo xuân" rồi. Mà năm nay thì phải cố gắng làm cho thật oách (nếu kiếm được kinh phí, vì làm xong hai cái tượng trên Hoà Bình thì tôi cũng kiệt cả sức cả tiền rồi). Nhà sàn của tôi chỉ rộng... 1.800 m2, còn mảnh đất 3.000 m2 trước cửa vốn... không phải của tôi, tôi thường "mượn đỡ" để "bành trướng diện tích" cho đêm perfomance.
Nhưng hết năm nay thì nhà chủ sẽ xây nhà ở đó, sau có muốn một diện tích hoành tráng cho "Đáo xuân" cũng đành "bó tay chấm com". Xin tiết lộ, "Đáo xuân" lần này còn là buổi ra mắt chính thức của nhóm nghệ sĩ biểu diễn Việt Nam Đỏ, gồm 4 người là tôi, Nguyễn Văn Cường, Nguyễn Xuân Sơn và Chí Minh. Đặc biệt, tôi còn mời khoảng 20 cộng sự là những người lao động chân tay (hầu hết là nông dân hoặc công nhân) ở Hoà Bình về cùng biểu diễn. Nhiều người trong số họ thậm chí còn chưa từng đặt chân đến Hà Nội.
- Đây lại là một "thủ pháp gây sốc" nữa của Đào Anh Khánh?
- Có tôi mới là người bị sốc thì có. Nói thật là, thời gian ở Hoà Bình làm tượng, tiếp xúc với những người lao động đó, tôi đã rất ngạc nhiên trước sự nhạy cảm, khả năng nghệ thuật tiềm ẩn trong họ. Tôi đã đề nghị họ "chơi" nghệ thuật thử cùng tôi, họ tỏ ra rất cởi mở và nhạy cảm, có thể tự nhận ra những nét đẹp của nghệ thuật mới. Họ đã thay đổi một phần quan niệm của tôi về nghệ thuật, vì nhiều "nghệ sĩ chuyên nghiệp" chưa chắc đã có được sự nhạy cảm và cởi mở với nghệ thuật bằng họ. Tôi cảm thấy họ thật gần gũi với tôi, vì tôi vốn là người thích những gì dân dã, tự nhiên. Tôi không hợp với những thứ sang trọng và chúa ghét những gì kiểu cách. Tôi là một nghệ sĩ vỉa hè.
- Anh tìm thấy gì ở "vỉa hè" thế?
- Phần lớn những gì mà một nghệ sĩ như tôi cần - âm thanh, nhiệt độ của cuộc sống bình dị, những con người giàu có ngay trong cuộc sống nhọc nhằn của mình, phong phú ngay trong sự chất phác. Tìm thấy cảm hứng sáng tạo. Và công chúng của tôi.
- Đó là một sự "dỗi hờn" với những người "không ở vỉa hè" đã cười nhạt hoặc la ó nghệ thuật của anh?
- Không, mà vì tôi không quên mình vốn xuất thân từ một môi trường nghèo khổ, thiếu thốn, sống luôn phải tiết kiệm rất nhiều thứ. Vì vậy, cảm giác gắn bó của tôi với môi trường ấy là máu thịt và rất tự nhiên. Tôi làm nghệ thuật là để thoả chí mình và cống hiến cho mọi người. Ai có khả năng chia sẻ được với tôi thì dẫu tôi chẳng khua chiêng gõ mõ, họ vẫn yêu. Perfomance của Đào Anh Khánh chả họp báo, chả diễn văn khai mạc mà lúc nào cũng đông nghìn nghịt. Còn ai không chia sẻ được thì thôi. Thậm chí, sự ác cảm ấy còn là một động lực thúc đẩy tôi sáng tạo mãnh liệt hơn. Tôi giống như một con gà chọi trầm lặng. Chiến đấu hăng nhưng chả thích cãi nhau te te.
(Theo Lao Động)