Họa sĩ Đào Anh Khánh trong một màn trình diễn. |
Sau khi cha mất, tôi mất thăng bằng, tim cứ nghẹt lại. Ông ảnh hưởng tới tôi nhiều, từ di truyền mặt mũi, dáng vóc đến những sự lựa chọn vào đời, cốt cách. Tôi đã nhủ, mọi kế hoạch muốn làm gì, nhất là trình diễn, phải để sang năm. Nỗi đau và nhiều chuyện căng thẳng khiến tôi quyết định vào Nha Trang để nghỉ ngơi ít ngày. Nhưng rồi, sự ức chế đòi tôi giải tỏa và nửa tiếng trước khi ra khỏi nhà đi sân bay, tôi lấy vội tấm áo vải thô hình lá chuối, bột nước cho vào hành lý. Đến Nha Trang sáng 27/5, tôi quyết định làm một cái gì đó để vợt đi nỗi đau. Chiều hôm sau, tôi vẽ sơn trắng lên người, những vằn trắng với chiếc áo lá chuối, đóng khố, làm tôi thấy mình sáng lên, tự do, thoải mái.
Tôi trình diễn từ trong khách sạn, số 4 đường Biệt Thự rồi vào quán cà phê, đi dọc đường Biệt Thự, Trần Phú, ghé vào những ngôi nhà... Lần đầu tiên ở Nha Trang có một nghệ sĩ thực hiện performance, nên mọi người kéo ra xem đông lắm, còn đi theo nữa. Người thì sờ áo, sờ người, còn người thì... sợ sệt. Tôi lạ lùng như người đến từ hành tinh khác, nhưng tôi không nghĩ mình đang diễn. Sau cơn mưa ồ ạt là nắng tràn trề. Tôi cứ thế đi ra biển, tình tự cùng đại dương. Đó là một ngày khác thường của đời tôi. Để được như ý muốn, tôi đã phải vượt lên chính mình, sao cho không có sự cố gắng nào. Thích vô cùng khi được hồn nhiên. Tôi thấy mình thanh xuân trở lại dù tuổi 45 đã gọi nếp nhăn trở về. Ba tiếng hòa mình trong nắng, gió, biển xanh, tôi lại được các em bé, những người dân hẹn tôi trở lại.
Ngay tối hôm sau, tại Sailing Club, bên bờ biển, tôi lại trình diễn Biển lửa và cát, trên diện tích 300 m2 với các hố, đụn cát gợi hình ảnh thiên nhiên, núi lửa, sa mạc với gần trăm ngọn đuốc cắm xung quanh. 23h30' mới trình diễn mà 400 khách đã có mặt từ chiều. Tôi đóng khố, quấn miếng vải trắng, lúc cầm đuốc, lúc không, trình diễn trong nửa giờ. Tôi đã múa, nhảy, hát gào bằng hạnh phúc và nỗi đau, niềm vui và hoảng sợ cho đám đông và cho đơn độc mình tôi. Cuộc biểu diễn thành công vượt dự kiến. Sailing Club trả chi phí đi lại và thù lao, nhưng tôi không nhận. Tôi chỉ nhận lời mời sẽ trở lại trình diễn ở Nha Trang ngày 1/1/2004.
Nhu cầu chiêm ngưỡng thưởng thức nghệ thuật của người dân VN khá lớn, nhưng chúng tôi mới chỉ có các phòng tranh với lượng khán giả hạn định. Nhu cầu bộc lộ mình, là hoạt động không dành riêng cho nghệ sĩ. Những người bình thường đều có quyền thể hiện cá tính và ý muốn của mình, nếu không làm hại ai, mà lại đem phấn chấn cho bản thân và nhiều người cộng hưởng.
Ngày 6/9, tôi trình diễn ở 24 Tràng Tiền, Hà Nội, theo lời mời của Trung tâm ngôn ngữ và văn minh Pháp nhân khánh thành trụ sở mới. Cuộc trình diễn của tôi nằm trong loạt hoạt động của các họa sĩ do Ea Sola đạo diễn. Sau đó là cuộc trình diễn trên thuyền, thuyền khi neo khi trôi, trên sông Đuống. Tất nhiên, tôi đã làm là phải mới lạ và chưa từng có...
Đào Anh Khánh
(Theo Thể Thao - Văn Hóa)